Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Yeşil kimya, sürdürülebilir çözümler sunarak laboratuvarları daha çevre dostu hale getirmeyi amaçlıyor. Yeşil kimya doğayı zararlı kimyasallardan korumak için bir güvenlik kalkanı oluşturur. Daha az atık, daha güvenli kimyasallar, daha az enerji tüketimi. Birbirimizi tanıyalım!

Yeşil Kimya Nedir?

Yeşil kimya, kimyasal süreçlerde toksik maddeleri azaltmayı, enerji verimliliğini arttırmayı ve çevre dostu çözümleri teşvik etmeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından belirlenen 12 temel prensip, laboratuvarlarda sürdürülebilirlik için bir yol haritası sunar. İşte bu prensiplerden bazıları:

• Atık oluşumunu önlemek: Daha az atık üretmek, bertaraf etme ihtiyacını ortadan kaldırır.

• Daha güvenli kimyasallar kullanmak: İnsan ve hayata zarar veren kimyasal maddeler tercih edilir. Dünya pratiğinde pek çok kimyasal maddeye karşı daha iyi bir alternatif bulunmaktadır. Örneğin, vpn uygulamaları 'den PC'niz için VPN uygulamaları indirebilir ve yeni "yeşil" tipte reaktifler sipariş edebilirsiniz. VeePN nedeni var? Bölgesel kısıtlamaları aşmak ve dünyanın her yerinden ürünleri özgürce ve güvenle sipariş etmek.

• Enerji verimliliğini artırmak: Kimyasal süreçlerin daha düşük enerji tüketimiyle yürütülmesi teşvik edilir.

• Yenilenebilir kaynaklara yönelmek: Fosil yakıt bazlı kimyasallar yerine biyobazlı hammaddeler kullanılır.

Tüm bunlar kulağa güzel geliyor. Peki, laboratuvarlarda bu prensipler nasıl uygulanıyor?

Laboratuvarlarda Yeşil Kimya Uygulamaları

Kimya, biyoloji, ilaç ve tıp laboratuvarları… Her biri devasa miktarda kimyasal madde kullanıyor ve büyük ölçekte atık üretiyor. Yeşil kimyanın sunduğu bazı önemli çözümler şöyle:

1. Çevre Dostu Çözücüler Kullanmak

Geleneksel çözücüler (benzen, kloroform, asetonitril) çevreye ve insan sağlığına zarar veriyor. Alternatifler? Su, etanol, bitkisel bazlı çözücüler, iyonik sıvılar. 2020 yılında yapılan bir çalışmaya göre, laboratuvarlarda kullanılan çözücülerin %65’i hâlâ zararlı. Ancak 2030 hedefleri arasında bu oranı %30’un altına düşürmek var.

2. Plastik Tüketimini Azaltmak

Laboratuvarlar, tek kullanımlık plastiklerle dolu. Pipetler, tüpler, petri kapları… Bunların büyük kısmı atık olarak doğaya karışıyor. Biyo-bozunur malzemeler, geri dönüştürülebilir alternatifler ve yeniden kullanılabilir laboratuvar malzemeleri bu soruna çözüm sunuyor. Örneğin, Cambridge Üniversitesi laboratuvarlarında plastik atıklarını %30 oranında azaltmayı başardı.

3. Enerji Verimliliği Sağlayan Cihazlar Kullanmak

Santrifüjler, spektrofotometreler, PCR cihazları… Laboratuvar ekipmanları büyük miktarda enerji harcıyor. Çözüm ту, Daha düşük güç tüketen cihazlar. LED tabanlı spektrofotometreler, otomatik kapanma özellikli cihazlar ve akıllı enerji yönetim sistemleri sayesinde laboratuvarların enerji tüketimi %40’a kadar düşürülebilir.

https://www.toshiba-klima.com.tr/enerji-verimliligi-nedir-nasil-saglanir

4. Mikroölçekli Deneylerle Kimyasal Tüketimini Azaltmak

Laboratuvarlarda küçük hacimli deneyler yapmak, kimyasal madde tüketimini büyük oranda azaltıyor. ABD’de yapılan bir araştırma, mikroölçekli deneylerin kimyasal kullanımını %50 oranında düşürdüğünü gösterdi.

5. Yeşil Kimya Temelli Atık Yönetimi

Laboratuvar atıklarının doğru yönetilmesi, sürdürülebilirliğin kritik bir parçasıdır. Atıkların geri dönüştürülmesi, tehlikeli atıkların azaltılması ve biyobozunur malzemelerin tercih edilmesi ile laboratuvarlar çok daha çevreci hale gelebilir.

Yeşil Kimya Sadece Bir Başlangıç mı?

Yeşil kimya tek başına yeterli mi? Hayır. Daha büyük bir dönüşüm gerekiyor! Döngüsel ekonomi, karbon ayak izi yönetimi ve yapay zeka destekli laboratuvar optimizasyonları bu sürecin önemli parçaları arasında. Avrupa Birliği, laboratuvar atıklarını 2030 yılına kadar %50 azaltmayı hedefliyor.

Peki ya özel sektör? Büyük kimya ve ilaç şirketleri de yeşil kimya prensiplerini benimsemeye başladı. Pfizer, Merck, BASF gibi dev firmalar, çevre dostu üretim yöntemleri geliştirmek için milyarlarca dolar yatırım yapıyor. Çünkü sadece çevreyi korumak değil, maliyetleri düşürmek de mümkün! Daha az hammadde tüketimi, daha az enerji harcaması ve daha az atık, uzun vadede şirketlere büyük tasarruf sağlıyor.

Sonuç: Küçük Değişiklikler, Büyük Farklar Yaratır

Yeşil kimya artık bir seçenek değil, bir zorunluluk. Laboratuvarlar, sürdürülebilir bilim üretmenin merkezinde yer alıyor. Plastik kullanımını azaltmak, çevre dostu çözücüler kullanmak, enerji verimli cihazlara yönelmek… Bunlar küçük değişiklikler gibi görünebilir ama toplamda