Page 56 - LabMedya - 82
P. 56
56 BOTANIK / KIMYA
Atomika Teknik Mobil Uygulama ile
Teknik Servis Hizmetimiz
uyur mu? HIDROJEN Bütün cihaz bilgilerinizi, servis geçmişlerinizi, yeni servis taleplerinizi ve
BİTKİLER DE Cihaz Kullanıcılarımızın Bir Tık Uzağında!
HAKKINDAKİ
10 GERÇEK planlanan bakımlarınızı 7/24 takip edebileceğiniz
mobil ve masaüstü uygulamamız yayında!
Biyolog Muhyettin ŞENTÜRK 1. Atom Numarası : 1
2. Hidrojen periyodik tablodaki ilk ele-
Dünyamız canlı çeşitliliği bakımından oldukça zengin Linné ve diğer araştırıcılar bitkilerin mevsimsel olarak lan uykuya örnektir. Aynı zamanda çiçeğe geçmiş menttir, yani atom numarası 1 yada
olup sayısız yaşam formunun hayatta olduğu tek yer- uyuduğunu ortaya koymuştur. Bitkilerin kışın soğuk/ bitkilerin çiçeklerini akşam saatlerinde büzüştürüp her hidrojen atomunda 1 proton vardır.
dir. Yeryüzünde biyokütle bakımından en büyük paya kurak koşullarından korunmak amacıyla kış mevsi- günün ayması ile geri açmaları şeklinde de günlük
sahip canlı grubu olan bitkiler dolayısıyla bu çeşitlilik minde girdiği uykuya ‘hibernasyon’ adı verilmektedir. uykularını tamamlamaktadırlar. Bitkilerin günlük 3. Atom ağırlığı: 1.00794 g/mol. Bu hidro-
içerisinde önemli bir paya sahiptirler. Hibernasyon hayvanlar aleminde de görülmektedir. uykuya geçiş mekanizmaları (uyku hareketleri) ise jeni en hafif element yapar.
Aynı şekilde hem bitkiler hem de hayvanlar aleminde bitkilerdeki pulvinus hücreleri ve turgor basıncı ile
Tüm canlılar beslenme, üreme ve ölüm gibi bazı temel de görülen yazın sıcak/kurak koşullarından korunmak olduğu bilinmektedir. 4. Hidrojen en çok bulunan elementtir.
(ortak) özelliklere sahiptir. Doğal olarak canlı grupları amacıyla yaz mevsiminde girilen uykuya da ‘aestivas- Evrenin kütlesindeki elementlerin yak-
özelleştikçe o canlı grubuna özgü özellikler de artma- yon’ adı verilmektedir. Bitkiler Yaşama Uykuyla Başlar laşık %75′i hidrojendir.
ya başlamaktadır. Örneğin hayvanlar aleminde uyku
temel ihtiyaçlardandır. Onlarca yıldır yapılan bilimsel Bu uyku çeşitleri bitkilerin (ve diğer canlıların da) Bitkiler çiçeklenip, meyvelenip son olarak tohum 5. Hidrojenin en sık rastlanan izotopu 1
çalışmalar göstermektedir ki uyku bitkiler aleminde hayatta kalma stratejileri olarak evrimleşmişlerdir. evresine geçerler, bu evrede yani yaşamlarının proton ve 0 nötrona sahip protyumdur.
de mevcuttur. Örneğin bitkilerde etilen hormonu ile tetiklenen başlangıcında (tohum hâlinde, bitkicik hâlindeyken)
‘absisyon’ olayının gerçekleşmesi (çiçek, meyve ve ‘dormansi’ adı verilen bir başka uyku çeşidine daha 6. Hidrojen gazı son derece yanıcıdır.
Bitkiler aleminde diğer birçok özellikte olduğu gibi özellikle yaprak dökümü) ile bir mevsimsel uykuya girerler. Bu uyku çeşidi bitkinin (daha doğrusu bit- Uzay mekiklerinde yakıt olarak kullanı-
uyku hususunda da özelleşmeler mevcuttur. Yani girilmektedir. İlk soğuklarda ağaçların yaprak dökmesi kiciğin) çimlenmeden önce uyku hâlinde olmasıdır. lır ve ünlü Hindenburg zeplini faciasının
evet bitkiler uyurlar hatta daha özel uyuma formla- mevsimsel uykuya (burada hibernasyona) örnektir. Uygun çevresel koşullar (iklim) ve fizyolojik koşullar içinde bulunan hidrojen tanklarından
rına da sahiptirler. Bunlardan biri diğer hayvanlarda Bitkiler bu sayede soğuğa çok maruz kaldıklarından (hormonlar) hazır olduğunda bitki dormansi hâlinden kaynaklandığı bilinmektedir.
da olan (insanlar hariç, insanlarda olmayan) uykuya yapraklarını döküp metabolik aktiviteleri en aza indirip çıkar (uykudan uyanır) ve çimlenir.
dair bir özelliktir ki o da mevsimsel uykudur. Yapılan kış uykusuna (hibernasyona) girmektedirler. 7. Hidrojen bileşikleri genellikle hidratlar
çalışmalar bitkilerin de hayvanlar gibi kış ve/veya Kaynaklar: olarak adlandırılır.
yaz uykusuna girdiğini göstermektedir. İkincisi ise Bitkiler Günlük Olarak Uyurlar
günlük uykudur. Bu ise insanlar dahil tüm hayvanlarda Ê Graham, L. E., Graham, J. M., Wilcox, L. W. (Çeviri 8. Hidrojen, metallerin asitler ile tepkime-
olan uyku çeşididir. Bu uyku çeşidini de bitkilerde Bitkilerin yalnız mevsimsel olarak değil aynı zamanda Editörü: Kani Işık). 2008. Bitki Biyolojisi. Palme ye girmesi sonucu oluşabilir. (çinko ve
görmekteyiz. günlük olarak da uyudukları bilinmektedir. Bitkiler Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara. hidroklorik asit gibi)
mevsimsel koşullara göre hareket edip buna göre Ê Mancuso, S., Viola, A. 2017. Bitki Zekâsı (Verde
Bitkiler Mevsimsel Olarak Uyurlar mevsimsel uykuya girdiği gibi günlük koşullara göre Brillante). Yeni İnsan Yayınevi, 2.Baskı, İstanbul. 9. Oda sıcaklığı ve basıncında hidrojen
de uyku durumuna girerler. Bu uyku durumu da çoğu (Çeviren: Almıla Çiftçi). renksiz ve kokusuz bir gazdır.
Birçok bilim insanı bitkilerin uykusu üzerine çalışmalar canlı ile (gececil türler hariç) aynı vakitte (gün batı- Ê Satıl, F. 2016. Bitkiler Uyur Mu? Zafer Dergisi,
yapmıştır. İsveçli botanikçi Linné, bitkilerin uyuduğu mında) başlayıp diğer çoğu canlı ile aynı vakitte (gün Online erişim: https://www.zaferdergisi.com/ 10. Hidrojen; başta fosil yakıtları işlemek ve
görüşünü ilk kez sistematik şekilde ele alan bilim doğumunda) sona ermektedir. makale/11476-bitkiler-uyur-mu.html, Erişim amonyak üretimi olmak üzere birçok
insanıdır. Bu konuda yaptığı araştırmaları ve görüş- Tarihi: 08.04.2022. alanda kullanılır.
lerinin yer aldığı 1755 yılında yazılmış bir kitabı dahi Örneğin bitkilerin büyük bir çoğunluğunun gün batımı Ê https://www.bilimya.com/bitkiler-de-uyur-mu.
mevcuttur: Somnus Plantarum (Bitkilerin Uykusu). ile yapraklarını kapatıp gün doğumuyla açması olayı html 11. Hidrojen, bileşiklerinde negatif (H-)
(buna ‘niktinasti’ adı verilmektedir) bu şekilde yapı- veya pozitif (H+) yük alabilir.
Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi Detaylı bilgi, kullanım/demo için lütfen bizimle iletişime geçiniz.
t +90 312 219 22 00 +90 216 456 00 55 e bilgi@atomikateknik.com w atomikateknik.com