Page 62 - LabMedya - 58
P. 62

62               BİLİM İNSANI                                                                             www .labmedy a.c om































                                                                                        “BİLDİĞİMİZ TEK ŞEY, HALA
                                                                                        BİLİNMEYEN KALANLARDAN
                                                                                        ÇOK DAHA AZDIR.”







                                      WILLIAM HARVEY


                                      ‘‘KAN DOLAŞIMININ KEŞFİ’’









        William Harvey 1 Nisan 1578’de   olduğu, biri kalbin sağ karıncığından çıkıp   durum ilk başlarda pek olumlu geri dönüş   Tıp Okulu “Okulun Başkanlığını” teklif etti
        İngiltere’nin Folktone şehrinde doğdu.   vücudu dolaştığı diğeri sol karıncıktan   sağlamadı. Doktorların bir kısmı karşı   ancak Harvey, yaşlılığından dolayı bu teklifi
        Babası zengin bir tüccardı. William Harvey,   çıkıp atardamarlarla yavaş ve düzensiz bir   cephe alırken, halk da kaçık gözüyle   kabul etmedi. Harvey 3 Haziran 1657’de
        eğitimini Centerbury’de Kins’s School’da   şekilde dolaştığı düşünülüyordu.   bakıyordu. Ancak geçen sürede Harvey’in   felç geçirerek hayata gözlerini yumdu.
        sürdürdü. Daha sonra yükseköğrenimini                         kuramını inceleyen diğer doktorlar bunun
        Cambridge’de tamamladı. Harvey iyi bir   Harvey, bunun yanlış olduğunu düşündü   doğru olduğunu gördüler. Böylece bu   Eşi yıllar önce ölen Harvey’in çocuğu
        öğrenciydi. Ancak profesörlerinin beklediği   ve araştırmalarını bu soru çerçevesinde   direnç zamanla azaldı ve Harvey, bu   olmamıştı. Bu sebeple bütün vasiyetini
        parlak öğrenci imajına uymuyordu.   sürdürdü. Valfler kanın bir doğrultuda   buluşuyla ünlendi. Benzer tepkiler Avrupa   Kraliyet Tıp Okulu’na bıraktı. Bununla
                                       çıktığını gösteriyordu. Bunun yanı sıra kan   kıtasında da geldi ancak zamanla onlar da   birlikte her yıl okulun açılışında okunması
        1597 yılında dönemin en ünlü tıp okulu   nereden çıkıp nereye gidiyordu?  bu kuramı kabul etti.  için de bir tebliğ bırakmıştır. Bu tebliğ,
        olan Padua’ya gitti ve anatomi uzmanı                                                         “Harvey Söylevi” olarak anılır. Söylevin
        Fabricius‘un derslerine katıldı. Fabricius,   Harvey, elinde bir nesneyi tutan   Bu çalışmaları sürerken Harvey, sarayda   içinde meslektaşlarını deneyler yoluyla
        damarlardaki valfları bulmuştu ancak   gönüllünün koluna turnike uyguladı. Daha   da ilgi görmüştü. Birinci Charles’in   doğanın sırlarını çözmeye ve mesleğin
        tam olarak nasıl bir görev edindiklerini   sonra, kan damarlarının içinden akan   özel doktoru olmuştu. Kral Harvey’i   onuru için birbirlerine daima karşılıklı sevgi
        açıklayamamıştı. William Harvey’in kan   sıvının birikmesi nedeniyle şişmesini   destekliyordu. Ancak araya İngiltere’deki iç   ve dostluk göstermeye teşvik ediyordu.
        dolaşımını bulmasında Fabricius’un   bekledi. Küçük çıkıntılar (B, C, D, E), ven   savaş girdi.  Harvey emekliliğinden sonra
        ortaya çıkardığı bu valflar önemli bir nokta   kapakçıklarının varlığını gösteriyordu.   Londra’ya döndü. 1654 yılında Kraliyet   Kaynak: www.bilimma.com/william-harvey-ve-
        olmuştur.                      Harvey vücutta iki ayrı kan olmadığını                         kan-dolasimi/
                                       ortaya çıkardı. Bununla da kalmadı ve
        Eğitim hayatından sonra Harvey, Londra’da   kanın kalpten pompalandığını sonra
        çalışmaya başladı. Bu sürede Kraliçe   da tekrar kalbe döndüğünü buldu. Yani
        Elizabeth’in özel doktoru Launcelot   kan akışı bir dolaşım içindeydi. Harvey
        Browne’nin kızı Elizabeth Browne’a âşık   buluşunu önce 1616’da Royal College of
        oldu ve evlendiler. Bu evlilik Harvey’in   Physicians (Kraliyet Tıp Okulu)’da sundu.
        saray ahalisine katılmasına yardımcı oldu.  İlk başlarda meslektaşları bu buluşu pek
                                       önemsemediler. Ancak Harvey çalışmaya,
        1609’da St. Bartholomew Hastanesi’nde   çalışmalarını anlatmaya devam etti.
        çalışmaya başladı. Burada özellikle
        hastanede belli günler bulunup hastaların   1628’de bir kitap yayınladı. “Exercitatio
        sorunlarına çözüm arıyordu. Bu hastanede   Anatomica de Mota Cordis et Sanguinis in
        oldukça tecrübe edindi ve kan dolaşımıyla   Animalibus” yani “İnsan Vücudunda Kalbin
        ilgili çalışmaları için ilham aldı.  ve Kanın Hareketi Konusunda Deneme”
                                       anlamına gelen bu kitap, tıp çevrelerince
        Harvey’in çalıştığı dönemlerde kanın   oldukça sansasyon yarattı. Ortaya koyduğu
        karaciğerden çıktığı, vücutta iki ayrı kan   kuram oldukça yenilikçiydi. Ancak bu
   57   58   59   60   61   62   63   64