Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Yeni bir UGA çalışması, ticari olarak temin edilebilen kompost, toprak ve çiçek soğanlarında yüksek düzeyde çoklu ilaca dirençli mantarlar bulmuştur.

Aspergillus fumigatus toprakta yetişen yaygın bir mantardır. Ancak solunması halinde insan sağlığı açısından ciddi risk oluşturmaktadır. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, fırsatçı mantarlara karşı özellikle savunmasızdır ve çoklu ilaca dirençli bir tür ile enfekte olduklarında neredeyse %100 ölüm oranıyla karşı karşıya kalmaktadırlar.

UGA Tarım ve Çevre Bilimleri Fakültesi'nde profesör olan araştırmanın başyazarı Marin T. Brewer, ‘İnsanlar lalelerin ölümcül olduğunu düşünmüyor ancak öyle olabilir. Bahçecilik güzel, stresi azaltan bir hobidir. Fakat kompost ve çiçek soğanlarıyla çalışmanın sağlıkları için risk oluşturabileceğinin farkında olmayan insanlar için endişeleniyorum.’ diyerek açıklama yapmıştır. Bahsettiği kişiler arasında kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), kistik fibroz, Tip 2 diyabet, HIV/AIDS ve hatta COVID-19 hastaları da yer almaktadır. Kanser hastaları ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar alan herkes de savunmasızdır.

Araştırmalar, daha fazla insanın mantar enfeksiyonuna yakalanma riski altında olduğunu göstermektedir. Dünya Sağlık Örgütü tarafından kritik bir halk sağlığı tehdidi olarak adlandırılan Aspergillus fumigatus, dünya çapında her yıl 2 milyondan fazla insanı enfekte etmektedir. Mantarın neden olduğu hastalık olan Aspergilloz, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda en sık görülen ölüm nedenlerinden biridir. Yakın zamanda yapılan bir araştırmaya göre her 10 invazif aspergilloz hastasından yaklaşık sekizi ölmektedir.

Marin Brewer, ‘Bulgularımıza göre, bir kompost torbasında onbinlerce potansiyel olarak dirençli tür bulunabilir’ diyerek açıklamıştır.

Daha az yaygın olmasına rağmen mantar, sağlıklı bağışıklık sistemine sahip bireyleri bile tehdit etmektedir. Aspergilloma olarak bilinen mantar, akciğerde bir küme oluşturabilmektedir. Bazı sağlıklı bireyler enfeksiyonu minimum semptomla veya hiç semptom olmadan kendi başlarına temizleyebilirken, diğer aspergilloma hastaları enfeksiyonun yayılmasını durdurmak için antifungal ilaçlara veya ameliyata ihtiyaç duymaktadır.

Sorun, insan hastalara yönelik tedavilerin, mantarlarla savaşmak için tarımsal ortamlarda kullanılanlarla aynı mekanizmalara dayanması ve giderek daha az etkili olmasıdır.

Araştırmacılar, 2019'dan 2021'e kadar büyük mağazalarında satılan kompost, toprak, çiçek soğanları ve çeşitli gıda ürünlerini içeren ürünleri örneklemişlerdir. Farklı markaların da aralarında bulunduğu ürünlerde 500'den fazla Aspergillus fumigatus türü tespit edilmiştir. 525 örneğin %90'ı çiçek soğanlarında, toprakta, kompostta ve yer fıstığında bulunmuştur.

İlaca dirençli mantar türlerinin çoğu toprakta, gübreden yapılan kompostta ve nergis, yıldız çiçeği, gladioli ve lale gibi çiçek soğanlarında bulunmuştur. Brewer, ‘Sadece 1 gram kompostta onlarca dirençli mantar türü bulduk. Bulgularımıza göre, bir kompost torbasında onbinlerce potansiyel olarak dirençli tür bulunabilir.’ ekleyerek açıklama yapmıştır.

Araştırmacılar, bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerin bahçecilik yaparken önlem almasını ve olası riskleri doktorlarıyla tartışmasını şiddetle tavsiye etmektedir. Kendini adamış bahçıvanlar da bir miktar koruma sağlamak için N-95 maskeleri takabilirmektedir.

Yazar: Bassma BOUANANI

Kaynakça:https://news.uga.edu/multidrug-resistant-fungi-in-soil-compost-flower-bulbs/