Page 56 - LabMedya - 74

56 RÖPORTAJ

EBEVEYNLİK Mİ

ZORLAŞTI

YOKSA ÇOCUKLAR MI?

Yeni çağın ebeveynliğinde o kadar çok detay var ki, insan ister
istemez geçmişle kıyaslamalar yaparak zorlanılan konuların
sebeplerini araştırıyor. Sıklıkla karşılaşılan bir durum var.
“Hiçbir şeye yetişemiyorum, çocuk bakımı çok zor!” peki ya
çocuk bakmak neden bu kadar zor? İşte tam da bu sebeplerin
altında yatan psikolojik nedenleri Mutlu Adımlar Anaokulunun
kurucusu Psikolog Esra Arat’a sorduk.

Merhaba Esra Hanım, öncelikle sizi tanıyabilir mi- Ailede pozitif ilişki kurmanın önemini artık hepimiz Öfke kontrolünü sağlayamayan çocuklar oldukça
yiz? Kaç yıldır çocuklarla iç içe mesleğinizi icra biliyoruz. Bu anlamda ebeveynlerin çocuklara yak- aile için oldukça yıpratıcı oluyor. Bu durumun altın-
ediyorsunuz? laşımında en çok dikkat etmesi gereken konular da yatan sebepler neler olabilir? Bir çocuk öfkesini
Merhabalar Hacettepe Üniversitesi Psikoloji bölü- nelerdir? “Asla” ve “mutlaka” dediğiniz kavramlara kontrol edemeyecek kadar sinirlenme boyutuna
münü bitirdim. Gelişim psikolojisi mastırı yaptım. 28 değinebilir miyiz? nasıl geçmiş olabilir?
senedir çocuklarla çalışıyorum. “Asla” başlığının altında duygusal şiddet, tehdit, zor- Aile içi şiddet, davranışlara uygulanan farklı disiplin
balık uygulanmaması olmalı. “Mutlaka” da ise olumlu yöntemleri, çocukla aşırı inatlaşma, tehdit, duygusal
Gelişim ve çocuk psikolojisi çok geniş bir kavram. pekiştireç ve doğru davranışla ilerlemek diyebilirim. şiddet gibi sebepler olabilir. Vakaya göre değişkenlik
Peki ya en genel tanımı ile çocukta psikolojik so- Çünkü çocuk ebeveynlerini taklit eder. Çocuklar gösterebilir.
runlar nasıl ve neden ortaya çıkar? kurallar ve sınırlardan hoşlanır. Kendilerini güvende
Doğdukları andan itibaren çocukluk dönemlerinin ruh hisseder. Küçük yaş grubunda parmak emme ve tırnak yeme
sağlığı açısından düzgün bir şekilde geçirilmiş olma- sorunları da oldukça gündemde. Bu durumun psi-
sı gerekir. Bilmeden dahi yapılan yanlış davranışlar Uzun zamandır küçük yaş grubu için bir eğitim kolojik olarak karşılığı nedir?
çocuğu olumsuz etkileyebilir. kurumu yönetiyorsunuz. Buradaki gözlemleriniz Yaşına uygun olmayan çizgi filmlere maruz kalması,
oldukça değerli. Bir sorunla karşılaştığınızda hazır olmadan memeden emzikten kesilmesi gibi
Bir çocuk kendi isteklerini sakince ve doğru gös- çocuklara nasıl yaklaşıyorsunuz? Ödül ve ceza durumlar çocukların kaygı düzeyini arttırır. Gergin
termeyi nasıl öğrenebilir? yöntemleri sizce doğru bir davranış mı? ortamlara maruz kalması gibi sebepler olabilir. Tam
Çocuk model alır, olumlu pekiştireçle bu süreç Ödül ve ceza benim hoşlandığım bir yöntem kesinlikle net bir tanı koymak için araştırmak gerekir.
desteklenmelidir. Anne ve babanın tüm yaşamı bu değil. İç disiplin kazandırmak, hep olumlu pekişti-
süreçte etkilidir. Hiç ummadığınız bir anda bile çocuk reçle ilerlemek, kuralları içselleştirmesi için uzun Aileler artık daha bilinçli bir yaşam sürüyor. Bu
sizleri izleyebilir ve bunu bilinçaltına atmış olabilir. vadede daha iyi sonuç verir. Bunu uzun zamandır noktada çocuğa bazı katı kurallar konuluyor ve
Doğru ve yanlış diyaloglarınızın çocuklarınız tarafın- gözlemleyerek söylüyorum. Ceza yöntemi çocuğu doğru-yanlış algısı erken yaşta oluşuyor. Ancak
dan kopyalanabildiğini unutmayın. daha da hırçınlaştırabilir ve istemediğiniz davranış- bazen ipin ucu kaçıyor. Bu noktada çocuk yanlış
tan uzaklaşma süresini daha fazla uzatabilir. Her bir davranışta bulunduğunda ona bunu nasıl an-
Çocuklarda en çok hangi psikolojik problemlerle durumda çocukla yaşına uygun ve anlayabileceği latmak gerekir?
karşılaşıyorsunuz? şekilde konuşmalısınız. Her zaman net bir tutum ve davranış içinde olmak,
Hırçın, sinirli, arkadaşları ile sürekli kavga halinde tepkilerin istikrarlı olması en önemlisidir. Yeni nesil
olmak. Bunlarla yoğun olarak karşılaşsam da içe Akran zorbalığı hakkında neler söylersiniz? Bunun- anne kavramını sürekli duyuyoruz. Bunun olumlu
kapanma, yalnızlaşmak gibi sorunlarda gündemi- la nasıl mücadele etmek gerekir? yönlerini çocuğa yansıtmak faydalı olabilir.
mizde oluyor. Eğer ileri derecede bir sorun teşkil eden Sosyal becerilerini geliştirmek kendi haklarını ko-
davranış varsa muhakkak ailesine bildiriyorum. Bu rumayı öğrenmek bu konuda en doğrusudur. Yine mez. Daha sonra olanlar için arkasındaki psikolojik Bir psikolog gözü ile sizce aileye yeni bir kardeş
anlamda bazı çocukların psikolojik destek alması ailenin ve okulun desteği bu anlamda önemli. rahatsızlığın ne olduğunu bulmak ve düzeltmek için gelme yaşı nedir? Kaç yaşında bir çocuk kıskançlık
gerekebilir. Çocuklar günün büyük bir bölümünü mutlaka yardım alınması gerekir. yaşamadan ve sorun çıkarmadan kardeşini kabul
okulda geçiriyor ve aile bazen bazı sorunların far- Çalma ve hırsızlık anlamında eğilimi olan bir çocuğa edebilir?
kında olamıyor. Ben bir psikolog olarak çocukları nasıl yaklaşmak gerekir? Özellikle oral dönemden çıkamayan bazı çocuk- Kardeş kıskançlığı sağlıklı bir süreçtir. Önemli olan iliş-
gözlemliyor ve aileye iletiyorum. Aile ve okul ilişkisinin İlkokula kadar olanlarda sadece sahip olma dürtüsü larda inatçılıkla birlikte ısırma problemi görülüyor. kileri yönetmektir. Yaş farkı açılmadan anne ve baba
temeli de budur aslında. vardır. Çalma durumu bir hırsızlık olarak atfedile- Böyle bir durumda ailenin ve eğitim kurumunun hazır olduğunda kardeş, çocuk için çok iyidir. Paylaş-
yaklaşımı ne olmalı? Çözüm ararken yapılan hatalar ma olgusu ile en yakın ilişki kuracağı kişi kardeştir.
olabilir mi?
Ailenin ve kurumun istikrarlı ve ortak bir tutum içinde Son olarak sizce ebeveynlik öğrenilebilir bir durum
olması gerekir. Hatta uzun sürse de tehdit ve ceza mudur? Yoksa çocuğun karakteri, ailenin yaklaşı-
olmadan ilerlemelidir. Altında yatan başka bir sebep mıyla değişebilir ve evrimleşebilir mi?
var mı araştırılmalı ve soruna göre bir yol haritası çi- Ben her çocuğun tek ve özel olduğunu düşünüyorum.
zilmelidir. Böyle durumlarda çocuğa yaklaşım sürece Ruh sağlığı yerinde olan ebeveynlerin içgüdülerine
göre evrilebilir. Yeterince net bir ifadeyle bunun yanlış göre davranması, her zaman daha iyi sonuçlar verir.
olduğunu çocuğa anlatmalı ve asla bağırılmamalıdır. Çoğunuzu sevin, ona sevgi ile yaklaşın. Bunlar onu
Özellikle 3 yaş sonrası oral dönem bitmiş olmasına hissedecektir, emin olun.
rağmen bu davranışından vazgeçmiyorsa bir psiko-
lojik destek alabilir.

Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi