Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Dünya'da vücudumuz her saniye 2 milyon kırmızı kan hücresi yıkılır ve oluşturulur. Ottawa Hastanesi Araştırma Enstitüsü ve Ottawa Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, astronotların Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki 6 aylık görevleri sırasında %54 daha fazla kırmızı kan hücresini yıktıkları bulundu. Yani her saniye 3 milyon kırmızı kan hücresi üretiliyor ve yıkılıyor.

Ottawa Hastanesi Araştırma Enstitüsü ve Ottawa Üniversitesi'nde bir rehabilitasyon doktoru ve araştırmacı olan Profesör Guy Trudel, “İlk uzay görevlerinden bu yana astronotlar Dünya'ya döndüklerinde uzay anemisi sürekli olarak rapor edilirdi, fakat nedenini bilmiyorduk. Çalışmamız, uzaya varıldığında daha fazla kırmızı kan hücresinin yok edildiğini ve bunun astronotun görevinin tüm süresi boyunca devam ettiğini gösteriyor” dedi.

Eskiden uzay anemisinin, astronotlar ilk defa uzaya gittikleri için üst vücutlarında kayan sıvılara hızlı bir adaptasyon olduğu düşünülüyordu. Bu yeni çalışmada ise yazarlar, kırmızı kan hücresi yıkımının, yalnızca sıvı değişimlerinden kaynaklanmadığını, uzayda olmanın birincil etkisi olduğunu buldular. Araştırmacılar bunu 14 astronotun altı aylık uzay görevleri sırasında doğrudan kırmızı kan hücresi yıkımını ölçerek gösterdiler.

Prof. Trudel, “Neyse ki, vücudunuz ağırlıksızken uzayda daha az kırmızı kan hücresi olması sorun değil. Ancak Dünya'ya ve potansiyel olarak diğer gezegenlere veya aylara inerken enerjinizi, dayanıklılığınızı ve gücünüzü etkileyen anemi görev hedeflerinizi de tehdit edebilir. Aneminin etkileri yalnızca yere indiğinizde hissedilir ve tekrar yerçekimi ile baş etmeniz gerekir” dedi.

Çalışmada, 13 astronottan 5’i indiklerinde klinik olarak anemikti (14 astronottan birinin iniş sırasında kanı alınmadı). Araştırmacılar, uzayla ilgili aneminin tersine çevrilebileceğini ve kırmızı kan hücrelerinin seviyelerinin Dünya'ya döndükten üç ila dört ay sonra kademeli olarak normale döndüğünü gördüler. Astronotlar Dünya'ya döndükten bir yıl sonra aynı ölçümleri tekrarladılar ve ilginç bir şekilde kırmızı kan hücresi yıkımının hala uçuş öncesi seviyelerin %30 üzerinde olduğu bulundu.

Bu sonuçlar uzun süreli uzay görevlerinden sonra bir yıla kadar kırmızı kan hücresi kontrolünü değiştiren uzayın, astronotta yapısal değişikliklere yol açabileceğini düşündürmektedir.

Bulguların birkaç anlamı var:

(i) Anemiden etkilenen mevcut kan veya sağlık koşulları için astronotların veya uzay turistlerinin taranmasını desteklemekte.

(ii) Uzay görevi ne kadar uzun olursa, Ay ve Mars'a yapılacak uzun görevleri etkileyebilecek olan anemi o kadar kötüleşir.

(iii) Artan kırmızı kan hücresi üretimi, astronotlar için uyarlanmış bir diyet gerektirecektir.

(iv) Vücudun bu kırmızı kan hücresindeki yüksek yıkımı ve üretimi ne kadar sürdürebileceği belirsizdir.

Araştırmacılara göre bu bulgular Dünya'daki yaşama da uygulanabilir.

Son olarak Prof Trudel bu anemiye tam olarak neyin sebep olduğunu bulunabilirse hem astronotlar hem de Dünya’daki hastalar için aneminin tedavi edilebilme veya önlenebilme potansiyelinin olduğunu belirtti.

Çalışma: https://www.nature.com/articles/s41591-021-01637-7