Page 39 - LabMedya - 50

www .labmedy a.c om PSİKOLOJİ 39

GÜRÜLTÜ VE PSİKOHİJYEN

Uzm. Klinik Psikolog Rukiye KARAKÖSE

GÜRÜLTÜ; İLK BAKIŞTA ÖNEMSİZ GİBİ GÖRÜNSE DE, GÜNLÜK HAYATIMIZDA EN YOĞUN
OLARAK KARŞI KARŞIYA KALDIĞIMIZ KİRLİLİK TÜRLERİNDEN BİRİDİR. RUH SAĞLIĞI ÜZERİNDE
TEHDİT OLUŞTURAN ÇOK CİDDİ BİR PROBLEMDİR.

Gürültü, “gelişigüzel bir yapısı ve ses GÜRÜLTÜNÜN OLUMSUZ ETKİLERİ düzensizleştirdiğini, kanı koyulaştırdığını Gürültü psikolojik olarak sürekli gerilim,
spektrumu olan, istenmeyen ses” olarak ve kan damarlarının kasılmasına sebep sinirlilik, şüphecilik gibi durumlara neden
tanımlanır. Bir başka tanımda gürültü, Yüksek gürültü düzeyi; rahatı, emniyet olduğunu ispatlamışlardır. Bu yüksek olur. Morali etkiler ve verimi azaltır.
zaman içerisinde bir sesin tayfsal hissini ve dolaylı olarak da çalışma sese maruz kalma süresi ve gürültünün Gürültünün verdiği bu rahatsızlıklar
yapısında (sesin frekans özelliğinde) verimliliğini etkiler. Gürültünün giderek şiddeti, insana vereceği zararı etkiler. kişilere ve durumlara göre değişebilir.
gelişigüzel düzensizliklerin olması olarak artması kişiler üzerinde önce rahatsızlık Endüstri alanında yapılan araştırmalar
açıklanır. Genel olarak ise beğenilmeyen, duygusuna neden olmakta, arkasından göstermiştir ki işyeri gürültüsü Aniden meydana gelen gürültü insanların
hoşa gitmeyen veya dinlenilmesine konuşmayı zorlaştırmakta ve en sonunda azaltıldığında işin zorluğu da azalmakta, korkmasına ve kızgın hissetmesine neden
tahammül edilemeyen kısaca herhangi da işitme gücünü azaltmaktadır. verim yükselmekte ve iş kazaları olabilir. Aynı zamanda dinlenmeye engel
bir değeri olmayan sese veya seslere Düzeyi yüksek gürültü içinde uzun süre azalmaktadır. olarak uykuyu da aksatır. Uyku problemi
gürültü deriz. çalışmanın veya bulunmanın, işitme gücü ise günümüzde son derece ciddiye
üzerinde olumsuz ve onarılamayacak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı alınması gereken bir rahatsızlıktır.
Hoşa giden rahatlatıcı seslere insanların sonuçlar doğurduğu bilinmektedir. verilerine göre; meslek hastalıklarının
ihtiyacı vardır. Sesin uyumsuz, düzensiz Gürültünün kronik baş ağrısı yaptığı, %10’u, gürültü sonucu meydana gelen Araştırmalarda uykuya dalma güçlüğü,
olması, kabul edilebilir olmaması ve insanı alınganlaştırdığı ve öfkeli yaptığı işitme kaybı nedeniyle oluşmuştur. uykuyu sürdürme güçlüğü, sabah erken
istenen düzeyden yüksek çıkması o da yapılan araştırmalarla tespit edilmiştir. Meslek hastalıklarının pek çoğu tedavi uyanma ya da toplam uyku süresinin kısa
sesin gürültü olarak tanımlanması için edilebildiği halde, işitme kaybının tedavisi olması gibi durumlardan birinin varlığı
yeterlidir. Gürültünün insan üzerindeki olumsuz yapılamamaktadır. uykusuzluk olarak kabul edilmektedir.
etkilerini kısaca şöyle sıralayabiliriz: Şiddetli uykusuzluğu olan hastaların
• Fizyolojik etkiler, GÜRÜLTÜNÜN PSİKOLOJİK
Özellikle büyük kentlerimizde gürültü ZARARLARI yaşam kalitesi önemli oranda azalmakta;
yoğunlukları yüksek seviyede olup, Dünya • Performans değişimleri, buna karşın tedavi amacıyla doktora
Sağlık Örgütü’nce belirlenen ölçülerin • Psikolojik rahatsızlıklar, Gürültünün insan üzerindeki geçici başvuru oranı düşük kalmaktadır.
• İşitme kayıpları.
üzerindedir. Bu nedenle İşyerleri Tüzüğü ve kalıcı zararları bir yana bırakılsa Halk sağlığına ilişkin çalışmalarda
ve Kazalardan Korunma Yönetmeliğinin Gürültüye maruz kalan insanların uyku dahi sıkıntı, gerginlik, isteksizlik bile çoğunlukla göz ardı edilen gürültü
“Gürültü” ile ilgili bölümleri, belirli saatleri bozulur, iş verimleri düşer. yeterince olumsuz etkilerdir. Gürültüden faktörünün günümüzde özellikle büyük
aralıklarla kontrol muayenelerini ya da Konuşulanların anlaşılamaması, işitme duyulan rahatsızlık, dinleyicilerin bir şehirlerde ciddiyetle ele alınması
diğer bazı önlemleri öngörmektedir. duyarlılığında geçici olarak azalma, tepkisi olarak bilinmektedir ve zamana, elzemdir.
Kent gürültüsünü artıran sebeplerin yorgunluk, bezginlik gibi psikolojik zemine, gürültünün türüne göre yarattığı
başında trafiğin yoğun olması, problemler ortaya çıkmaktadır. Ani rahatsızlığın şiddeti de değişmektedir. O halde ne diyoruz; doğal yaşam
sürücülerin yersiz ve zamansız klakson gürültüye maruz kalan insan vücudunda Mesela gece saatlerinde duyulan bir ses, formlarını olumsuz etkileyen her şey
çalmaları ve belediye içerisinde ani bir kas gerilmesi oluşur ve böylesi insanı gündüz saatlerinde duyulandan kirleticidir ve kirliliktir. Gürültü de
bulunan endüstri bölgelerinden çıkan bir refleksin önlenmesi mümkün değildir. daha fazla rahatsız etmektedir veya bunlardan biridir. Ancak gürültü kirliliği
gürültüler gelmektedir. Meskenlerde Dolayısıyla gürültülü bir ortamda bulunan düzensiz bir yapıya sahip ses, kişileri kaçınılmaz değildir; hep birlikte kontrol
ise televizyon ve müzik aletlerinden canlıların rahat etmesi mümkün değildir. düzenli yapıya sahip olan sesten daha altına alabiliriz.
çıkan yüksek sesler, zamansız yapılan Aynı zamanda fiziki dayanıklılığı da fazla rahatsız etmektedir. Ayrıca anlamsız
bakım ve onarımlar ile bazı işyerlerinden olumsuz etkilediğinden, gürültü vücut olduğuna inanılan sesler de yine Korunmak için psikohijyenle ilgili
kaynaklanan gürültüler insanların işitme direncini de azaltır. rahatsızlık unsuru olma özelliğine daha farkındalık geliştirmek ilk adım olabilir.
sağlığını ve algılamasını olumsuz yönde yatkındırlar. Bir diğer örnek ise kaynağını Bize düşen belki de sadece insan
etkilemekte, fizyolojik ve psikolojik Gürültünün bir diğer zararı da görebildiğimiz nitelikteki gürültüler, olabilmek, dahası insan kalabilmek için
dengesini bozmakta, iş verimini insan kalbine verdiği rahatsızlıktır. kaynağını göremediğimiz gürültülerden bile bu zor zamanda epey çaba gerekiyor.
azaltmaktadır. Araştırmacılar gürültünün kalp atışlarını daha fazla rahatsızlık verici niteliktedir. Ne dersiniz, zor olsa da buna değmez mi?