Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Kanadalı bilim insanları tarafından geliştirilen pirinç tanesi büyüklüğündeki bu mini robot, medikal robotik alanında şimdiye kadar görülmemiş bir hassasiyete sahip. Geleneksel yöntemlerde böbrek taşları ya şok dalgaları ile kırılır ya da endoskopik cihazlarla müdahale edilir. Bu yöntemler bazı hastalarda ağrıya, doku hasarına veya uzun iyileşme sürelerine yol açabiliyor. Yeni geliştirilen robot ise vücuda hiçbir kesi yapılmadan, tamamen dışarıdan kontrol edilen manyetik alanlarla yönlendiriliyor. Bu, hem hastanın konforunu artırıyor hem de komplikasyon riskini önemli ölçüde azaltıyor.

Robotun temel çalışma mekanizması, hassas manyetik yönlendirme ve mikrotitreşim teknolojisine dayanıyor. Araştırmacılar, robotu idrar yolu içinde milimetrik hassasiyetle hareket ettirebiliyor; bu sayede normal tıbbi cihazların giremediği dar ve kıvrımlı bölgelerde bile rahatça ilerleyebiliyor. Bu özellik, özellikle böbrek taşının üreterin ince kısımlarına sıkıştığı vakalarda büyük bir avantaj sağlıyor. Robot taşın yüzeyine ulaştığında, hedefe odaklanmış düşük yoğunluklu titreşimler göndererek taşı nazikçe parçalara ayırıyor.

Bu mikrotitreşim yöntemi, klasik şok dalgalarından farklı olarak çevredeki sağlıklı dokulara zarar vermiyor. Taş sadece vücudun doğal olarak atabileceği boyutlara bölünüyor. Bu da daha az ağrı, daha hızlı iyileşme ve komplikasyon riskinin neredeyse ortadan kalkması anlamına geliyor. Ayrıca araştırmacılar, robotun çalışırken çevresindeki dokuları gerçek zamanlı olarak takip eden sensörlerle donatıldığını belirtiyor. Bu sensörler, işlemin güvenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlayan ek bir kontrol mekanizması oluşturuyor.

Yapılan ön klinik deneylerde robot, çeşitli boyutlarda taşlara başarılı şekilde müdahale etti ve her testte taşı tamamen parçalayabildi. Araştırmacılar, bu yöntemin özellikle tekrarlayan böbrek taşı vakalarında yeni bir standarda dönüşebileceğini düşünüyor. Çünkü robot sadece taşları kırmakla kalmıyor; aynı zamanda taşın hangi yönde parçalanacağına dair hassas kontrol sağladığı için operasyon sonrası ağrı ve tahriş ihtimali de minimuma iniyor.

Uzmanlar, bu teknolojinin yakın gelecekte böbrek taşı tedavisinde devrim yaratabileceğini belirtiyor. Robotun tamamen non-invaziv olması, hastanelerde yoğun kullanılan taş kırma cihazlarının yerini alabilecek bir sistem oluşturuyor. Ayrıca, böbrek taşı tedavisinin en büyük sorunlarından biri olan "zor konumlanmış taşlar" artık büyük bir problem olmaktan çıkabilir. İnsan üzerinde klinik denemeler henüz başlamamış olsa da, hayvan deneylerinden alınan sonuçlar bu yaklaşımın modern tıpta yeni bir çağ başlatabileceğini gösteriyor.

Kaynakça:

University of Waterloo — “Soft robots go right to the site of kidney stones”