Teknoloji
Yapay zeka eleştirel düşüncemizi yok edebilir mi?
Yapay zekanın hayatlarımızı, işlerimizi, işletmelerimizi ve çevremizi nasıl etkilediğini gösteren çok sayıda çalışma vardır. Ancak, yapay zekanın beynimize ne yaptığını analiz etmeye gelince, etkilerini yeni yeni görmeye başlıyoruz. Yeni bir çalışma, keşfedilmemiş bu konuya ışık tutuyor ve bulgular endişe vericidir.
Bilim insanları, düzenli olarak çeşitli AI araçlarını kullanan farklı yaş gruplarından ve eğitim geçmişlerinden 666 kişiyle anketler ve görüşmeler gerçekleştirmiştir. Artan AI kullanımı ile insan bilişi üzerindeki etkileri arasındaki ilişkiye dair şok edici içgörüler bulmuşlardır.
Çalışmanın yazarı ve Swiss Business School'da (SBS) yönetici eğitimi başkanı Michael Gerlich, ‘Çalışmamız, AI araç kullanımı ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkiyi araştırıyor ve aracı faktör olarak bilişsel yük boşaltmaya odaklanıyor’ diyerek açıklamıştır.
Bilişsel yük boşaltma, zihinsel çabayı azaltmak için hesap makineleri, akıllı telefonlar ve bilgisayarlar gibi araçlara güvenme eğilimini ifade etmektedir. Bu, zamandan ve enerjiden tasarruf sağlarken, bazen bu görevleri bağımsız olarak yapma konusunda daha az yetenekli olmamıza neden olmaktadır. Gerlich, çalışmasıyla artan yapay zeka kullanımından kaynaklanan bilişsel yük boşaltmanın insanın eleştirel düşünme becerilerini nasıl etkileyebileceğini araştırmıştır. Önce katılımcıları üç yaş grubuna ayırmıştır: 17 ila 25, 26 ila 45 ve 46 üzeri. Daha sonra onlardan toplam 23 soru ve dört bölümden oluşan bir anketi tamamlamalarını istemiştir.
İlk bölüm yaş, eğitim düzeyi ve meslek gibi demografik ayrıntılara odaklanmıştır. İkinci bölüm katılımcıların yapay zeka araçlarını ne sıklıkla kullandıklarını ve bilgi bulma ve karar verme gibi görevler için bunlara ne kadar güvendiklerini sormuştur.
Üçüncü bölüm katılımcıların akıllı telefonlar ve bilgisayarlar gibi dijital cihazları hafıza ve problem çözme görevleri için ne kadar kullandıklarını araştırmıştır. Son olarak, dördüncü bölüm katılımcıların eleştirel düşünme becerilerini hem kendi bildirimleri hem de doğrudan değerlendirmeler yoluyla kontrol edilmiştir.
Ek olarak, Gerlich, AI aracı kullanımı ve eleştirel düşünme ile ilgili deneyimler ve algılar hakkında daha derin içgörüler elde etmek için 50 katılımcıdan oluşan bir alt kümeyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapıldığını söylemiştir.
Gerlich, tüm yaş grupları arasında iyi eğitimli bireylerin bir AI programından edindikleri bilgileri çapraz kontrol etme olasılıklarının daha yüksek olduğunu bulmuştur. Bu arada, daha düşük eğitim düzeyine sahip olanlar bir AI tarafından kendilerine sağlanan bilgileri değerlendirmemişlerdir. Sadece bir AI programının kendilerine önerdiklerini takip etmişlerdir. Ancak, hem yüksek eğitimli hem de daha az eğitimli bireyler, AI'ya güvenmeleri nedeniyle eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini kaybetme konusunda ortak bir korkuyu paylaşmıştır.
Gerçekçi olmak gerekirse, AI araçlarının giderek daha popüler hale gelmesi kaçınılmamaktadır. Ancak, çalışmanın bulguları, beyin gücümüzü korumak istiyorsak bazı şeyleri değiştirmeye başlamamız gerektiğini göstermektedir.
Yazar: Bassma BOUANANI
KAYNAKÇA:
https://www.zmescience.com/science/news-science/ai-hurting-our-critical-thinking-skills/