Page 46 - LabMedya - 84

46 KIMYA | SAĞLIK

DEPRESYON

TEDAVİSİNDE SESSİZ

DEVRİM: KETAMİN HAPI

Yapılan ilk deneme sonuçlarına İlaç uzun süredir kliniklerde damardan uygulan- sağlığı ve bağımlılık uzmanı olan ve çalışmaya yüksek profilli kişi oldu. ABD polisi Perry’nin ölü-
göre, ketamini yavaşça salgılayan maktadır, ancak son zamanlarda esketamin adı katılmayan Julaine Allan, denemeyi överken daha müne neden olan dozları nasıl aldığını araştırıyor
fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguladı.
– bildirildiğine göre birkaç gündür gözetimli bir
verilen bir türevi kullanan bir burun spreyinin
yeni bir hap, sıklıkla yanlış kullanılan popülaritesi artmıştır. Her ikisi de hastalarda AFP’ye verdiği demeçte ketaminin herkeste işe infüzyon seansı yapmamıştı.
ilacın psikedelik yan etkilerine yol ayrışma, yüksek tansiyon ve yüksek kalp hızı yaramadığını ve “olumlu etkilerinin zamanla Önceki araştırmalarda görülen hızlı etkili keta-
gibi yan etkilere neden olabilir. İlacın tıbbi kul-
açmadan ağır depresyon geçiren lanımının kötüye kullanıma kayabileceğine dair kaybolabileceğini” söyledi. Cenevre Üniversite minin potansiyel faydalarından biri de intiharı
Hastaneleri’nde psikiyatrist olan Michel Hofmann, düşünen hastalara yardımcı olabilmesidir.
korkular da var.
kişileri tedavi edebilir. ketaminin depresyonu tedavi etme potansiyeli
Çalışmanın baş yazarı Paul Glue AFP’ye yaptığı konusunda tıp camiasında “gerçek bir heyecan” Ancak Oxford araştırmacısı Riccardo De Giorgi,
açıklamada Nature Medicine dergisinde açıklanan olduğunu söyledi. AFP’ye konuşan Hofmann, 2022 BMJ başyazısında “ketaminin yaygın kullanı-
hapın karaciğerde parçalanmasının 10 saatten “Geleneksel ilaçlara yanıt vermeyen hastalar için mının yeni bir opioid tarzı krizi tetikleyebileceğine
fazla sürdüğünü söyledi. Yeni Zelanda’daki Otago ketamin, elektro-şok tedavisinden kaçınmanın dair makul bir endişe var” dedi.
İlk olarak 1960’larda anestezik olarak geliştirilen Üniversitesi’nden araştırmacı, “Hastalardan gelen bir yolunu sunuyor” dedi. Beyne elektrik akımları
ketaminin halüsinojenik ve dissosiyatif etkileri, gerçekten ilginç geribildirim, yan etkilerin olma- gönderilmesini içeren bu son çare tedavisinin Yavaş salınımlı hap, ketamini bazı parti müda-
vimlerinin aradığı yan etkilerden arındırarak
“Special K” olarak adlandırılan bir parti ilacı ol- ması – öfori yok, ayrışma yok” dedi. etkili olduğu kanıtlanmıştır.
masına yol açtı. bu endişelerin bir kısmını hafifletebilir. Yine de
“Bu tabletlerin ketamini kötüye kullanan insanlara Ancak hafıza kaybına neden olabilir ve bazı hapın en yaygın olanları baş ağrısı, baş dönmesi
Bununla birlikte, artan araştırmalar ketaminin, hitap edeceğini sanmıyorum.” hastalar “One Flew Over the Cuckoo’s Nest” gibi ve anksiyete olmak üzere bazı yan etkileri vardı.
yaygın anti-depresan ilaçlardan çok az fayda filmlerdeki tasvirleri gördükten sonra bu işlemden
gören depresyondan muzdarip insanların yak- ELEKTRO-ŞOK ALTERNATİFİ korkmaktadır. Glue, ilacın ulusal tıp kurumları tarafından göz-
den geçirilebilmesi için faz 3 denemeleri de dahil
laşık dörtte biri için etkili olduğunu göstermiştir.
Birçok ülkede ketamin yıllardır depresyon için Faz 2 çalışmasına daha önce ortalama dört farklı ‘OPİOİD TARZI KRİZ’ KORKUSU olmak üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyul-
duğunu, yani hastaların potansiyel olarak haplara
reçete edilmektedir. anti-depresan ilaç denemiş olan 270’ten fazla
depresyon hastası katıldı. Araştırmaya göre ke- Bazı psikiyatristler, hastalarının ilacı kötüye kulla- erişmesinin en az iki veya üç yıl alacağını söyledi.
ABD’li milyarder Elon Musk Mart ayında CNN’e tamin hapı alanların yarısından fazlasının depres- nabileceğinden korkarak depresyon için ketamin
verdiği demeçte düzenli olarak az miktarda re- yonu hafiflerken, plasebo grubunun yüzde 70’inin reçete etmekte tereddüt ediyor. Kaynaklar: https://www.sciencealert.com/keta-
mine-pill-appears-to-alleviate-severe-depres-
çeteli ketamin kullandığını çünkü bunun “kişiyi depresyonu 13 hafta sonra nüksetti.
olumsuz zihin çerçevesinden çıkarmaya yardımcı Geçen yıl “Friends” dizisinin oyuncusu Matthew sion-early-trial-shows Derleyen: Deniz KAFKAS
- www.bizsiziz.com
olduğunu” söyledi. Avustralya’nın Charles Sturt Üniversitesi’nde ruh Perry aşırı doz ketamin nedeniyle ölen en son

ZAYIFLAMA İLAÇLARI rinolog Federico Mallo tarafından yapılan bir
çalışmayla gösterilmiştir.

Bilim insanı, GLP-1 verilen sıçanların canlı yavru
KISIRLIĞA ÇÖZÜM MÜ? sayısının arttığını gösterdi. Mallo, “GLP-1 analog-
larının doğurganlığı teşvik ettiğinden oldukça
eminiz” diyor.
Modern zayıflama ilaçlarının Kanada’daki Toronto Üniversitesi’nde endok-
kullanılması planlanmamış gebeliklere rinolog olan Alice Goldberg, insanların kilo
yol açabilir. Ancak doğurganlığı da vermesi ve yumurtlamanın yeniden sağlan-
ması durumunda planlanmamış gebelik riski
artırabilir ve kısırlığın tedavisine olduğunu kabul etmektedir.
yardımcı olabilirler. GLP-1 ilaçlarının doğurganlık üzerindeki etkileri-
ne ilişkin daha fazla veri için Goldberg, “Hepimiz
Kilo verme ve tip 2 diyabet ilaçları Ozempic ve da bildirilmiştir. GLP-1 planlanmamış gebelikle nasıl ilişkilendiri- nefesimizi tutmuş bekliyoruz” diyor.
Wegovy, dünyadaki neredeyse tüm düzenleyici- lebilir? Aşırı kilolu insanlar genellikle hormonal
ler tarafından onaylanmış ve klinik çalışmaların Bu bir yandan kişinin planlarını bozan tatsız dengesizliklerin neden olduğu adet düzensiz- Kaynaklar:
tüm aşamalarını geçmiştir. Aktif ilaç semaglutid bir yan etkidir, ancak diğer yandan birçok çift likleri yaşarlar.
(Ozempic ve Wegovy Danimarkalı Novo Nordisk için umut verici bir mesajdır: bebek sahibi https://www.nature.com/articles/
şirketinin ticari markalarıdır) 10 yılı aşkın bir olma şansları vardır. Nature dergisi, önde ge- Kanada’daki Victoria Üniversitesi’nde moleküler https://www.nature.com/articles/d41586-024-
süredir test edilmekte ve kullanılmaktadır. len uzmanlardan – hem tıp uzmanları hem de biyolog olan Nicole Templeman, ilaç almanın 02045-w / Derleyen: Feyza Çetinkol - bizsiziz.com
bilim insanlarından – “ozempik çocuk” raporları düzenli yumurtlamayı geri getirebileceğini
Ancak bu ilaçların yaygın kullanımı başladı- hakkında yorum yapmalarını istedi. belirtiyor.
ğında, kelimenin tam anlamıyla “insanlığın
obeziteden kurtarıcıları” olarak görülmeye PLANLANMAMIŞ HAMİLELİK Buna ek olarak, ilaç almak oral kontraseptif-
başlandığında, yan etki raporları ortaya çıktı. lerin emilimini yavaşlatabilir ve böylece kon-
Sosyal medyada kadınlar Ozempic ve Wegovy Bilim insanları bu tür raporların makul olduğuna santrasyonlarını azaltabilir. Bu durumda işe
kullanırken planlanmamış gebelikler yaşadık- inanmaktadır. Semaglutid, glukagon benzeri yaramayabilirler.
larını bildirmeye başladılar. Kadınlar doğum peptid-1 (GLP-1) reseptörünün bir agonistidir.
kontrol haplarını kullanırken hamile kaldılar, Bu hormon bağırsakta üretilir ve tokluk hissine KISIRLIK İÇİN BİR TEDAVİ Mİ?
ancak haplar işe yaramadı. Ayrıca, daha önce neden olur. İlaçlar GPL-1’in etkilerini taklit eder
kısırlık teşhisi konmuş ancak zayıflama ilacı ve geliştirir. GLP-1’in sıçanlarda doğurganlığı etkilediği 2015
kullandıktan sonra gebe kalabilmiş kadınlar yılında İtalya’daki Vigo Üniversitesi’nden endok-