Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Dudak uçuklarının, 5.000 yıl önce doğudan alınan bir kültürel uygulama nedeniyle ortaya çıkmış olabileceği tahmin ediliyor.

Herpes simpleks virüsüne bağlı olarak ortaya çıkan ve genellikle dudak, ağız ya da diş etinde yaralar ile ortaya çıkan bir mikrobik enfeksiyon yani uçuk ile ilgili yapılan bir çalışmanın sonucunda oldukça ilginç bilgiler elde edildi.

Cambridge Üniversitesi’nin yaptığı çalışmalara göre yüzümüzün çeşitli yerlerinde çıkan uçuğun, yani herpes simpleks virüsünün (HSV-1), yaklaşık 5.000 yıl önce Avrasya’dan Avrupa’ya yapılan büyük göçler ve bunun sonucunda yaşanan nüfus patlamalarından dolayı ortaya çıktığı belirtiliyor, ama uçuğun bu kadar yayılmasının daha da ilginç bir sebebi var: Öpüşmek.

Milyonlarca yıllık geçmişe sahip uçukla ilgili Cambridge Üniversitesi’nin yayınladığı yazıda, bilim insanları, en eski uçuk DNA’sının örneklerinden birini 14. yüzyılın sonlarında yaşamış ve korkunç diş apselerine sahip bir yetişkin erkekten elde ettiklerini açıkladı. Yetişkin erkeğin DNA’sında tespit edilen ve yüzünde yer alan uçukların başka bir kültürden alınmış bir uygulamanın yani öpüşmenin ortaya çıkışıyla aynı tarihlerde ortaya çıkmış olabileceği söyleniyor.

Çalışmayı yürüten ekip, 1000 yıllık bir geçmişe sahip dört insanın kalıntılarında yer alan uçukları ve diş köklerinden alınan örneklerle DNA’larını çıkarmayı başardı. Uçuğun sıklıkla ağız enfeksiyonları nedeniyle ortaya çıktığını belirten ekip, incelenen kişilerin en az ikisinde diş eti hastalığı olduğunu ve diğerinin ise tütün içtiklerini tespit ettiklerini açıkladı.

Çalışmada incelenen kadavralar arasında en yaşlısı Rusya’nın Ural Dağı bölgesinde yapılan kazılar sonucunda bulunan ve yaklaşık 1500 yıl önce Demir Çağı’nın sonlarında yaşadığı tahmin edilen bir erkekti. Diğer iki örnek İngiltere’de bulunmuştu ve biri erken dönem Anglo-Sakson mezarlığında bulunuyordu; öteki ise MS 6-7. yüzyıllarda yaşadığı tahmin edilen bir kadındı. Diğeri ise 14. yüzyılın sonlarında yaşadığı tahmin edilen ve korkunç diş apselerine sahip, genç bir yetişkin erkekti. Üzerinde çalışma yürütülen son kadavra ise Hollanda’da bulunan ve 1670’li yıllarda yaşadığı tahmin edilen tütün içen bir adamdı.

Yaklaşık 3000 arkeolojik buluntudan alınan antik DNA örneklerini taradıklarını ve yalnızca dört uçuk tespit edebildiklerini açıklayan ekip, antik DNA’yı 20. yüzyıldan kalma uçuk örnekleriyle karşılaştırarak farklılıkları analiz edebildiklerini, bir mutasyon oranı ve virüs evrimi için bir zaman çizelgesini tahmin edebildiklerini söyledi. 

Her primat türünün farklı bir uçuk formuna sahip olduğunu belirten uzmanlar, insanların Afrika’dan ayrıldığından beri kendine özgü bir forma sahip olduğunu tahmin ediyor. Bununla birlikte ekip, yaklaşık 5000 yıl önce, farklı bir uçuk türünün diğer insanlara geçmesinin muhtemel nedeninin öpüşmek olduğunu düşünmekte.

Bilim insanları şimdi uçuğun tarihini daha iyi araştırmak için çalışmalarını derinleştirmeyi planlıyorlar.

Kaynak:

https://www.eurekalert.org/news-releases/959525

Makale: https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.abo4435