Page 58 - LabMedya - 58

58 BESLENME PSİKOLOJİSİ www .labmedy a.c om

Ceren İNCE
Yüksek Gıda Mühendisi

OXFORD ÜNİVERSİTESİ’NDE YAPILAN
YENİ BİR ÇALIŞMA, MİKROBİYOMU KİŞİLİK
ÖZELLİKLERİ VE SOSYAL DAVRANIŞLARLA
İLİŞKİLENDİRMEKTEDİR.

BAĞIRSAK

MİKROBİYOTASI

İNSAN

DAVRANIŞLARINI

ETKİLEYEBİLİR Mİ?

“Beslenme Psikiyatrisi” olarak tanımlanan bilinen davranışla ilişkilendiren araştırmalar yüksek stres veya anksiyetesi olan kişilerin beyin eksenine; nöral, bağışıklık ve
alan, zihin sağlığı için ne yenilmesi artmaktadır. Araştırmaların çoğu daha düşük bir bağırsak mikrobiyotası endokrin sinyalizasyon dahil olmak
ve nasıl beslenilmesi gerektiği ile hayvanlarda yapılmışken, bu çalışmayla çeşitliliğine sahip olduğu bulunmuştur. üzere çeşitli mekanizmalar aracılık
ilgilenmektedir. Bağırsak bakterilerinin insanlardaki bağırsak mikrobiyomunun edebilir. Bugüne kadar, araştırmaların
dengesinin değişmesinin sadece beyindeki nöropsikiyatrik durumlarda rolüne Çocukken formülle beslenen kimselerin çoğu hayvan modellerinde yapılmış,
kimyasalların seviyesini değiştirmediği, odaklanılmıştır. Bağırsakta yaşayan yetişkinlikte daha az çeşitli mikrobiyomları sınırlı sayıda insan çalışması psikiyatrik
aynı zamanda davranışlarda da belirgin bakteri çeşitliliğinin kişilik ile nasıl ilişkili olduğu saptanmıştır. Bebek beslenmesinin koşullara odaklanmıştır. Burada bağırsak
değişimlere neden olduğunu bazı olabileceği üzerine çalışabilmek için genel bağırsak sağlığı için uzun vadeli sonuçları mikrobiyomunun bileşimi ve çeşitliliği
çalışmalarda gösterdiği görülmüştür. insan popülasyonuna bakılması gerektiği olabileceğini göstermektedir. Çeşitlilik; insan kişiliği açısından incelenmiştir. Çoklu
Çalışmalar batı tipi diyetlerin tetiklediği bildirilmiştir. belki de yeni mikroplara ve farklı diyetlere faktörleri kontrol etmek için regresyon
bilişsel değişikliklerin, bağırsak maruz kalma nedeniyle daha çeşitli modellerini kullanarak, belirli bakteri
mikrobiyotasındaki değişiklikler aracılığıyla Dr. Johnson’ın çalışmasında, daha bağırsak mikrobiyomuna sahipken, süt cinslerinin kişilik özellikleri tarafından
ortaya çıkabildiğini göstermektedir. önceki bağırsak araştırmalarda otizmle içermeyen bir diyetle beslenenler daha önemli ölçüde tahmin edildiği gösterilmiştir.
ilişkilendirilen çok sayıda bakteri türünün düşük çeşitliliğe sahip olduğu görülmüştür. Bağırsak mikrobiyomunun çeşitlilik
Çalışmaların sonuçları, mikrobiyota tabanlı de genel popülasyondaki sosyallikteki Ayrıca, gıda takviye formunda alındığında analizleri; daha büyük sosyal ağları olan
besinsel müdahalelerin çeşitli nedenlere farklılıklarla ilişkili olduğu bulunmuştur. değil doğal probiyotik kaynaklarında insanların daha çeşitli bir mikrobiyomu
bağlı psikiyatrik bozuklukları tedavi etmede Bu, bağırsak mikrobiyomunun sadece (örn. fermente peynir, lahana turşusu, olduğunu, sosyal etkileşimlerin insan
kullanılabileceğine işaret etmektedir. otizmde görülen aşırı davranış özelliklerine kimçi) ve prebiyotiklerde (örneğin; muz, bağırsağının mikrobiyal topluluğunu
değil, aynı zamanda genel popülasyondaki baklagiller, tam tahıllar, kuşkonmaz, şekillendirebileceğini göstermektedir.
Bağırsak-beyin eksenindeki fonksiyon sosyal davranıştaki değişime de soğan, pırasa) yüksek bir diyete sahip
bozukluğunu gidermeye yönelik besinsel katkıda bulunabileceğini düşündürdüğü olanlarda çeşitlilik daha fazla olduğu Aksine; anksiyete ve stres, çeşitliliğin
müdahalelerin psikiyatrik sorunların söylenmektedir. Bununla birlikte bildirilmektedir. Bakteriyel metabolizmayı azalması ve değiştirilmiş bir mikrobiyom
tedavisinde de rol oynayabileceği görüşü gelecekteki araştırmalar, bu bakterilerin artıran ve yararlı bakterilerin büyümesini bileşimi ile bağlantılıdır. Bu sonuçlar birlikte
giderek daha fazla önem kazanmıştır. davranış üzerindeki potansiyel etkisini teşvik eden besinsel müdahalelerin, kişilik anlayışımıza yeni bir boyut katmakta
doğrudan araştırmakla sağlayabilir ve bu prebiyotik/probiyotik takviyesinin bağırsak- ve mikrobiyom-bağırsak-beyin ekseninin
Oxford Üniversitesi’nde yapılan yeni bir da otizm ve depresyon için yeni tedavilerin beyin eksenini pozitif olarak etkileme genel popülasyondaki davranışsal
çalışma mikrobiyomu kişilik özellikleri ve geliştirilmesine yardımcı olabileceği ve psikiyatrik hastalık semptomlarını varyasyon ve psikiyatrik bozukluklar ile
sosyal davranışlarla ilişkilendirmektedir. düşünülmektedir. iyileştirme potansiyeli olduğu ilişkili olabileceğini ortaya koymaktadır.
Daha büyük bir sosyal ağa sahip olanlar, söylenebilmektedir. 1875 yılında Josh Billings’in de dediği gibi;
daha çeşitli bir bağırsak mikrobiyomuna Sosyal davranışla ilgili bir başka ilginç “İyi çalışan bir bağırsak insana iyi çalışan
sahip olma eğilimindedir. Doktora bulgulara bakıldığında daha büyük sosyal Sosyal etkileşimi az ve doğa ile daha bir beyinden daha yararlıdır”.
derecesini üniversitenin Deneysel Psikoloji ağları olan kişilerin, daha iyi bağırsak az zaman geçirerek stresli yaşamlar
Bölümü’nde yapan Dr. Katerina Johnson; sağlığı ve genel sağlık ile ilişkili olan daha sürdürüyoruz, diyetlerimiz tipik olarak “Gut feeling” Anlamı da
“gut feeling” bağırsakta yaşayan bakteriler çeşitli bir bağırsak mikrobiyomuna sahip lif bakımından yetersiz ve tedavilerde üzerinde değil mi zaten?
(bağırsak mikrobiyomu) ve davranışsal olma eğiliminde olduğu görülmüştür. antibiyotiklere bağımlıyız. Tüm bu faktörler Sağlıcakla kalın.
özellikler arasındaki ilişkiyi araştırmaktadır. bağırsak mikrobiyomunu etkileyebilir ve
İnsanlarda yapılan çalışmada hem bağırsak İnsanlarda sosyallik ve mikrobiyom bu nedenle davranışımızı ve psikolojik Kaynaklar:
mikrobiyom bileşiminin hem de çeşitliliğin, çeşitliliği arasında bir bağlantı bulan ilk sağlığımızı şu anda henüz bilinmeyen • Johnson, K. V. (2019). Gut microbiome
sosyalleşme ve nevrotiklik de dâhil olmak çalışma ve sosyal etkileşimlerin bağırsak şekillerde etkileyebilir. composition and diversity are related to human
üzere kişilikteki farklılıklar ile ilişkili mikrobiyom çeşitliliğini artırabileceğini personality traits. Human Microbiome Journal,
olduğunu bulmuştur. gösteren primatlardaki benzer bulguları Bağırsak mikrobiyomunun beyin üzerinde 100069.
takip ediyor. Bu sonuç aynı şeyin insan ölçülebilir bir etkisi vardır. Stres, kaygı, • Özenoğlu, A. (2017). Duygu durumu, besin ve
Bağırsak mikrobiyomunu beyne ve popülasyonlarında da geçerli olabileceğini depresif belirtiler ve sosyal davranışları beslenme ilişkisi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık
mikrobiyom-bağırsak-beyin ekseni olarak düşündürmektedir. Yapılan çalışma, etkiler. Bu mikrobiyom-bağırsak- Bilimleri Dergisi, Online Early, 1-9.