Page 61 - LabMedya - 58

www .labmedy a.c om SORU-CEVAP 61

T.C. Sağlık Bakanlığı
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü

“Tüm veriler Şubat 2020 itibariyle hazırlanmıştır.”

• Kesinleşen olgulardan Ağır Akut Solunum • İki ön, iki arka ve iki yan koltuk yolcu bilgisi gün boyunca; özellikle ateş ve solunum Vaka görülen ülkelere gidecek kişiler
Yolu Enfeksiyonları olguları vakanın alınır. semptomları açısından izlenmeli; ancak bu nelere dikkat etmelidir?
bulunduğu ildeki, belirlenmiş hastanelerde • Sağlık Denetleme Merkezi vakayı uçakta kişilerde titreme, vücut ağrıları, boğaz ağrısı, Çin Halk Cumhuriyeti başta olmak üzere
takip edilir. değerlendirir. baş ağrısı, ishal, mide bulantısı/kusma ve yüksek vaka sayısı veya hızlı vaka artışının
• Kesinleşen olgulardan yoğun bakım ihtiyacı • Sağlık Denetleme Merkezi İl Sağlık burun akıntısı gibi diğer semptomlar da görüldüğü ülkelere seyahatler mümkünse
olan veya entübe edilen hastalar 3. düzey Müdürlüğü ve 112 Komuta Merkezine bilgi dikkate alınarak telefonla günlük olarak takip ertelenmeli, zorunluluk durumlarında seyahat
yoğun bakım ünitelerinde standart olarak verir. edilmeli, gerekirse ev ziyareti yapılabilir. planlayanlar için aşağıdaki uygulamalar
bulunan izolasyon odalarında takip edilir. • Sağlık Denetleme Merkezi vakayı önerilir;
değerlendirdikten sonra, olası vaka formu COVID-19 enfeksiyonu için doğrulama • Hasta insanlarla temastan kaçınılmalıdır
İl Sağlık Müdürlüğü: ile vakayı 112’ ye teslim eder. (mümkün ise en az 1 m uzakta
• Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü (HSGM) • Vaka, 112 vasıtasıyla multidisipliner sürecindeki vakalar ile yakın temas edenler, bulunulmalı).
temas ettiği olası vakanın numune sonucu
Ulusal Viroloji Laboratuvarına ve Bulaşıcı şartlara sahip hastanelere transfer edilir. • Hastaların yoğun olarak bulunması
Hastalıklar Dairesi Başkanlığı’na telefonla • Hasta burada Olası Vaka Takip negatif ise izlem sonlandırılır; pozitif gelirse nedeniyle mümkün ise sağlık merkezlerine
bilgi verildikten sonra formun bir nüshası Algoritmasına uygun yönetilir. izleme 14. güne kadar devam edilir. gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi
ve numune ivedilikle HSGM Ulusal Viroloji gereken durumlarda diğer hastalarla temas
Laboratuvarına ulaştırılır. Havalimanında Semptomu Olan Hasta Temaslı incelemesi amacıyla HSGM resmi en aza indirmelidir.
• Formun bir nüshası e-posta ile HSGM Saptanırsa: internet sayfasında yer alan “Temaslı izlem • Gıda güvenliği önerilerine dikkat edilmelidir
Bulaşıcı Hastalıklar Dairesi Başkanlığı’na Dış hatlar gelen yolcu terminalinde mümkün formu” vakanın her bir temaslısı için ayrı ayrı (çiğ süt ve hayvansal ürünler tüketmemek,
gönderilir. olan en erken noktalarda termal kamera doldurulur. Temaslıların başka bir nedenle çiğ tüketilecek sebze ve meyveleri iyice
• İZCİ’ye gelen vaka bildirimi ile ilgili süreçler sistemi yerleştirilir (termal kamera başında hastaneye yatışı gerekmiyorsa 14 gün yıkayarak tüketmek gibi).
sürdürülür. eğitimli, tıbbi maskesi, steril olmayan boyunca mümkün olduğu kadar evde kalması • Yabani ve evcil hayvanlar (canlı veya ölü) ile
• Vaka kümelenmesi şüphesinde vakalar eldiveni ve gözlüğü olan en az iki personel ve toplu alanlardan uzak durması istenir, evin temastan kaçınılmalıdır.
arasında epidemiyolojik bağlantı araştırılır. bulunmalıdır). dışına çıkma zorunluluğu olduğu durumlarda • El hijyenine dikkat edilmelidir, sık aralıklar
• HSGM Resmi İnternet Sayfasında yer alan • Termal kamerada ateş tespit edilen kişiler tıbbi maske (cerrahi maske) takılmalıdır. ile temizlenmelidir. Eller en az 20 saniye
“Temaslı izlem formu” vakanın her bir veya havalimanı içinde uçak bekleme, Ateş veya solunum semptomları gelişmesi boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun
temaslısı için ayrı ayrı doldurulur. dinlenme vb. alanlarında, ateş ve/veya durumunda Olası Vaka Algoritmasına uygun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el
• Referans Laboratuvarı’ndan alınan numune solunum yolu semptomları gösteren kişilere olarak hareket edilir. antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik içeren
sonuçları Sağlık Kurumları’na iletilir. tıbbi maske takması sağlanır. • Tüm yakın temaslı/uçak temaslısı tanımına sabun kullanmaya gerek yoktur, normal
• Kişi sağlık denetleme merkezine götürülür. sabun yeterlidir.
*İSM tarafından iletilen numuneler analiz edilir. • Kişi Sağlık Denetleme Merkezi personeli uyan kişiler İl Sağlık Müdürlüğü’nce tespit • Öksürme veya hapşırma sırasında burun
edilir.
Sonuçlar İSM ve HSGM Bulaşıcı Hastalıklar Dairesi tarafından değerlendirilir. ve ağızın tek kullanımlık kâğıt mendil ile
Başkanlığı’na bildirilir. • Olası vaka tanımına uyan kişilerin, İl Sağlık • Tespit edilen kişiler liste haline getirilerek, kapatılması, kâğıt mendilin bulunmadığı
*Numune solunum yolu sürüntüsü olarak Viral Müdürlüğü ve 112 komuta merkezine bilgi son temaslarından sonraki 14 gün boyunca durumlarda ise dirsek içinin kullanılmasına
Transport Besiyeri (VTM) ile alınır. Trakeal aspirat, verilip “Olası Vaka Bilgi Formu” ile 112 Acil telefon aracılığıyla takip edilir. dikkat edilmesi çevreye hastalık etkenin
bronkoskopik örnek, balgam alınacak ise steril, vida Sağlık Hizmetleri aracılığıyla hastaneye • Temaslılar; özellikle ateş ve solunum bulaşmasını azaltmada etkilidir.
kapaklı ve sızdırmaz kaplara 2-3 ml alınmalıdır. nakli sağlanır. semptomları açısından izlenmeli; ancak • Özellikle solunum enfeksiyon bulguları
Tüm örnekler alındıktan hemen sonra buzdolabında • 112 vasıtasıyla olanakları uygun bu kişilerde titreme, vücut ağrıları, boğaz (ateş, burun akıntısı, burun tıkanıklığı,
(2-80C arası) muhafaza edilmeli ve ivedilikle multidisipliner şartlara sahip hastanelere ağrısı, baş ağrısı, ishal, mide bulantısı/ hapşırma, öksürme, boğaz ağrısı gibi)
laboratuvara ulaştırılmalıdır. transfer edilir. kusma ve burun akıntısı gibi diğer varlığında, öksürük ve hapşırma sırasında
• Kişinin geldiği havayolu ile temasa semptomlar da dikkate alınarak telefonla yukarıda belirtilen uygulamalara dikkat
Ülkemize uçakla gelen tüm yolcularda geçilerek kişinin iki ön, iki arka ve iki yan günlük olarak takip edilmeli, gerekirse evde edilmesi, ellerin sık olarak yıkanması,
semptom geliştirmesi halinde Ülkemizdeki koltuk yolcu bilgisi alınır ve temaslı takibi ziyaret edilmelidir. hasta kişilerin mümkünse kalabalık
sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacakları için İl Sağlık Müdürlüğüne iletilir. • Temaslı incelemesi amacıyla HSGM resmi yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda
konusunda Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık • Vaka Takip Algoritmasına uygun yönetilir. internet sayfasında yer alan “Temaslı izlem kalınıyorsa ağız ve burnun kapatılması,
Genel Müdürlüğü tarafından bilgilendirilir. • Numune sonucu İl Sağlık Müdürlüğü formu” vakanın her bir temaslısı için ayrı mümkünse tıbbi maske kullanılması
Uçakta veya havalimanında saptanan ve Bulaşıcı Hastalıklar Birimi tarafından Sağlık ayrı doldurulur. önerilmektedir. Hasta olmayan kişilerin
olası vaka tanımına uyan kişiler aşağıdaki Denetleme merkezine bildirilir. • Belirlenen temaslıların başka bir nedenle maske takmasına gerek yoktur.
algoritmaya uygun yönetilir. • Olası vaka bilgileri günlük olarak İl Sağlık
Müdürlüğü’ne bildirilir. hastaneye yatışı gerekmiyorsa 14 gün Yolculuk dönüşü 14 gün içinde ateş, öksürük,
Uçakta Olan Hastada Semptom Saptanırsa: boyunca mümkün olduğu kadar evde solunum sıkıntısı gelişirse sağlık kuruluşuna
• Pilot tarafından vaka kuleye bildirilir. Temas takibi nasıl yapılıyor? kalması ve toplu alanlardan uzak durması başvurmaları ve seyahat öyküsünü
• Kule tarafından olay havalimanı sağlık Kesin veya olası COVID-19 enfeksiyonu olan istenir. Toplu alanlara gitmesinin zorunlu bildirmeleri gerekmektedir.
denetleme merkezine/havalimanı bir kişi ile damlacık enfeksiyonuna yönelik olduğu hallerde ise tıbbi maske takması
operasyon merkezine bildirilir. korunma önlemleri alınmadan yakın temas istenir. Kaynak: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/
• Tüm yolculara yolcu iletişim bilgi kartı etmiş olan kişiler İl Sağlık Müdürlüğü’nce, • Semptom gelişmesi durumunda Olası Vaka bulasicihastaliklar-anasayfa.html
doldurulur. korunmasız son temaslarından sonraki 14 Algoritmasına uygun olarak hareket edilir.