Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Uzun yıllar boyunca süren araştırmalar sonucu Ay'ın Güney Kutbunda bulunan soğuk kapanların bol miktar katı karbondioksit içerdiği keşfedildi. Bu keşif, Ay görevlerinin oluşturulmasında ve Ay'da sürekli robot veya insan varlığını etkileyebilir.

Ay’ın kutuplarında sürekli gölgede kalan bölgelerin sıcaklığı, Plüton’un en soğuk bölgelerinden bile daha düşük olması sebebiyle, karbondioksit soğuk kapanların oluşmasına izin veriyor. Oluşan bu soğuk kapanlarda bol miktarda karbondioksit molekülleri Ay’ın sıcak dönemlerinde bile donabilir ve katı halde kalabilir.

İnsan ve robot kaşiflerin bu soğuk kapanlarda bulunan katı karbondioksiti daha uzun Ay görevlerin için yakıt ve malzeme üretiminde kullanabilir. Karbondioksit ve diğer potansiyel uçucu organikler araştırmacıların Ay'daki suyun ve diğer elementlerin anlaşılabilmesi için yardımcı olabilir.

Soğuk kapanlar yıllardır tahmin edilmiş, ama keşfedilmemiştir. Bu yeni araştırma karbondioksit ve soğuk  kapanların varlığını kesin olarak gösteren ve haritalayan ilk araştırma niteliğindedir. Araştırmacılar Ay yüzeyinde en soğuk noktaları bulmak için Nasa’nın Lunar Reconnaissance Orbiter’inde bulunan Diviner Lunar Radiometer Experiment’ın 11 yıllık sıcaklık verilerini analiz ettiler.

Geophysical Research Letters'da yayınlanan yeni araştırma, bu soğuk kapanların Ay'ın Güney Kutbu çevresinde yoğunlaşan birkaç cep içerdiğini gösteriyor. Bu karbondioksitin toplam alanı 204 kilometrekaredir ve Amundsen Krateri'ndeki en büyük alan 82 kilometrekarelik soğuk kapana ev sahipliği yapmaktadır. Bu bölgelerde, sıcaklıklar sürekli olarak -352 fahrenhaytın altında kalır.

Ay'ı yönetmek

Ay'da yapılan yeni keşif ile karbondioksitin ve soğuk kapanların, gelecekteki Ay keşiflerinin planlanması ve kaynakla ilgili uluslararası politika üzerinde muhtemelen etkilere sahip olacaktır. Soğuk kapanlarda gerçekten katı karbondioksit varsa, potansiyel olarak çeşitli şekillerde kullanılabilir. Gelecekte yapılacak olan uzay keşifleri için aydaki karbondioksit robot ve insan varlığı için gerekli olacak çelik, roket yakıtı ve biyomalzemelerin üretiminde kullanabilirler. Bu potansiyeller şimdiden devletlerin ve özel şirketlerin ilgisini çekmiş durumda.

Bilim insanları, organik bileşiklerin nasıl oluştuğunu ve bu zorlu ortamlarda doğal olarak ne tür moleküllerin üretilebileceğini anlamak için Ay karbonunu da inceleyebilirler. Boulder Colorado Üniversitesi'nden gezegen bilimci Paul Hayne'e göre, karbondioksit içeren soğuk kapanlar, bilim adamlarının Dünya-Ay sistemindeki suyun ve diğer uçucuların kökenleri hakkında uzun süredir devam eden soruları yanıtlamasına da yardımcı olabilir.

Hayne; "Bunlar, gelecekteki Ay yüzeyi görevleri için hedeflenecek yüksek öncelikli yerler olmalı. Bu tür noktalar, Ay'daki uçucu maddeler ve bunların güneş sisteminin başka bir yerinden taşınması ile ilgili bu büyük soruların bazılarını yanıtlamak için Ay yüzeyinde nereye gidebileceğinizi gösteriyor" dedi.

Kaynak: https://news.agu.org/press-release/carbon-dioxide-cold-traps-on-the-moon-are-confirmed-for-the-first-time

Makale: https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2021GL095533