Araştırma
Sıtma kansere yol açabilir
. BL, 1958’den beri P. falciparum sıtması ile ilişkilendirilmiştir, ancak kansere nasıl yol açtığının altında yatan mekanizma bir gizem olarak kalmıştır.
« Sıtmanın çocukluk çağı kanser riskini artırmada doğrudan bir rolü olduğunu bilmek, Afrika’da P. falciparum sıtmasının yükünü azaltmaya yönelik önlemlerin Burkitt lenfomasının görülme sıklığını da azaltabileceği anlamına geliyor, » diyor çalışmaya liderlik eden Colorado Üniversitesi Anschutz Tıp Fakültesi İmmünoloji ve Mikrobiyoloji Profesörü Dr. Rosemary Rochford.
BL, antikor üreten bağışıklık sisteminin önemli hücreleri olan B hücrelerini etkileyen bir kanserdir. BL küresel olarak nadir görülen bir kanser olsa da, yaygınlığı P. falciparum sıtmasının sürekli olarak görüldüğü bölgelerde 10 kat daha fazladır. Beş farklı Plasmodium türü insanlarda sıtmaya neden olabilir, ancak yalnızca P. falciparum BL ile ilişkilidir.
Bu çalışma, çocuklarda P. falciparum sıtması sırasında B hücrelerinde AID (aktivasyonla indüklenen sitidin deaminaz) adı verilen bir enzimin önemli ölçüde yüksek ifadesini buldu. Araştırmacılara göre, bu, AID’nin BL gelişimindeki rolü nedeniyle P. falciparum sıtmasının BL’deki doğrudan rolüne işaret etti.
BL’nin ayırt edici özelliği, DNA’nın bir kromozomu kırıp diğerine bağlandığı genetik bir mutasyon olan MYC adı verilen bir genin yer değiştirmesidir. AID enzimi, MYC yer değiştirmesi için gereklidir, bu nedenle sıtma hastalarındaki varlığı, P. falciparum sıtmasının BL’deki rolünü gösterir.
Bu çalışmada, komplikasyonsuz sıtmalı çocukların kanları AID düzeyleri açısından değerlendirildi ve sıtması olmayan çocuklarla karşılaştırıldı. Komplike olmayan sıtma, hastanın semptomlarının ateş, titreme, terleme, baş ağrısı, mide bulantısı ve/veya kusma gibi spesifik olmaması ve ciddi organ işlev bozukluğu belirtileri göstermemesidir.
Komplike olmayan sıtmalı çocukların B hücrelerinde AID önemli ölçüde yükselmiş ve tamamen işlevsel bulunmuştur. Aşırı AID’nin işlevselliği ayrıca P. falciparum’un BL’ye neden olma rolünü de desteklemektedir.
Dr. Rochford, bu çalışmanın, Burkitt lenfomasının etiyolojisinde ve potansiyel olarak diğer Hodgkin dışı lenfomalarda AID enziminin kritik bir rolü olduğuna işaret eden literatüre katkıda bulunmasını umuyor.
Dr. Rochford ve ekibi, P. falciparum’un çocuklarda bağışıklık fonksiyonu üzerindeki diğer etkilerini değerlendirerek ve bunun kanser için nasıl uygun bir ortam yarattığını inceleyerek bu çalışmayı sürdürüyor.
Yazar: Bassma Bouanani
Kaynakça: https://medicalxpress.com/news/2025-04-malaria-childhood-cancer.html