Page 55 - LabMedya - 64

w w w .labm edy a. c om BİLİM FELSEFESİ 55

VÜCUDUN PLASEBO

İLE İMTİHANI

Enis DOKO

Vücudumuzdaki sağlık yönetim sistemi hastalığın kendi doğal iyileşmesidir, diğer olduğunu, bu yönde bilimsel çalışmalar Randy Nelson ve meslektaşları fareler
hastalıklarla kâr-zarar hesabına göre bir deyişle kişi plasebo ilaç almasa da olduğunu hatırlatmakta fayda görüyorum. üstünde ilginç bir deney yaptılar. Farelere
mücadele eder. Bu sistemde plasebo zaten iyileşecektir. Yine plasebo’ya bağlı Peki, bu plasebo etkisini gerçekleştiren şey bakteri enfeksiyonunu taklit eden bir
etkisinin de önemli bir işlevi olabilir. Bazen iyileşme iddialarının bir kısmı sübjektiftir. nedir? Nasıl olur da bir ilacın işe yaradığına kimyasal verildi. Fareler kafeslerinde
kişinin aldığı ilacın onu iyileştireceğine Kişi iyileşmediği halde iyileştiği hissine inanmak iyileşmemize katkıda bulunabilir? kışın kısa günlerine benzer şekilde kısa
inanması, sağlık yönetim sisteminin de kapılabilir ya da doktorların “İyileşiyor Bu konuda Cambridge Üniversitesi’nden bir süre ışığa maruz bırakılıp, çoğunlukla
hastalığın yenileceğine inanmasını sağlar. musun?” sorusuna olumlu cevap verme psikolog Nicholas Humphrey’nin çok ilginç karanlıkta bırakıldılar. Bu deney sırasında
1996 yılında 56 öğrenci üstünde Trivaricane ihtiyacı nedeniyle sübjektif bir iyileşme bir teorisi var. Ona göre insanda sağlık farelerin bağışıklık sisteminin enfeksiyonla
adında yeni bir ağrı kesici krem ile deney iddiasında bulunabilir. Ancak plasebo yönetim sistemi vardır ve vücudumuz savaşmadığı görüldü. Daha sonra farelere
yapıldı. Gençlerin bir parmağına bu krem etkisinin beyin ve vücut üstünde nesnel hastalıklara karşı bir kâr-zarar hesabına yine aynı kimyasal verilmiş ancak bu sefer
sürüldü ve etki etmesi beklendi. Ardından ve fizyolojik etkileri de olabileceği biliniyor. göre savaşır. Ateş, bulantı, ishal, depresyon, daha uzun süre ışığına maruz bırakılmış,
doktorlar, gençlerin ilaç sürülmüş parmağı Örneğin plasebo etkisinin kişinin kalp acı, bağışıklık sisteminin verdiği tepkiler, yaz olduğu izlenimi verilmiştir. Bu koşullar
ile ilaç sürülmemiş bir başka parmağına atış hızı ve tansiyonuyla ağrı, depresyon, vücudun hastalıklar karşısında geliştirdiği altında bağışıklık sistemleri devreye girmiş
kerpetenle ağrı oluşturacak seviyede baskı anksiyete, Parkinson hastalığına bağlı beyin doğal tepkilerdir. ve enfeksiyonla savaşmıştır.
yaptı. Gençler bu kremin sürülü olduğu kimyasında değişimlere yol açabileceği
parmaklarında daha az acı hissettiklerini biliniyor. HER ZAMAN AYNI HESAP Kışın farelerin gıda bulma şansı, yaza
ifade etti. Oysa bu krem gerçek bir ilaç YAPILMAZ göre çok daha düşüktür. Bağışıklık
değildi ve hiçbir ağrı kesici etkisi yoktu. İşte Plasebo etkisi özellikle alternatif tıp ve sistemini devreye sokmak vücudun enerji
bu olguya plasebo etkisi denir. New Age savunucuları tarafından kendi Ancak bu tepkilerin bedelleri vardır. Bunlar kaybetmesine yol açar. Bundan dolayı
yöntemlerini aklamakta kullanılır. Bu kişiler fazladan kalori yakmak, gıdaları veya sıvıyı farenin bedeni yazın bağışıklık sistemini
Plasebo etkisi kişiye verilen ilacın, bu ilaç kullandıkları işe yaramaz yöntemlerin atmak, dikkat dağınıklığına yol açmak, devreye sokmayı seçerken, kışın gıdasız
aslında etkisiz olmasına rağmen kendini plasebo etkisini güçlendirdiğini iddia eder. başka hastalıklara yol açabilme gibi hayatta kalma riskine karşı hastalığın uzaması
iyileştireceği yönündeki düşünce ve inancı Ancak bu iddia abartılıdır, evet alternatif kalma mücadelesinde zararlı olabilecek pahasına bağışıklık sistemini tüm gücü ile
ile ilişkili olarak fiziksel ya da psikolojik tıp plasebo etkisi yaratabilir. Ancak bir sonuçlara yol açar. Örneğin insanlar devreye sokmamayı tercih etmiştir. Peki,
olarak iyileşmesidir. Doktorlar ilaçların tedavinin plasebo etkisine yol açtığını kusarak, gıda maddeleri ve vücutlarındaki bunların plasebo etkisi ile ne ilgisi var?
etkisini denerken genelde hastalarını iki iddia etmek, o tedavinin çalışmadığını sıvıyı atarlar. Ya da ateş yükseldiği zaman Humphrey’ye göre plasebo etkisi doğrudan
gruba ayırır. Bir grup gerçek ilacı alırken, kabul etmek demektir. Zira yukarıda da her 1 derece artış, vücudun harcadığı sağlık yönetim sistemi ile ilişkilidir. Kişinin
diğer gruba içinde genelde şeker ya da belirttiğimiz gibi bir ilacın tedavi edici rolü enerjiyi yüzde 10-15 oranında artırır ve aldığı ilacın onu iyileştireceğine inanması,
tuz bulunan plasebo denilen, farmakolojik olduğunu söylemek onun plasebo’dan daha ateşin çok yükselmesi beyne zarar verebilir. sağlık yönetim sisteminin de hastalığın
etkisi olmayan ilaçlar verilir. Eğer ilaç etkili olduğunu söylemeye eştir. Sağlık yönetim sistemimiz her zaman bu yenileceğine inanmasını sağlar. Bunun
plasebo etkisinden üstün bir iyileştirici etki kâr-zarar hesabına göre hastalıklarla yoğun sonucunda kâr-zarar hesabında, hastalıkla
gösterirse o zaman o hastalığın tedavisinde PEKI, BU ETKI NASIL OLUYOR? bir mücadeleye girmeyebilir. Mesela hamile tam mücadele kararı çıkar. Vücut tüm
kullanılabileceği sonucu çıkarılır. olan ya da gıda eksikliği çeken bireylerde olanakları ile hastalıkla mücadele eder. Yani
Alternatif tıbbın öngördüğü tedaviler, ateş daha az yükselir. Çünkü bu bireylerde plasebo New Age’çilerin iddia ettiği gibi
ETKILERI FARKLI plasebo’yu güçlendiremez. Nitekim zaten sağlık yönetim sistemi gıda kaybını akıl üstü, anlaşılmaz mistik bir fenomen
kullanacağınız gerçekten işe yarayan azaltmaya çalışır. değildir.
Plasebo etkisinin tek bir etki etmediği ilaçlar plasebo etkisini de sağlayacaktır. Bu
ve çeşitli farklı türlerinin olabileceğini noktada plasebo etkisinin kanser, astım gibi Nitekim sağlık yönetim sistemi, hayvanlarla Kaynak: http://bilimya.com/vucudun-plasebo-ile-
vurgulamakta fayda var. Örneğin plasebo hastalıkları tedavi etmede kendi başına bir yapılan deneylerde de görülmüştür. imtihani.html
etkisine bağlı bazı iyileşmeler aslında işe yaramadığını, sadece psikolojik etkileri 2002 yılında Ohio State Üniversitesi’nde