Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Organların minyatürleştirilmiş ve basitleştirilmiş versiyonu olan organoidler ve bunların üretimine odaklanan rejeneratif tıp, organ nakli için küresel talep arttıkça daha da popülerleşiyor.

Bu alanda çalışmalar yapan bilim insanları, laboratuvar ortamında kök hücrelerden organlar üretmeye çalışmaktalar. Bunlar genellikle gerçek muadillerine benzeyen küçük, üç boyutlu organlar oluyor. Daha önce de buna benzer çalışmalar yapılmıştı. Örneğin bir çalışmada insan derisinden alınan hücrelerle minyatür karaciğerler üretilmişti, bir başka çalışmadaysa susam büyüklüğünde kalp benzeri bir kütle yapılmıştı.

14 haftalık mide organoidi, büyüme aşamasındayken yakından görüntülendi (Cincinnati Çocuk Hastanesi)

Araştırma ekibi, insandan alınan ve embriyonun erken safhalarında oluşan luripotent kök hücrelerini temel aldı. Daha sonra bu kök hücreler, mini midelerin asit üretimi gibi yetenekler kazanması için üç ana hücre katmanına dönüştürüldü: Enterik glia hücreleri, mezenkimal hücreler ve epitelyal öncüler.

Araştırmanın baş yazarı Alexandra Eicher, "Bu hücrelerden asit üreten bezleri içeren mide dokusunu oluşturduk" dedi.

Mini mideler daha sonra büyüme süreçlerinin daha da ilerlemesi için farelere nakledildi. Bunun sonucunda organoidlerin farelerde artan kan akışı ve genişleyen alan sayesinde, laboratuvar ortamına kıyasla bin kat daha fazla büyüdüğü görüldü.

Hatta mini midelerde Brunner bezi gibi eksik olan başka özellikler bile gelişmişti. Bu bezler normalde salgıladıkları mukus sayesinde üst bağırsağı midenin asitli içeriğinden koruyor.

Araştırmacılar, çoklu öncü hücrelerden organoid yetiştirme tekniğinin diğer mini organlara da uygulanabileceğini belirtiyor. Böylelikle daha gerçekçi organ modelleri oluşturmak mümkün olabilir.

Nihai hedef ise insana nakledilebilecek boyutta ve yeterlilikle organlar üretmek. Şu an 2030 yılına kadar hastalara nakil hedefiyle tedavi edici kalitede organoidlerin üretimi için çalışmalar planlanmakta.

Mini karaciğerler: https://www.cell.com/cell-reports/fulltext/S2211-1247(20)30688-4

Susam büyüklüğünde kalp: https://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S0092867421005377

Haberin Makalesi: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1934590921004355?via%3Dihub