Page 45 - LabMedya - 89

SAĞLIK 45

DİYABETLİLERE,

AYAK YARALARI İÇİN

8 TAVSİYE

Doç. Dr. Rıza Aytaç ÇETİNKAYA
Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı

Diyabetli kişilerde sıkça görülen ve genellikle ayak- HIPERBARIK VE TOPIKAL OKSIJEN YÖNTEMLERINDEN 5. Ayakları korumak: Ayakları aşırı basınç ve
larda oluşan yaraların en sık karşılaşılan belirtileri; FAYDALANILABILIR travmalardan korumak için, uzun süre ayakta
özellikle parmaklar ya da tabanda ağrı, hassasiyet, Kan şekerinin kalmaktan ve darbe almaktan kaçınılmalı.
yanma, uyuşma, karıncalanma veya hissizlik, açık normalden Diyabetik ayak yaralarının tedavisinde, başarıları konusunda çok
yaralar ve yaralardan irinli sıvı gelmesi, kızarıklık, sayıda bilimsel çalışmalar olan hiperbarik ve topikal oksijen yön- 6. Sigara içmemek: Kan dolaşımını bozarak
şişlik, cilt renginde değişlikler ve ayak kokusu olarak yüksek olması temlerden giderek daha fazla yararlanılıyor. ayaklara yeterli oksijen gitmesini engelleye-
sıralanabilir. anlamına Hastaların yüksek basınçla oksijen almasını sağlayan hiperbarik ceği ve yaraların iyileşmesini zorlaştıracağı için
sigara içmekten uzak durulmalı.
Diyabetik ayak yaraları; yaranın türüne, büyüklüğüne gelen diyabet oksijen terapisi, yara iyileşmesini hızlandırır, ayaklardaki kan akışını
ve enfeksiyon durumuna göre değişebilir. Tedavi, basit hastalığı, bazı artırır ve enfeksiyonlarla mücadele eden beyaz kan hücrelerinin 7. Diyabete uygun beslenmek: Kan şekerinin
temizlik ve bakım adımlarından cerrahi müdahalelere daha etkili çalışmasını sağlar. Yeni nesil topikal oksijen tekniğinde düzenlenmesine yardımcı ve yara iyileşmesini
kadar geniş bir yelpazede değişebilir. Bu yaraların sinir hasarları ise oksijen doğrudan yara üzerine uygulanır. Özellikle küçük ve orta hızlandıran; yaban mersini, ıspanak, zerdeçal
hiç oluşmamasını sağlamak ya da ilerlemelerini ve damar boyutlu yaralar için faydalı olabilecek bu yöntem, yara bölgesindeki ve kefir gibi gıdalardan zengin bir beslenme
engellemek için alınacak basit ama etkili tedbirler, iltihabı azaltarak ağrıyı da hafifletebilir. programı oluşturulmalı.
ciddi sağlık problemleri riskini ortadan kaldırabilir. problemlerine
Belirti vermeye başlayan yaralar ihmal edilirse, ayağın yol açabiliyor. İşte diyabetik ayak yaralarını önlemek ya da ilerlememesini dur- 8. Mevsime uygun önlemler almak: Soğuk hava
kaybedilmesiyle bile karşı karşıya kalınabilir. durmak için alınabilecek tedbirler: kan dolaşımını olumsuz etkileyebileceği için kış
Bu sorunlar da aylarında kalın çoraplar veya sıcak tutan ayak-
TEDAVI EDILMEZSE AYAK KAYBINA SEBEP OLABILIR vücutta çeşitli 1. Ayakları düzenli olarak kontrol etmek: Diyabet hastaları kabılar kullanılmalı. His kaybı olan hastalarda
ayaklarını her gün dikkatlice incelemeli. Ayaklarda herhangi
yanık oluşmaması için ayakları kalorifere yasla-
Diyabetik ayak yaralarının tedavisinde ilk aşamanın yaralar meydana bir kesik, yaralanma, kabarcık, kızarıklık veya enfeksiyon mamak, soba ya da şömineye uzatmamak çok
temizlik. Yara, antiseptik solüsyonlarla nazikçe temiz- getirebiliyor. belirtisi olup olmadığı kontrol edilmeli. önemli. Sıcaklarda ise terleyen ayakta biriken
lenmeli ve steril gazlı bez ile kapatılmalı. Enfeksiyon nemle mantar gelişebileceği için hava alabilen
riskini azaltmak için yapılan bu pansumanlar düzenli 2. Temizliğe önem vermek: Ayaklar günde bir kez, aşırı sıcaktan ayakkabılar tercih edilmeli. Ayrıca yara oluşu-
olarak yenilenmeli. Eğer yara enfekte olmuşsa, an- uzak durularak ılık su ile yıkanmalı. Yıkama sonrası iyice kuru- munu önlemek için parmak arası terliklerden
tibiyotik tedavisi gündeme gelebilir. Enfeksiyonlu ve lanan ayakların özellikle parmak aralarında su kalmamasına uzak durulmalı, yanık tehlikesi nedeniyle deniz
ilerlemiş vakalarda ise iyileşmeyi hızlandırmak için dikkat edilmeli. kumuna çıplak ayakla temas edilmemeli ve
ölü dokular çıkarılabilir. Diyabet nedeniyle arteriyel deniz kestanesi gibi ayaklara zarar verebilecek
kan akışı bozulmuşsa, damar tıkanıklıklarını açmaya 3. Ayakların nemini korumak: Ayakların kurumasını önlemek unsurlardan korunmak için deniz ayakkabısı
yönelik bir tedavi de uygulanabilir. Ancak hastalığın için düzenli olarak nemlendirici krem kullanılmalı. Ancak bu temin edilmeli.
belirtileri ciddiye alınmaz ve tedavi için geç kalınırsa krem, mantar riskini artırabileceği için parmak aralarına
ciddi enfeksiyonlar gelişebilir kan akışı bozulabilir sürülmemeli.
ve doku ölümü anlamına gelen kangren meydana
gelebilir. Bu noktada cerrahi müdahaleden faydalanılır 4. Ayakkabı ve çorap seçimine dikkat etmek: Ayağa tam
hatta gerekli görülürse enfeksiyonun diğer bölgelere oturan rahat ayakkabılar tercih edilmeli, dar veya sıkı olan-
yayılımını önlemek için amputasyon bile söz konusu lardan uzak durulmalı. Çorap seçimi, sürtünmeyi azaltarak
olabilir. yara oluşumunu engellemek için yumuşak ve dikişsiz olanlar
arasından yapılmalı.