Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Enerji İçecekleri Tebliği daha önce 4 Ekim 2006 tarihli resmi gazetede 2006/47 sayılı olarak yayımlanmıştı. Bu tarihteki tebliğin 5.maddesi d fıkrasında ürün özellikleri belirtilirken “Alkol miktarı hacmen % 0,05 den fazla olmamalıdır” denilmişti.

30 Haziran 2017  Resmi Gazetede değişikliğe uğrayan tebliğin 5. Maddesi ç bendinde “Enerji içeceklerine bileşen olarak etil alkol ilave edilmez. Ancak ürünü oluşturan bileşenlerin çözündürülmesi, taşınması gibi işlemlerde kullanılabilen, bileşenlerde doğal olarak bulunabilen, üretim aşamasında oluşabilen ve son ürüne taşınan etil alkol miktarı en fazla 3,0 g/L olur” ifadesine yer verildi.

TÜRK GIDA KODEKSİ ENERJİ İÇECEKLERİ TEBLİĞİ

Ürün özellikleri

MADDE 5 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerin özellikleri aşağıda verilmiştir:

a) Enerji içecekleri özel beslenme amaçlı gıdalar kapsamında değerlendirilmez.

b) Enerji içeceğinde toplam kafein miktarı 150 mg/L’den fazla olamaz.

c) Enerji içeceğinin bileşiminde;

-İnositol                                           100 mg/L

-Glukoronolakton                            20 mg/L

-Taurin                                             800 mg/L

den fazla olamaz.

ç) Enerji içeceklerine bileşen olarak etil alkol ilave edilmez. Ancak ürünü oluşturan bileşenlerin çözündürülmesi, taşınması gibi işlemlerde kullanılabilen, bileşenlerde doğal olarak bulunabilen, üretim aşamasında oluşabilen ve son ürüne taşınan etil alkol miktarı en fazla 3,0 g/L olur.

d) Bileşiminde kafein ile birlikte taurin, inositol ve glukoronolakton maddelerinden birini veya birkaçını içeren aromalandırılmış alkolsüz içecekler enerji içeceği dışında başka bir gıda adı ile piyasaya arz edilemez.

e) Meyveli olarak adlandırılan enerji içeceklerinde meyve oranı, gazlı olanlarda ağırlıkça en az % 4, gazsız olanlarda ise ağırlıkça en az % 10 olmalıdır.

f) Enerji içeceklerinde şeker yerine veya şeker ile birlikte 30/6/2013 tarihli ve 28693 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliğine uygun olarak tatlandırıcılar kullanılabilir.

g) Enerji içecekleri bileşen olarak diğer gıdalarda kullanılmaz.

Önceki düzenlemede hacmen belirlenen alkol miktarı , yeni düzenlemede gr/L (Litrede gram) cinsinden belirlendi.

3 gr etil alkolün 3.8 ml hacminde olduğunu göz önüne alırsak , alkol miktarının         % 0,05’ten % 0,38’e çıktığı yani alkol oranının 7 mislinden fazla artışına izin verildiği görüldü. (Etanol özgül ağırlığı0,78924 gr/ml)

Bazı içkilerin alkol oranları: Bira: %3 -7,5 , Rakı: %45-40 , Votka: %40 , Viski:%40-43 , Şarap:%8 -%15

Bir light biradaki alkol miktarının %10 undan fazlası bir miktara izin verildiği görülmektedir.

Alkol ve enerji içeriğinin birlikte alınmasının tehlikesinin yanı sıra,

alkol içermediği bilinen bir içeceğin içinde alkol olmasının  hukuk boyutu da tartışmaya açıktır.

Tebliğde enerji içeceğinde bulunmasına izin verilen İnositol ,Glukoronolakton ,Taurin, Kafein ve Şeker ler çözünmek için alkole ihtiyaç duymayan yani suda çözülebilen bileşiklerdir.

Taşınmaları esnasında alkole ihtiyaç duymazlar.

Üretim aşamalarında da bu oranda bir alkol oluşması çok mümkün görülmemektedir.

İçeceğin kabının üzerindeki bu ibareye dayanılarak Alkolle alınmasının sakınca oluşturmayacağı fikri nin benimsenmesi sonucu,

Maalesef Zaten bazı eğlence mekanlarında alkol ve enerji içeceğinin birlikte alınması durumlarının daha da yaygınlaşabilme tehlikesi göz ardı edilmemelidir.

Bu yanlıştan bir an önce dönülerek eski tebliğ hükümleri geçerli olmalıdır.

Enerji içecekleri:Değişiklikler göstermekle birlikte içlerinde kafein, gingseng, şeker, vitamin B, carnitine, , taurin, inositol, guarana tohumu, glukoranolakton, creatine içerirler.En önemli içerik kafeindir.

Son yıllarda özellikle gençler arasında, enerji içecekleri alkolle birlikte kullanılmaktadır.

Alkol ve enerji içeceğinin birlikte alındığında , alkol sarhoşluğunun belirtilerini azaltmaktadır.

Alkol de enerji içeceği de vücutta su kaybına sebep olmaktadır.

Enerji içeceği uyarıcı iken alkol depresan/bastırıcı etki etmektedir.Bu vücüdu çok zorlayan bir durumdur

Kafein alkolün uyku oluşturucu etkisini azaltmakta bu nedenle daha fazla alkol tüketimine neden olmaktadır.

Enerji içecekleri kesinlikle alkolle karıştırılarak tüketilmemelidir.

Tebliğ Etiketleme

MADDE 12 – (1) Bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünlerde, 26/1/2017 tarihli ve 29960 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi Gıda Etiketleme ve Tüketicileri Bilgilendirme Yönetmeliği hükümleri uygulanır. Bu genel hükümlere ek olan hükümlere aşağıda yer verilmiştir.

a) Enerji içeceklerinin etiketinde kafein, taurin, glukoronolakton, inositol, aminoasitlerin miktarı litrede miligram olarak yer almalıdır.

b) Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin etiketinde uyarı başlığı altında, tüketici tarafından kolaylıkla görülebilecek şekilde şu ifade yer almalıdır; “Alkol ile karıştırılarak veya beraber tüketilmemelidir. Çocuklar, 18 yaş altı kişiler, yaşlılar, diabetikler, yüksek tansiyonu olanlar, gebe ve emzikli kadınlar, metabolik hastalığı olanlar, böbrek yetmezliği olanlar ile kafeine hassas kişiler için tavsiye edilmez. Sporcu içeceği değildir, yoğun fiziksel aktivite öncesinde, sırasında veya sonrasında tüketilmemelidir. Günlük 500 ml’den fazla tüketilmesi tavsiye edilmez.”

c) Ürünlerin etiketinde EK-1’de tanımlanan x-yüksekliğinin en az 3 mm punto karakter olacak şekilde  “Alkol ile karıştırılarak veya beraber tüketilmemelidir.” ifadesi bulunmalıdır.

Not:•Enerji içecekleri ,Uyanıklık, Kısa dönemli enerji ve Performansta artış

sağlamak amacıyla ilk olarak Avusturya’da 1987 yılında piyasaya sürülmüşlerdir.

1997 de Amerika’da tanıtılmasıyla birlikte tüm dünyada ve ülkemizde tüketimi hızla artmıştır.

4 Temmuz 2017

Prof.Dr.İ.Hamit HANCI

Adli Bilimciler Derneği Başkanı