Page 57 - LabMedya - 68

GÜNDEM/BİLİM 57

daha fazla yer verdiği görülüyor. Resmi Botlar tarafından gönderilen tweetler
anlamda geliştirildiği ilan edilen ilk aşı üzerinde yapılan duygu analizi sonucunda, ZİHİNDEKİ NESNELERİ
olmasına rağmen, Sputnik V’nin yabancı botların aşıların üretici şirket ismiyle
medyada (Sputnik Türkiye dışında) çok fazla anıldığı tweetlerde aşılar hakkında daha OTOMATİK BİRBİRİNE
yer bulamadığı görülmekte. Genel olarak olumlu, ulus adı üzerinden konuşulan
ise Türkçe haber yapan yabancı basında tweetlerde ise daha aşı karşıtı bir söylem BAĞLAYAN BEYİN
en fazla yer bulan aşının Pfizer/BioNTech izlediği anlaşılıyor. Bu bulgular ışığında
olduğu ve onu Sinovac’ın takip ettiği botların aşının kendinden ziyade, ulusal MEKANİZMASI
görülüyor. kimlikleri kötülemeye karşı motive olduğu
iddiasında bulunulabilir. Yalnız Sputnik Çeviri: Aslı Nur AKAYDIN
Yabancı medya kanallarının farklı V aşısında farklı bir durum söz konusu.
ülke aşılarına yönelik duyguları analiz Botlar tarafından atılan Sputnik V/ Rus aşısı İnsanlar diş fırçası, araba, ağaç ya da gördükten sonra bot görme gibi ihtimalleri
edildiğinde de ilginç bulgulara erişmek ile ilgili tweetlerde, üretici firma ismi ya herhangi bir tekil nesne gördüklerinde hesaplayan bir algoritma kullandılar.
beyinleri otomatik olarak bunları normalde Araştırmacılar bu bağlamsal ilişkileri
birlikte oldukları şeylerle ilişkilendiriyor, bu ölçtükten sonra bağlantıları yöneten beyin
da insanların etraflarına dair bir bağlam bölgesinin haritasını çıkarmayı denediler.
oluşturup dünya üzerindeki beklentilerini
belirlemelerini sağlıyor. Deneklerin beyin etkinliği fonksiyonel
manyetik rezonans görüntüleme (fMRI)
Araştırmacılar makine öğrenimi ve beyin aracılığıyla izlenirken ekip onlara tekil
görüntülemeyi kullanarak “eş-dizimlilik” nesneler gösterdi ve eş dizimlilik bilgisini
olgusunun kapsamını ölçtüler ve bununla takip ederek tepki verecek bir beyin
ilişkili olan beyin bölgesini tespit ettiler. bölgesinin varlığının izini sürdü. Tespit
Bulguları Nature Communications’da ettikleri nokta görsel kortekste genellikle
yayınlandı. uzamsal manzaraların işlenmesiyle
Johns Hopkins Üniversitesi’nden kognitif ilişkilendirilen bir bölgeydi.
bilimci ve makalenin eş yazarı Mick Bonner “Bir uçağa baktığınızda bu
Bonner “Bir buzdolabına baktığımızda beyin bölgesi; gökyüzü, bulutlar ve diğer
sadece buzdolabı gördüğümüzü düşünsek şeyler için de sinyal verir.” diye söyledi.
de aslında mutfakta buzdolabıyla “Uzun zamandır uzamsal çevreyi işlediği
ilişkilendirdiğimiz diğer şeyleri de düşünülen bu beyin bölgesi aynı zamanda
hatırlarız” diye söyledi. “Bunun ilk kez dünyada nelerin bir arada olduğunu da
niceliği belirtildi ve beyinde hangi bölgede kodluyor.”
Botların farklı aşılara göre duygu analizi gerçekleştiği tespit edildi.”
Araştırmacılar insanların bağlam dışında
mümkün. Yukarıdaki görsel için dikkat da ulus adı farketmeksizin, güçlü olumlu İki ortaklı bir çalışmada Bonner ve nesneleri daha zor tanıyabildiklerini uzun
edilmesi gereken, aşı sınıflandırmalarının söylem tespit edilebiliyor. Bu, potansiyel Pennsylvania Üniversitesi’nde psikoloji zamandır biliyordu. Ekip bunun, görsel
aşılar ile ilgili anahtar kelimeler toplamını bir organize propagandaya işaret ediyor profesörü olan ortak yazar Russel Epstein çevrede nesneler arasındaki ilişkilerin
ifade eden terimler olmaları. Örneğin “Çin olabilir. Ancak Sputnik V etrafında epey her nesnenin etiketlendiği binlerce ölçüldüğü ilk geniş kapsamlı deney
aşısı” başlığı Sinovac, Coronavac, Çin aşısı, sınırlı bot ve tweetin bulunuyor olması, bu manzara fotoğrafından oluşan bir veri olduğunu ve aynı zamanda beyinde
Sinovak gibi terimleri içeren bir başlık. çıkarımı destekleyecek yeterli veriye sahip tabanı kullandılar. Bunlar ev manzaraları, görsel bağlamın nasıl temsil edildiğinin
şehir hayatı ve doğaya ait fotoğraflardı
olmadığımız anlamına geliyor. anlaşılmasını sağlayacağını söyledi.
Bu skalaya göre yabancı medyanın aşılara ve fotoğraflardaki her bardak, araba, “Bu zengin istatistiksel bilginin aslında
yönelik yansıttığı genel duyguların olumlu Özetle, bireylerin aşılara karşı algılarının ağaç vs. nesnenin üzerinde isim etiketleri beyinde temsil edildiğini detaylı bir
olduğu gözleniyor. Hiçbir kuruluş belirli bir ve bunu yansıtma biçimlerinin aşıya göre vardı. Nesnelerin eş dizimliliğini - belli yöntemle ortaya koymuş olduk” diye
aşıya dair negatif bir duygu yansıtmamış. değişiyor olduğu tespitinde bulunmak nesnelerin diğerleriyle ne sıklıkla birlikte ekledi.
göründüğünü - ölçmek için bir istatistik
Batılı medya kuruluşlarının (BBC, DW, mümkün. Ulus isimleri kullanılarak modeli ve bir kalem gördükten sonra
VOA, Independent) Pfizer aşısından diğer bahsedildiklerinde aşılar görece olumsuz, klavye görme ya da bulaşık makinesi Kaynak: www.sciencedaily.com/
aşılara göre daha olumlu duygu gösterdiği firma adıyla bahsedildiklerinde ise daha releases/2021/07/210708134756.htm
görülüyor. Medya kuruluşlarından olumlu duygularla ilişkilendirilmişler. Bu da
bağımsız olarak Sinovac aşısına yönelik bireylerin uluslara karşı önyargılarının bu
tutum da olumlu, ancak yalnızca Xinhua tartışmada belirleyici bir rolü olabileceğinin SERİ
News, diğer kanallara kıyasla Sinovac’tan sinyalini verir nitelikte. Bu noktada İLANLAR
nispeten daha olumlu bahsediyor. Son saptanan bot hesaplarından atılan ve aşıları
olarak Sputnik V için, yalnızca Sputnik ulus isimleriyle kullanan ilgili tweetlerde
TR nispeten güçlü bir olumlu duygu olumsuz duygular yansıtılmış olması
sergilerken, diğer medya kaynaklarının da önceki bulguyla paralel bir biçimde
nispeten daha zayıf bir olumlu duygu okunabilir.
sergilediği görülüyor.
AŞILARLA İLGİLİ Yalnızca Twitter kullanıcılarının değil, Karl Fischer 20 ml Büret
medya kanallarının da aşılar özelinde farklı
TWEETLERDE BOTLAR 3900 EUro + KDV
tutumlar sergiledikleri görülüyor. Türkçe
yayın yapan Batılı haber kanalları Pfizer/ Stoktan Teslim
Çalışma kapsamında botlara da göz atıldı BioNTech’i daha fazla ve daha olumlu
ve analiz sonucunda bin 31 bot hesabı bir duyguyla ele alıyor. Bu kanalların
ile bu hesaplardan atılan 3 bin 331 tweet aşılar özelinde takipçilerinin tutum ve
tespit edildi. Mayıs 2021’de aşıyla ilgili davranışlarını nasıl etkilediği ise bir başka
tweetlerin neredeyse yüzde 20’si botlar çalışma kapsamında ele alınabilir. Stoktaki ürünler ile sınırlıdır
tarafından gönderilmiş. Her aşı markası için
bot aktiviteleri ayrı ayrı kontrol edildiğinde Kaynak: https://teyit.org/teyitpedia-
ise en fazla sayıda botun Pfizer/BioNTech turkiyede-covid-19-asilari-toplum- +90 212 641 33 18
aşısıyla ilgili tweetler etrafında olduğu tarafindan-nasil-algilaniyor .asistkimya.com
görülmekte. info@asistkimya.com