Page 34 - LabMedya - 50

34 GENETİK www .labmedy a.c om

İKİ ANNEYLE, BABA OLMADAN

YAVRU FARELER ÜRETİLDİ

Çin Bilimler Akademisi’ndeki uzmanlar aynı başarı sağlanamadı. İki babalı fare
iki anneyle, baba olmadan yavru fareler yavrularının hepsi doğduktan birkaç gün
ürettiklerini açıkladı. sonra öldü.

Normal üremenin kurallarını bozabilmek NEDEN BÖYLE BİR ŞEY YAPILDI?
için genetik mühendislik bilimini
önemli ölçüde kullanmak gerekiyor. İnsanlar da dâhil memeliler, sadece cinsel
Bilim insanları “bimaternal” (iki anneli) üremeyle çoğalabiliyor. Bir başka deyişle
hayvanların sağlıklı olduklarını ve annenin yumurtası ve babanın spermi
yavruların daha sonra kendi yavrularına gerekiyor. Ancak doğanın geri kalanında
da sahip olduklarını açıkladı. Ancak iki aynı kurallar geçerli değil, bazı dişi
erkek fareden yavru üretme konusunda balıklar, sürüngenler, amfibik canlılar ve
kuşlar tek başlarına üreyebiliyor.
Çinli araştırmacıların amacı da, aynı
cinsiyetten ebeveynlerle yavru fare
üretebilmek için eşeyli üremenin hangi
kurallarını bozmak gerektiğini anlamaktı.
Bu da bu kuralların neden bu kadar
önemli olduğunu anlamamıza yardımcı
olacaktı. Francis Crick Enstitüsü’nden
Prof. Robin Lovell-Badge “İlginç bir
çalışma, bizi hindilere çevirebilmek için
neler yapılması gerektiğini çözmeye
çalışıyorlar” dedi. (Hindiler de cinsel
ilişkiye girmeden üreyebiliyor)

PEKİ, NASIL YAPTILAR?

Genetik biliminin son buluşları
kullanılarak deney gerçekleşti. İki anneyle
işler daha kolaydı. Araştırmacılar; dişi
farenin birinden yumurta, diğerinden de
yarı kromozomlu embriyonik kök hücre
aldı. Her ikisinde de DNA’nın oluşması
için gerekenin yarısı vardı. Ancak
bunları bir araya getirmek yeterli değildi.
Uzmanlar gen düzenleme teknolojisiyle,
bu iki yarıyı birbiriyle uyumlu hale
getirebilmek için üç farklı genetik komutu
sildi. İki babadan yavru üretmek ise
daha karmaşık bir süreçti. Bunun için bir
sperm, bir yarı kromozomlu embriyonik
kök hücre, genetik bilgileri çıkartılmış
bir yumurta ve tüm bunların uyumlu
olabilmesi için yedi genin silinmesi
gerekiyordu.
KURALLARI BOZARAK NE
ÖĞRENDİLER?

Normal yolla; dişi kopya ve erkek kopya
olmadan üremek mümkün değil. Buna
genetik damga deniyor ve spermdeki
DNA ile yumurtadaki DNA farklı damgalar
vurarak nasıl çalışacağını değiştirebiliyor.
Genetik damgalamadaki bazı hataların
Angelman sendromu gibi hastalıklara
yol açtığı söyleniyor. Araştırmacıların,
iki anneden yavru fare üretebilmeleri
için silmeleri gereken DNA parçaları da
bunlardı. Çalışmayı yapan Dr. Wei Li; “Bu
araştırma bize neyin mümkün olduğunu
gösterdi. İki anneli farelerdeki hataların
silinebileceğini ispatladık ve ayrıca
memelilerde iki babalı üreme engelinin
de zamanla aşılabileceğini gördük” dedi.

Kaynak: BBC