Page 50 - LabMedya - 64

50 BİYOLOJİ / BİLİM w w w .labm edy a. c om

28 YIL ÖNCE BİLİMSEL MAKALE

DONDURULAN EMBRİ- DİLİNDE YAZI VE ETİK

YODAN BEBEK DOĞDU Ceren İNCE | Gıda Yüksek Mühendisi

28 yaşındaki Tina Gibson, tam 28 yıl önce
dondurulan bir embriyodan hamile kalarak
bir kız çocuğu dünyaya getirdi. Gibson, bu
doğumla önceden de elinde bulundurduğu
bir dünya rekorunu geliştirmiş oldu.

Teknoloji geliştikçe insanlar için İşin ilginçleşmeye başlayan tarafı ise Tina Bilim bir düşünme şeklidir ve bilimsel bir düşünceyi iletmeli, boş cümle
yeni yolların da önü açılıyor. Bunun Gibson’ın doğurduğu iki bebeğin de kendisi düşünme de yaratıcı, disiplinlidir. Doktora olmamalıdır. Her paragraf bir konuyu ve
örneklerinden biri de ABD’nin Tennessee doğmadan 1,5 ay önce dondurulmuş öğrencisi olarak başlayan bu süreçte bilim paragraflar arasında mantıklı bağlantılar
eyaletinde gerçekleşti. 28 yaşındaki bir olması. Yani iki bebek de o dönem
kadın, tam 28 yıl önce dondurulan bir dondurulmadan doğmuş olsaydı şu anda insanları, yayınlarıyla değerlendirilir ve kurulmalıdır.
embriyoyla hamile kalıp bebek doğurdu. Tina’dan sadece 7 – 8 ay kadar küçük bilinirler ya da bilinmeden kalırlar. Bilimsel
25 Kasım 1992 doğumlu Tina Gibson, ilk olacaklardı. yazının öncelikli amacı yeni bilimsel Bir makalenin ilk iletişim kurulan yeri özet
olarak 2017’de 25 yıl önce dondurulmuş çalışmaları iletmektir. Bilimsel araştırmacı (abstract) bölümüdür. Bu bölümde konuyla
bir embriyodan hamile kalmış ve Emma ABD’de Ulusal Embriyo Bağış Merkezi bilim yapmanın yanında araştırmasını ilgili genel bir bilgi sonrasında araştırma
isimli bir bebek dünyaya gelmişti. Şu adlı bir kuruluştan alınan embriyolarla iki yazmalıdır. Ancak böylelikle bilgiler bulgu sonuçları başlıkta belirtilen vurucu
anda 3 yaşında olan sağlıklı Emma çocuk dünyaya getiren Tina ve Ben Gibson gerçeklik kazanır ve bilimsel bilgi adını alır. noktalar yeterli ve gereken kadar
dondurulduğunda, annesinin doğumuna çifti, bir taraftan bakınca kendileriyle yaşıt Bilimsel katkıda yenilik olmalıdır. Yapılanın verilmelidir. İyi bir özeti iyi bir makale
daha 1,5 ay vardı. olan iki güzel bebeğe sahipler. Gibson üzerine özgün bir kısım konulmalı ve izler. Araştırmaya uygun materyal metotta
çiftinin iki güzel çocuğu, aynı zamanda literatürdeki boşluğu tamamlayacak istatistiki yöntem iyi seçilmeli ve doğru
Dondurulmuş 25 yıllık bir embriyodan uzun süre önce dondurulmuş embriyoların nitelikte olmalıdır. olmalıdır. Bir bilimsel araştırmanın
bebek doğurarak bir dünya rekoruna sahip yaşayabilirliği hakkında da önemli bilimsel değere sahip olabilmesi için
olan Tina Gibson, şimdi de 28 yaşındaki bilgiler verdi. İki bebeğin de yaşamlarının Yayın yapılması düşünülen konu yeniden üretilebilir olması gerekir. İstatiki
bir embriyodan çocuk sahibi oldu. Yaklaşık devamında mutlu bir hayat geçirmelerini gözden geçirilerek, duyurulması verilerle tezde/makalede tekrarlanabilirlik
1 ay önce doğan Molly Everette Gibson diliyoruz. istenilen bulgunun duyurulmaya değer ortaya konulmalıdır. Makale yazımının
bebek, son derece sağlıklı ve “dünyada olup olmadığı önceden düşünülür. tamamlanmasının ardından yazıyı içeriği
embriyosu en yaşlı insan” rekorunu Kaynak: https://www.webtekno.com/28-yil-once- Yayımlanmadan önceki ilk aşamada bilmeyen üçüncü bir kişiye okutulmalıdır.
ablasının elinden almış durumda. dondurulan-embriyo-dunyaya-geldi-h102894.html sorunun ortaya konulması gerekir.
Konunun önemi ve ilgi çekici olması, Amacımız sadece araştırmamızın
verilerin yeni oluşu, materyal metottaki yayınlanması değil, elbette araştırma
planlanan başarısı oldukça önemlidir. alanında yüksek okunma ve atıf sayılarına
Araştırma bulguları duyurulmaya değer ulaşması olmalıdır. Diğer yandan bilimi
bulunduğunda bunu belli bir düzen sayılarla ölçmek mümkün diyebilir miyiz?
dahilinde sunma gereği vardır. Yayın sayısı, atıf sayısı, h-indeks, etki
faktörü bilimsel çıktıları ölçmek için
Bilimsel makaleyi, bilimsel araştırmanın
sonucundaki ürün olarak söyleyebiliriz. karar verilenler her dönemde başka bir
Araştırma, sonuçları yayımlanmadıkça göstergeye tutunuyor. Yayın yapmak için
tamamlanmış olmaz. Bilimsel iletişim sahte dergiler tercih ediliyor, atıf çeteleri
çift yönlü bir işlemdir. Bu yüzden de kuruluyor, hatta parayla doktora tezi
amaçlanan okuyucu kitlesi tarafından yazdırılıyor. Sistem akademisyenlerden
anlaşılmadıkça fayda sağlamamaktadır. sürekli üretmeyi beklediği için niceliğe
Yayını meslektaşlarımız yanında herkes önem verilmekte diğer hususlar çoğu
tarafından daha güzel ve daha anlaşılır zaman göz önünde bulundurulmamaktadır.
yazabilmek mümkündür. Yazımın kötü Akademik yükselmenin yayın bazlı olması
dili, yapılan bilimin yayımlanmasını hususunda nicelik ve nitelik birbirine
engelleyebilmektedir. Bunun içindir ki; karışıyor. Oysa yayınların niceliğinden
bilim insanı çalışmalarında bilimin teknik ziyade niteliğine önem verilmelidir.
yönlerine ağırlık vermenin yanında
bilimsel makale yazı dilindeki inceliklerini Etik bir felsefe disiplinidir. Toplumsal değil,
bilmelidir. Bilimsel yazı disiplini ve bireyseldir. Ezbere değerlendirmenin
anlayışını kavrayabilmek için bilimsel yol açtığı sorunlar etik sorunlardır. Bu
makale yazma konusunda da bir eğitimin konuda bilinçli olmayan araştırmacılar
gerekli olduğu belirtilmektedir. için farkındalık yaratmak, birikimli bir
şekilde ilerlenmesi gerektiği öğretilmelidir.
Plato, “Stilin, uyumun, zarafetin ve iyi Bilimsel etiğin ne demek olduğu ve
ritmin güzelliği, basit oluşuna bağlıdır, intihal kavramı aktarılmalıdır. İyi ve etik
demiştir. Bilimsel yazı mümkün çerçevede yapılan bilimin diğerlerinden
olduğunca açık ve net ve akıcı üslup ayrılabilmesi için yeni nesil değerlendirme
olmalıdır. Kalıplaşmış ve süslü cümlelere yöntemleri geliştirilmeli, kaliteye ve değere
yer verilmemelidir. İyi bir etkili makale odaklanmalıyız.
yazabilmek için lafı dolandırmadan her
zaman basit anlatılmalıdır. Metinde
tekrarlara yer verilmemelidir. Dikkat Bu yazının oluşturulmasında “Bilimsel
çekmek için değil açıklamak için Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği”
yazılmalıdır. Temel bir diğer unsur da konusunda bilgilerini paylaşan çok
makalenin dilidir. Bilim insan kelimeleri kıymetli hocam Prof. Dr. Bülent
nasıl kullanacağını bilmelidir. Her cümle ERGÖNÜL’e teşekkürlerimle…