Page 50 - LabMedya - 63

50 SAĞLIK / PSİKOLOJİ w w w .labm edy a. c om

ÇOCUKLARIN

YANINDA

“ÖTEKİLEŞTİRİCİ”

DİL KULLANMAYIN

Prof. Dr. Serdar TURHAL
Anadolu Sağlık Merkezi Medikal Onkoloji Uzmanı
KANSERDE Uzman Psikolog Ezgi DOKUZLU

UYGULANAN HORMON

TEDAVİLERİNİN YAN

ETKİLERİ

Meme kanseri, prostat kanseri ve jinekolojik
kanserlerin tedavilerinde hormon tedavileri
uygulanabiliyor. Hormon tedavisini alınırken yan
etki tedavilerinin ihmal edilmemesi gerekiyor.

Eğer bir kanser hücresinin çoğalmasında olduğunu bilmek önemlidir. Böylece
hormonların etkisi varsa (prostat kanseri, tedavinin faydası ve yarattığı sıkıntıyla
meme kanseri, jinekolojik kanserler) ilgili bir denge kurmak mümkün olabilir.
hormon tedavileri ya da anti hormon En sık görülen yan etkilerin albasma
tedavilerinin bir katkısı olabilir. Sık şikayetleridir. Prostat kanserinde Toplumlarda önemli bir sorun olan konuştukları dile veya göz şekline
rastlanan pek çok diğer kanser örneğin kullanılan tedaviler ek olarak cinsel isteği ırkçılık, ülkeden ülkeye hatta kişiden göre birbirlerini dışlamazlar. Çocukluk
akciğer, kalın bağırsak ve mide kanseri azaltabilir, ereksiyonu engelleyebilir, kişiye de değişiklik gösterebiliyor. çağında çocuğa öğretilenler veya
gibi kanserler ise hormonlar üzerinden kemik kaybına yol açabilir, yorgunluk Irkçılığın birçok nedeninin olabilirken çocuğun kendinden farklı çocuklarla
çoğalan hücreler olmadığı için onlarda yapabilir, kilo alınmasına, dikkat kaybına psikolojik bir hastalık değil; inançların, kendini kıyaslaması durumunda
anti hormon tedavilerinin öncelikli faydası neden olabilir. Yine meme kanseri için öğrenilmişliklerin ve önyargıların ebeveynlerin tepkisi çok önemli.
olmuyor. alınan hormon tedavileri al basmalarına bütünüdür. Kişinin tercihi ve bakış Ailelere bu konuda büyük görevler
yol açtığı gibi vajende kuruluk yapabilir, açısıyla öğrendiği, büyüdüğü çevredeki düşüyor. Çocuklarına küçük yaşlarda
Hormonlar vücudun yaptığı proteinlerdir cinsel isteği azaltabilir, yorgunluk, değerleri harmanlamasıyla ortaya rol model olmalılar. Herkesin hayatına
ve bunlar hücrelerin büyümesini kontrol bulantı yapabilir, kas ve eklemlerde
eder. Vücudun bazı bölgeleri çalışmak ve ağrı yapabilir, kemiklerin kırılmasına yol birtakım önyargılar çıkabilir. Çocukluk saygılı olmaları konusunda konuşmaları
çoğalmak için östrojen, testosteron gibi açacak zayıflamaya neden olabilir, daha çağında çocuğa öğretilenler veya ve ona göre davranmaları son derece
cinsiyet hormonlarına ihtiyaç duyarlar. nadir olmak üzere kansere yol açabilir, çocuğun kendinden farklı çocuklarla önemli. Ne yazık ki ırkçılığın etkilerini
Bunun dışında tiroide hormonu, insülin kan pıhtılaşmasına, felce neden olabilir. kendini kıyaslaması durumunda çok küçük yaşlardaki çocuklarda bile
hormonu gibi farklı görevler yapan ebeveynlerin tepkisi çok önemli. gözlemlemekteyiz.
hormonlar da vardır. Bazı kanserlerin HORMON TEDAVILERININ
büyümesi de hormona bağlıdır. İşte bu BAĞIŞIKLIK SISTEMI ÜZERINE Toplumlarda ırkçılığa maruz kalan Neler yapmalı?
kanserlerin tedavisinde bu hormonun BIR YAN ETKISI YOK kişiler kendini yalnız, dışlanmış ve • Ebeveynler küçük yaşlardan itibaren
çalışmasını bozan, bloke eden, durduran değersiz hissedebiliyor. Bu kişilerde çocuklara her bir bireyin farklı
ilaçlara ihtiyaç duyulur. Bu tedavilere de Hormon tedavilerinin pek çok yan etkisi içe kapanma ve sosyal problemler olabileceğini anlatmalı.
‘hormon tedavisi’ adı verilir. olsa da bağışıklık sistemi üzerine genel görülebilir. En az bir kez bu tarz • Kişisel özellikleri farklılıkları
bir yan etkisi yok. Bu nedenle hormon aşağılayıcı sözlere veya davranışlara çocuklara anlatırken herkesin eşit
HORMON TEDAVISI HER KANSER tedavisi alırken bağışıklığı güçlendirmek maruz kalan kişi hayatının devamında ve herkesin çok değerli olduğu
TÜRÜNDE UYGULANAMIYOR adına ek bir ilaç almaya gerek yoktur. birtakım psikolojik sorunlarla vurgulanmalı.
Ancak hormon tedavisi alırken yan karşılaşabilir. Son yıllarda bir • Çocuk oyuncak seçerken özgür
Eğer bir kanser hücresinin çoğalmasında etkilerin neler olduğu iyice öğrenilmeli, bu
hormonların etkisi varsa -ki bu sıklıkla yan etkilerle baş etmek için alınabilecek toplumsal ayrımcılığa dönüşen ırkçılık, bırakılmalı müdahale edilmemeli.
prostat kanseri, meme kanseri, önlemler doktora danışılmalı ve bu reklamlarda, mağazalarda veya farklı (Seçtiği oyuncak bebeğin
jinekolojik kanserler gibi kanserler için desteklerin alınması ihmal edilmemelidir. noktalarda da kullanılarak ayrımcılığı cinsiyetine, ten rengine, saç rengine
söz konusudur- hormon tedavilerinin ya Bu yardımcı olacak müdahalelere destekleyebilir. karışılmamalı)
da anti hormon tedavilerinin bir katkısı rağmen yan etkiler artarsa veya devam • Çocukların yanında ırkçı ve
olabilir. ederse doktora tekrar başvurmak gerekir. ÖNYARGILAR DOĞUŞTAN ötekileştirici dil kullanılmamalı.
Yan etkilere yönelik tedaviler mutlaka GELMIYOR • Çocuklarla kendinden başka
Hormon tedavilerinin yan etkisi ilaç şeklinde olmayabilir. Örneğin kemik bireylere saygı duyması konusunda
kullanılan hormon ilacına bağlıdır ve zayıflamasını geri döndürebilmek için Çocuklar doğduklarında önyargılar ile küçük yaşlardan itibaren konuşmalar
bunların bazılarının hastaya gerçekten egzersizin de ek bir katkısı olabilir. doğmuyor. Küçük yaşlardaki çocuklar yapılmalı, en önemlisi onlara örnek
sıkıntı veren yan etkiler olabilir. Tedavi Kalsiyum gibi, vitamin-mineral takviyesi birbirleriyle oynarken ten renklerine, olmalı.
kararını verirken bu yan etkilerin ne almak da ek fayda gösterebilir.