Page 58 - LabMedya - 66

58 RÖPORTAJ w w w .labm edy a. c om

Uzman Diyetisyen Şenol YILDIZ
UNUTULMAYA MÜSİLAJ-

YÜZ TUTMUŞ LI DENİZ

GELENEKSEL BİR ÜRÜNLERİ

LEZZET KURUT SAĞLIĞI

BOZUYOR

MU?

Uzman Diyetisyen
Şenol YILDIZ

GÖÇEBE KÜLTÜRÜNDE HAYVANCILIK, HAYATTA KALMAK ADINA
ÖNEMLİ FAALİYETLERDEN BİRİSİDİR. BU NEDENLE KONAR GÖÇERLER
TARAFINDAN, HER TÜRLÜ NİMETLERİNDEN FAYDALANILAN BU
SÜRÜLERİNDEN ELDE EDİLEN BOL MİKTARDA SÜTTEN YOĞURT,
KEFİR, AYRAN, KIMIZ, TEREYAĞI, KARIN TEREYAĞI, PEYNİR ŞEKLİNDE Marmara Denizi’ni ve Çanakkale
YARARLANILDIĞI KADAR KURUT DA YAPILMIŞTIR. KEŞ, ÇÖRTEN, TORAK Boğazı’nı etkileyen müsilaj, deniz
VE TERNE GİBİ YÖRESEL İSİMLERLE BİLİNEN KURUT; YOĞURTTAN VEYA canlılarını nasıl etkiliyor? Burada
YAYIK ALTI AYRANINDAN YAPILAN FERMENTE SÜT ÜRÜNÜDÜR. KURUT yetişen deniz ürünlerinin tüketilmesi
sağlık sorunlarına neden oluyor mu?
HAKKINDA AYRINTILI BİLGİYİ UZMAN DİYETİSYEN ŞENOL YILDIZ’DAN Deniz salyası, kaykay veya deniz
ÖĞRENİYORUZ. sümüğü olarak isimlendirilen müsilaj,
kremsi ve jelatinimsi yapıya sahip
organik maddeler topluluğu olarak
olmadığı yerlerde yoğurt yerine kullanılan tanımlanıyor.
bir besindir. Soğutularak muhafaza
edilmesi gerekmeyen bir besin olan kurut; Denizlerde yaşayan fito-planktonlar,
bozulmadan ve besin değerini yitirmeden sayıları arttığında yaşadıkları
uzun süre saklanabiliyor. stres nedeniyle müsilaj üretiyor.
Ayrıca denizlerdeki azot ve fosfor
Kurut, hangi besin ögelerini içeriyor? kirliliği, deniz sıcaklığının artması
1 kg kurut, 15–17 kg yoğurttan elde ve deniz durgunluğu da bu durumu
ediliyor. Kurutun besin bileşimi; sütün şiddetlendiriyor.
elde edildiği hayvanın beslenme
biçimine, üretilirken kullanılan aletlere ve Müsilaj Escherichia coli bakterisi
ekipmanlara göre farklılık gösteriyorsa (dışkıda bulunan koli basili) başta
da kurut; protein, kalsiyum, fosfor, olmak üzere bazı mikroorganizmaları
potasyum ve sodyum açısından zengin ve civa, arsenik, kurşun, lityum ve bakır
bileşime sahiptir. 100 gram kurut, 52 gram gibi ağır metalleri kendisine çekebiliyor.
Müsilajlı denizlerde yaşayan
hayvansal kaynaklı protein içeriyor. Kurutun balıkların tüketilmesi herhangi bir
yağ oranı azaldıkça kuruması kolaylaşıyor hastalığa neden olmuyorken midyeler
ve zamanla beyazlaşıyor.
bu toksinleri biriktirebiliyor. Bu
toksinlerden ağır metaller, pişirme
Kurutun sağlık üzerindeki etkileri neler? işlemiyle bozulmadığından felç,
• Kemik ve diş yapısının güçlendiriyor. Alzheimer, Parkinson, ALS ve MS gibi
• Kas büyümesini destekliyor. nörodejeneratif hastalık riskini artırıyor.
Kurut, nasıl üretiliyor? öğünlerinde peynir yerine veya ara • Kalp fonksiyonlarını düzenliyor.
Kurut, üç şekilde üretilebiliyor: öğünlerde yoğurt yerine tüketilebiliyor. • Emziklilik döneminde süt kalitesini İçinde bulunduğumuz dönemde
artırıyor.
• Ayrandan tereyağı elde edildikten sonra Ayrıca kurut, gıda endüstrisinde yoğurt tozu • Vücudun sıvı ve elektrolit dengesini midye, ıstakoz ve istiridye gibi kabuklu
geriye kalan yayık altından, üretiminde kullanılıyor. koruyor. deniz ürünlerinden kaçınmanız yarar
• Yoğurdun süzü lerek koyulaştırılması sağlayabilir. Kültür balıkçılığı yapılan
yoluyla, Kurut, neden ülkemizde yaygın olarak Kimler kurut kullanmamalı? yerlerden su ürünleri almaya devam
• Tuz, yağ veya kremayla yoğrulan kullanılan bir besin değildir? Yüksek sodyum içeriği ve düşük edebilirsiniz.
yoğurdun güneşte kurutulmasıyla elde Besin teknolojisindeki gelişmeler ve mikrobiyolojik kalitesi nedeniyle kurut, 12 Kurubaklagilleri, meyveleri, sebzeleri ve
ediliyor. muhafaza yöntemlerinin artması, kurut ay öncesindeki bebeklere verilmemeli. tam tahıllı besinleri diyetinize ekleyerek
tüketiminin yaygınlaşmasını önlüyor. Hipertansiyon, kalp-damar hastalıkları ve ağır metallerin ince bağırsaklarınızdan
Kurut, hangi alanlarda kullanılıyor? böbrek yetmezliği ile yaşayan bireyler kurut emilmesini azaltabilirsiniz. Marmara
Lezzet verici ve besleyici olması nedeniyle Kurutun kullanım ömrü ne kadar? tüketmemelidir. Konu hakkında geniş bilgi hepimizin, ona sahip çıkalım.
yemeklere eklenen kurut, kahvaltı Kurut, kışın taze sütün az olduğu veya hiç için uzman diyetisyeninizle görüşün.