Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Modern insanın genetik yapısındaki Neandertal izleri hayatta kalmamızın temel taşlarından birini oluşturuyor. Yeni araştırmalar Neandertallerden miras kalan genetik katkıların, Homo sapiens soyunun tükenmekten kurtulmasında büyük bir rol oynadığını sunuyor.

Yaklaşık 400.000 yıl önce Afrika'dan yayılan Neandertaller, Avrupa ve Asya bölgelerinde yaşayan bir insan türüydü. Homo sapiens yaklaşık 70.000 yıl önce Afrika'dan göç edip kıtalara yayıldı ve bu süreçte Neandertallerle karşılaştı. Genetik analizler bu iki türün kaynaştığını ve sonucunda günümüz insanının DNA'sında %1 ile %2 arasında Neandertal geni taşıdığını ortaya koyuyor. Bu gen kombinasyonu Homo sapiens'e evrimsel bir avantaj sağladı, Neandertal yaşam tarzına uyarlanan genler sayesinde günümüz insanlarında bağışıklık sisteminde güçlenme, soğuğa tolerans gibi faydalar bulunmakta. Küçük bir örnek, Neandertal genleri enfeksiyona karşı direncimizi önemli ölçüde artırmıştır. 

Neandertallerden miras kalan genlerin etkisi bugün bile hissedilmektedir. Bağışıklık sistemimizi düzenleyen genler birçok hastalıkla mücadelede öneme sahiptir. Yapılan bir araştırmada, Neandertal genlerinin günümüz insanlarında COVID-19'u ağır veya hafif seyretmesinde etkileri olduğunu sundu. Bu genler sadece hastalıklarla sınırlı değil, Neandertallerden miras kalan renkli cilt ve saç özellikleri de insanların farklı coğrafyalara uyum sağlamasında etkili oluyor. Soğuk ve karanlık yerlerde yaşayan Neandertallerin adaptasyonu, Homo sapiens'in kuzey bölgelerde hayatta kalmasına yardımcı olmuştur.

Neandertaller yaklaşık 40.000 yıl önce yok olmuş olsa da genetik mirasları modern insanın hayatta kalmasını sağlayan temel sebeplerinden biridir. Bu yok oluşun nedenleri hala tartışılmakta, iklim değişikliği ve kaynak rekabeti, Homo sapiens ile çatışmalar gibi faktörlerin bir araya gelmiş olabileceği düşünülüyor. Bu türün miras bıraktığı genetik materyal, soylarının tükenmediğini aksine insanlığın genetik yapısına karışarak varlıklarını sürdürdüğünü gösteriyor. 

Yazar: Eylül Rüzgar Üzer

Kaynak

https://www.bbc.com/turkce/articles/cwy83lynje8o 

Green, R. E., Krause, J., Briggs, A. W., Maricic, T., Stenzel, U., Kircher, M., Patterson, N., Li, H., Zhai, W., Fritz, M. H., Hansen, N. F., Durand, E. Y., Malaspinas, A. S., Jensen, J. D., Marques-Bonet, T., Alkan, C., Prüfer, K., Meyer, M., Burbano, H. A., Good, J. M., … Pääbo, S. (2010). A draft sequence of the Neandertal genome. Science (New York, N.Y.), 328(5979), 710–722. https://doi.org/10.1126/science.1188021

Zeberg, H., & Pääbo, S. (2020). The major genetic risk factor for severe COVID-19 is inherited from Neanderthals. Nature, 587(7835), 610–612. https://doi.org/10.1038/s41586-020-2818-3