Page 42 - LabMedya - 65

42 BİLİM w w w .labm edy a. c om

Aslı Nur AKAYDIN

HÜCRELER

ÖLÜMDEN

SONRA BEYİNDE

CANLANIYOR MU?

Ölüm sonrası gerçekleşen değişimler dokusunda ölümü ve ölüm-sonrası süreci dallara benzer uzantılar oluşturduklarını tedavi ameliyatları sırasında dokularının
önemli beyin araştırmalarına ışık tutabilir. simüle etmek üzere belli aralıklarla gen gözlemledi. alınıp araştırma amaçlı saklanmasına
Öldükten sonraki birkaç saat içinde insan anlatımlarını incelediler. Bazı hücrelerdeki onay veren nörolojik hastaların beyin
beynindeki bazı hücreler aktif kalmaya gen anlatımının ölümden sonra arttığını UIC College of Medicine’de nöroloji ve doku bankası olan UI NeuroRepository’nin
devam ediyor. Illinois Chicago’da yapılan buldular. rehabilitasyon bölüm başkanı ve John müdürü. Epilepsi tedavisi için yapılan
yeni araştırmaya göre bazı hücreler S. Garvin Profesörü, makalenin ortak çeşitli ameliyatlarda epileptik beyin dokusu
aktivitelerini arttırıp devasa boyutlara bile Ölüm-sonrası süreçte anlatımlarını arttıran yazarı Dr. Jeffrey Loeb; “Glial hücrelerin nöbetlerin azaltılması için çıkarılabiliyor.
ulaşabiliyor. bu “zombi genler” tek bir hücre türüne enflamatuar tipte olmaları ve görevlerinin Patolojik teşhis için dokunun tamamına
özgüydüler: inme ya da oksijen yetersizliği gibi beyin gerek olmadığından bir miktarı araştırma
Scientific Reports dergisinde yayınlanan “Glial” hücreler isimli enflamatuar hücreleri. hasarlarında atıkları temizlemek olduğu göz için kullanılabiliyor. Loeb ve meslektaşları
yeni çalışmada UIC araştırmacıları, rutin bir Araştırmacılar glial hücrelerin, ölümden önüne alınırsa bu hücrelerin ölümden sonra da çalışmalarında böyle dokuları kullandılar.
beyin ameliyatı sırasında alınan taze beyin saatler sonra genişlediklerini ve uzun genişlemeleri çok da şaşırtıcı bir durum
değil” diye söyledi. İncelediklerin genlerin %80’inin 24 saat
kadar stabil kaldıklarını gördüler, bu
Loeb bu keşfin sonuçlarının çok daha genlerin anlatımları çok fazla değişmedi.
önem arz ettiğini söyledi; otizm, şizofreni Bu durum, referans (housekeeping)
ve Alzheimer hastalığı gibi hastalıklara gen olarak isimlendirip hücredeki temel
karşı ilaç ve tedavi yollarını araştıran çoğu işlevleri sağlayan ve araştırmalarda
çalışma, ölüm-sonrası gen anlatımı ve sıklıkla dokunun kalitesini göstermek için
hücre aktivitesini hesaba katmadan ölmüş kullanılan genler için de geçerliydi.
insan beyni dokularını kullanıyor.
Loeb “Çoğu çalışma kalp durduktan Nöronlarda bulunup hafıza, düşünme ve
sonra beyindeki her şeyin durduğunu felç gibi süreçlerde karmaşık görevler
varsayıyor ama bu doğru değil. İnsan beyin aldıkları gösterilen bir grup başka genin
dokusundaki çalışmaları yorumlamak etkinliği de ölümden sonraki birkaç saat
için bulgularımıza gerek duyulacak. içinde hızla bozulmaya başladı. Loeb,
Şimdiye kadar bu değişiklikleri hesaba bu genlerin şizofreni ve Alzheimer gibi
katmıyorduk” dedi. hastalıkları araştıran bilim insanları için
oldukça önem arz ettiğini söyledi.
Loeb ve ekibi taze insan beyin dokusundaki
gen anlatımında gördükleri genel Üçüncü bir grup, “zombi” genler, nöronal
örüntünün, otizmden Alzheimer’a uzanan genlerin aktivitesi azaldığı sırada etkinlik
geniş aralıktaki nörolojik hastalıklara sahip göstermeye başladı. Ölüm-sonrası
olan ya da herhangi bir nörolojik hastalık değişikliklerin örüntüsü, 12. saatte zirve
bakımından sağlıklı olan insanlar üzerinde değerine ulaştı. Loeb; “Bulgularımız
rapor edilen ölüm-sonrası beyin gen şimdiye kadarki insan doku araştırmalarını
anlatımı çalışmalarıyla uyuşmadığını fark görmezden geleceğimiz anlamına gelmiyor,
etti. sadece araştırmacılar bu genetik ve
hücresel değişimleri de göz önüne almalılar
Loeb “Oda sıcaklığında bekletilip ölüm- ve bu değişikliklerin derecesini azaltmak
sonrası süreci taklit etmeleri sağlanan çok için ölüm-sonrası aralığı olabildiğince
sayıda taze beyin dokusundan, 0-24 saat kısa tutmalılar. İyi olan ise artık hangi
arasındaki belli zaman aralıklarında, bütün genlerin ve hücre tiplerinin stabil kalırken
insan genlerinin anlatımına bakarak bir hangilerinin artan zamanla birlikte
ölüm simülasyonu deneyi yapmaya karar bozulmaya uğradığını biliyoruz, bu yüzden
verdik” diye söyledi. ölüm-sonrası beyin çalışmaları çok daha iyi
anlaşılabilir” açıklamasını yaptı.
Loeb ve meslektaşları beyin dokusunu
araştırma konusunda bir bakıma Kaynak: www.sciencedaily.com/
avantajlıydılar. Loeb, kendileri öldükten releases/2021/03/210323131230.htm
sonra ya da epilepsi gibi hastalıklar için