Page 53 - LabMedya - 64

w w w .labm edy a. c om BİLİM 53

KUTUPLARA GİDEN İLK TÜRKLER

Prof. Dr. Atok Karaali olmuştur. 1967 yılında ve Palmer istasyonunda üst atmosferle ve pek çok çalışmayı Güney Kutbunda
bu kıtaya gitmiştir. Stanford Üniversitesi ilgili çalışmaları yürütmüştür. Antarktik gerçekleştirmiştir. Güney Kutbunda
ekibiyle, Plateau istasyonunda 1967-1968 Hizmet Madalyası ödülü almaştır. Antarktik Antarktika Muon ve Nötrino Detektör
yıllarında çalışmıştır. Antarktik Hizmet kıtası üzerinde bir noktaya “İnan Tepesi” Dizilimi (AMANDA) Teleskobunda bilimsel
Madalyası ödülü almıştır. Antarktik kıtası (78°20’SG, 162°38’D) ismi verilmiştir. 2009 araştırmalar yürütmüştür. 2005 yılında,
üzerinde bir noktaya “Karaali Kayalıkları” yılından itibaren Koç Üniversitesi Rektörü Antarktika’ya 9. seferinin ardından bir buz
(75°22’0’G, 137°55’0’B) ismi verilmiştir. olarak görev yapmaktadır. yatağına Tilav (Tilav Cirque, 77°19’10’G,
160°57’30’D) ismi verilmiştir.
2-) Dr. Umran Savaş İnan 3-) Dr. Serap Tilav
Prof. Dr. Umran İnan, 1950 yılında İlk defa 1991 yılında Güney Kutup Kaynaklar
Erzincan’da dünyaya gelmiştir. 1973 yılında noktasındaki Amundsen-Scott Güney • Day, D. (2013). Antarctica: a biography. Oxford
University Press.
Orta Doğu Teknik Üniversite’sinde eğitimini Kutup İstasyonu’na astronomi alanında • https://data.aad.gov.au/aadc/gaz/display_name.
cfm?gaz_id=127254
Güney ve Kuzey kutup noktaları Dünya’nın tamamlamış ve Stanford Üniversitesi’ne çalışmak için gitmiştir. Ayrıca Güney • https://geonames.usgs.gov/apex/
en gizemli ve keşfedilmesi en zorlu lisans üstü eğitim için gitmiştir. 1980-1993 Kutbuna Türkiye’den giden ilk kadındır. f?p=gnispq:5:0::NO::P5_ANTAR_ID:17236
bölgelerinden. Bununla birlikte erişilmemiş yıllarında Antarktika’da Siple İstasyonu Daha sonra pek çok seferde bulunmuş • https://www.bilimma.com/kutuplara-ilk-giden-turkler/
madenler, büyük kar ve buz kütleleri ve
bu kütlelerin iklimin düzenlenmesindeki
rolünden dolayı kutupların keşfi çok
büyük öneme sahip. Antarktika kıtasına
ilk gittiği resmi olarak kaydedilenler Rus
Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve
Mikhail Lazarev’dir. Bellingshausen ve
Lazarev 1819–1821 yıllarında Antarktika
seferini sürdürmüşlerdir. Bellingshausen
ve Lazared’den 3 gün sonra ise Edward
Bransfield ve William Smith karla kaplı bu
kıtayı görürler.
Frederick Cook ve Robert Peary 1909
yılında ilk kez Kuzey Kutbu’na ulaştılar.
Robert Falcon Scott ve ekibi ise 1901-
1904 yılları arasında Antarktika seferleri
yaptı ancak Antarktika’ya ulaşamadılar.
Norveçli Roald Engelbregt Gravning
Amundsen ve dört kişilik ekibin 14 Aralık
1911’de tarihinde Güney Kutbuna ilk
ulaşan ekip oldu. Bu sırada R. F. Scott ve
ekibi de Antarktika’ya doğru Terra Nova
seferini sürdürmekteydiler. R. Amundsen
ve ekibinden 34 gün sonra R.F. Scott ve
ekibi de Güney Kutbuna ayak bastı. Terra
Nova seferi başarılı olarak Antarktika’ya
ulaşsa da dönüş yolunda tüm ekip hayatını
kaybetti. İlerleyen yıllarda Güney ve Kuzey
Kutup noktalarına pek çok sefer yapılmaya
başlandı. Günümüzdeyse pek çok ülkenin
Antarktika’da kalıcı istasyonu bulunmakta.

ANTARKTIKA’DAKI ILK TÜRK
ARAŞTIRMACILAR

İlk Türk araştırmacının 1967 yılında
Antarktika’ya gitmesinden 2017 yılına
kadar 40’tan az Türk bilim insanı bireysel
çabalarıyla Antarktika’ya gitti. Ulusal
Antarktika seferlerinin 2017 yılından
sonra hız kazanmasıyla bu sayı katlanarak
arttı. Geçtiğimiz yıl ise 2022 yılına kadar
kullanılacak olan Türkiye’nin araştırma
istasyonu kuruldu.
1-) Dr. Atok Karaali
Annesi fizik doçenti Selma Karaali olan Atok
Karaali, 1943 yılında Adana’da dünyaya
geldi. Galatasaray lisesinden mezun
olduktan sonra Robert Kolej’de yüksek
öğrenimini devam eden Karaali, yüksek
lisans için Stanford Üniversitesi’ne gitti.
Amerika NSF (National Science Foundation)
tarafından desteklenen VLF (very low
frequency) araştırma projesi için çalışma
arkadaşlarıyla Antarktika’ya gitti. Böylece
Antarktika kıtasına ilk ayak basan Türk,