Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

İsrail Kudüs İbrani Üniversitesi'nde Bir bulut fizikçisi olan Daniel Rosenfeld ve ekibi, okyanusun üzerine daha fazla yağış düşmesine rağmen denizde şimşeğin neden daha az olduğunu merak ettiler. Şimşeği etkileyebilecek faktörlerden biri aerosollerdir. Aerosoller havada uçuşan küçük parçacıklardır. Suyun yoğunlaşması ve damlacıklar oluşturması için iniş yastıkları sağlarlar. Damlacıklar bir bulutun içine yükseldiğinde daha soğuk olduğu yerde su donarak bir parçacık ve topak koleksiyonuna dönüşebilir. Bu buz parçaları, şimşek oluşturabilen elektrik yükleri oluşturmak için birbirine sürtünür. Karada, aerosoller nispeten küçük olma eğilimindedir. Genellikle 1 mikrometreden küçüktürler. Ancak denizde, tuz spreyi havayı daha büyük aerosollerle, yani 1 mikrometreden daha büyük tuz parçalarıyla doldurabilir.

 Aerosollerin yıldırımdaki rolünü incelemek için Rosenfeld'in ekibi, Orta Afrika'yı ve Atlantik Okyanusu'nun büyük bir bölümünü kapsayan bir alanı incelemeye aldılar. 2013 ile 2017 yılları arasında orada bulutların nasıl geliştiğini izlemek için uydu görüntülerini kullandılar. Ayrıca o bölgedeki aerosollerle ilgili verileri derlediler ve deniz tuzundan gelenleri tahmin ettiler.

Ekip, Dünya'nın bir bölgesinde bulut sistemlerinin nasıl oluştuğunu ve yıldırıma hangi faktörlerin katkıda bulunabileceğini izledi. Havadaki çeşitli miktarlarda farklı boyutlardaki aerosollerle şimşek miktarının nasıl değiştiğini araştırdılar. İnce aerosoller 1 mikrometreden küçük olduğunu, kaba deniz tuzunun ise 1 mikrometreden büyük olduğunu gördüler.

 Hem okyanus üzerinde hem de kara üzerinde küçük aerosollerdeki artış, daha fazla şimşekle bağlantılıydı. Bunun nedeni, bu tür küçük aerosollerin havada yükselebilen, donabilen ve şimşek çakmasına yardımcı olabilen küçük su damlacıkları oluşturması olabilir. Ancak genellikle okyanus üzerinde bulunan büyük aerosollerdeki artış, daha az şimşekle bağlantılıydı. Bunun nedeni, ağır deniz tuzu parçacıklarının nispeten büyük su damlalarının oluşmasına neden olması olabilir. Bunlar, bulutu dondurup elektriklendirmeden önce buluttan düşer.

 Rosenfeld, aerosollerin bulutları nasıl etkilediğini anlamanın, hava durumu tahminlerini ve iklim modellerini daha doğru hale getirmeye yardımcı olabileceğini söylüyor. Aerosoller, yağış için önemlidir, aerosolleri doğru kullanmadan yapılamayacağını belirtti.

Makale: nature.com