Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Çoğu beslenme uzmanı insanlara diyetlerini dengelemek için "gökkuşağını yemelerini" tavsiye eder; lahana gibi yeşillikleri, patlıcan gibi morları, domates gibi kırmızıları düşünün.  A vitamini, lif, antioksidanlar ve karotenoid adı verilen pigmentlerle dolu havuç gibi besleyici ve doğal olarak oluşan turuncu yiyecekleri tüketmek, tam ve sağlıklı bir spektrum elde etmek için bir zorunluluktur. Karotenoidler isimlerini bile ilk olarak havuçtan izole edildikleri için almışlardır.  Peki ama en sevdiğimiz havuçların parlak renklerinin arkasında tam olarak ne var? Nature Plants dergisinde 28 Eylül'de yayınlanan bir çalışmaya göre, turuncu havuçlara imza rengini vermek için sadece üç spesifik gen gerekiyor.

Çalışmada, Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi ve Wisconsin-Madison Üniversitesi'nden bir ekip 600'den fazla havuç çeşidinin genetik planlarını inceledi. Şaşırtıcı bir şekilde, bu üç gerekli genin hepsinin resesif olması veya kapatılması gerektiğini buldular.

Çalışmanın eş yazarı ve Kuzey Carolina Eyalet Üniversitesi bahçecilik bilimcisi Massimo Iorizzo yaptığı açıklamada, "Normalde, bazı işlevleri yerine getirmek için genlerin açık olması gerekir" dedi.  Iorizzo, "Turuncu havuç söz konusu olduğunda, sağlığa fayda sağladığı gösterilen A vitamini öncüsü turuncu karotenoidleri düzenleyen genlerin kapatılması gerekiyor" dedi. 

Bu ekip 2016 yılında havuç genomunu ilk kez dizilemiş ve sarı havucun pigmentasyonunda rol oynayan geni de ortaya çıkarmıştı. Bu yeni çalışma için, gevrek kök sebzenin tarihi ve evcilleştirilmesi üzerine devam eden bir çalışmanın parçası olarak 630 havuç genomunu dizilediler.

Ekip, beş farklı havuç grubu arasında seçici taramalar veya yapısal analizler gerçekleştirdi. Bu taramalar sırasında, genomun belirli gruplarda yoğun olarak seçilen alanlarını aradılar. Çiçeklenmeyle ilgili genlerin çoğunun öncelikle çiçeklenme sürecini geciktirmek için seçilim altında olduğunu buldular. Bu olay, yediğimiz ve kazık kök olarak adlandırılan yenilebilir kökün odunsu ve yenmez hale gelmesine neden oluyor. 

Iorizzo, "Turuncu havuçlarda, muhtemelen farklı coğrafi bölgelere uyum sağlamak için birden fazla popülasyonda seçilen çiçeklenme düzenlemesine dahil olan birçok gen bulduk" dedi. Çalışmada ayrıca havucun evcilleştirilmesine ilişkin genel bir zaman çizelgesi oluşturuldu ve havucun MS 9. veya 10. yüzyılda Batı ve Orta Asya'da evcilleştirildiğine dair daha fazla kanıt bulundu. 

"Orta Asya'da sarı havuçla birlikte mor havuç da yaygındı. Her ikisi de Avrupa'ya getirildi, ancak sarı havuçlar muhtemelen tatları nedeniyle daha popülerdi" dedi.Yaklaşık 15. veya 16. yüzyılda turuncu havuçlar, muhtemelen sarı bir havucun beyaz bir havuçla çaprazlanması sonucu Batı Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Turuncu havuçların parlak rengi ve tatlı lezzeti muhtemelen onu diğer çeşitlerden daha popüler hale getirdi, bu nedenle çiftçiler onlar için seçmeye devam etti. Kuzey Avrupa'da, 16. ve 17. yüzyıllarda farklı turuncu havuç türleri geliştirilmiştir ve bu bölgedeki resimlerde çeşitli tonlarda turuncu havuçlar görülebilir. Göz sağlığı için diyetteki alfa ve beta-karotenlerin ve A vitamininin önemi 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında daha iyi anlaşıldıkça popülerlikleri artmaya devam etmiştir. 

Bu çalışmadaki bulgular, havuçların iyileştirilmesinde önemli olan özelliklere daha fazla ışık tutuyor ve besleyici sebzeden daha iyi sağlık yararları elde edilmesini sağlayabilir.

Kaynak: popsi.com