Jeoloji
Dünya'nın merkezine yolculuk: Yeni bir elmas çeşidi "Davemaoite"
Bunun nedeni, kalsiyum silikat peroksit’in "söndürülemez" olmasıdır, yani yüksek basınçlı ortamından çıkarıldıktan sonra yapısını koruyamaz. Yeni bir çalışmada, ABD'li jeologlar nihayet Botswana'daki Orapa kimberlit (genellikle elmas ihtiva eden bir tür kaya) bacasından bir elmasta Dünya'nın alt mantosundan ilk kalsiyum silikat peroksiti buldular. Bu eşsiz elmas 1980’lerde Botswana’da kurulan Orapa madeninden, bölgenin en büyük elmas madeni, çıkarıldı. Bir mücevher satıcısı, elması 1987'de California Institute of Technology'deki bir mineralog'a satmıştı.
Las Vegas'taki Nevada Üniversitesi’nin Jeoloji Bölümü'nden Dr. Oliver Tschauner ve meslektaşları, “Kalsiyum silikat perovskit, alt mantodaki jeokimyasal olarak en önemli mineraller arasındadır, çünkü büyük ölçüde Dünya'nın mantosunun ısısına önemli bir katkı sağlayan nadir toprak elementleri ve radyoaktif izotoplar dahil üst mantoda uyumsuz olan elementleri yoğunlaştırır” dediler.
On yıllardır varlığı tahmin edilmiş olsa da bugüne kadar hiç kimsenin Dünya’nın alt mantosundan yüksek basınçlı faz silikatını başarılı bir şekilde çıkaramamasının nedeni; büyük ölçüde yüksek basınca maruz kalmakla birlikte yüksek sıcaklıktaki bir ortamdan çıkarıldıktan sonra mineralojik yapılarını koruyamamalarıdır.
Yazarlar doğada var olduğu kanıtlanan bir başka yüksek basınçlı faz silikat materyali olan bridgmanit’i bir göktaşının içinde bulmuşlardı.
Araştırmacılar, yüksek basınçlı kalsiyum silikat peroksitin derin Dünya elmaslarına dahil edebilmek için senkrotron X-ışını kırınımı kullanarak önce tanımladılar sonra da karakterize ettiler.
"Kuyumcular ve alıcılar için pırlantanın boyutu, rengi ve berraklığı önemlidir. Kuyumcuyu rahatsız eden o siyah noktalar ise bizim için birer hediyedir."
Araştırmacıların bulduğu kristalli bileşik, önde gelen deneysel yüksek basınçlı jeofizikçi Ho-kwang (Dave) Mao'nun onuruna davemaoit olarak adlandırıldı. Davemaoit, Uluslararası Mineraloji Birliği'nin Yeni Mineraller, Adlandırma ve Sınıflandırma Komisyonu tarafından yeni bir mineral olarak da onaylandı.
Davemaoitin yapısal ve kimyasal analizi, ısı üreten üç elementi potasyum, toryum ve uranyum dahil olmak üzere çok çeşitli elementleri yapısında barındırabildiğini gösterdi.
Bulgular, alt mantoda bileşimsel heterojenliğin varlığını desteklemektedir ve mineralin genel bolluğu göz önüne alındığında, davemaoitin derin mantoda ısı oluşumunu muhtemelen etkilediğini göstermekte.
Araştırma iki bilimsel dergide yayımlandı: https://www.science.org/doi/10.1126/science.abl8568
Manyetik Alanın Çöküşü: Hayvanların Evriminde Bir Anahtar Rol Mü?
Güney Atlantik Anomalisi ve Jeomanyetik Değişimler
Dünya’nın Derinliklerinde Antik Bir Gezegenin Kalıntıları Var
Kaya-Buz Çığlarının Hareketliliği ve Önemi
Değerli taşlar coğrafi kökenlerinin hikayesini taşırlar.
Atık Yığından Elmas Keşfine
İlk defa bir ekip Peru-Şili Çukuru’nun tabanına inebildi!
Bilim insanları Panama’da jeolojik delik keşfettiler
Dünya'nın merkezine yolculuk: Yeni bir elmas çeşidi "Davemaoite"
