Page 46 - LabMedya - 63
P. 46

46               BESLENME                                                                                 w w w .labm edy a. c om







































       Ceren İNCE
       Gıda Yüksek Mühendisi



       SAĞLIKLI YAŞAMDA


       NEDEN İLERLEYEMİYORUZ?





       Obezite, fiziksel hareketsizlik, kötü   aksine bir sistem problemi olarak kabul   başarısında zihniyet ve motivasyonun   Sonuç olarak, daha sağlıklı seçimlere
       beslenme, yetersiz uyku ve etkili olmayan   edilmelidir.       kritik rolü göz önünde bulundurulmalıdır.   yönelik tüketici davranışlarını değiştirmede
       stres yönetimi gibi sağlıksız yaşam                            Bu bağlamda, obezitede davranış   üç faktör kritik öneme sahiptir: Mevcut
       tarzı sebepleriyle kronik hastalıkların en   Genetik, biyoloji (leptin duyarlılığı ve   değişikliği (NASIL) ve motivasyon   ürünlerde daha sağlıklı reformulasyonlar
       yaygınlarından biri olarak kabul edilir.   bireysel metabolizma gibi fizyolojik   (NEDEN) bilimine, daha çok NE   sunarak tüketiciye daha sağlıklı alternatifler
       Son yıllarda, obezite dünya çapında 1,9   süreçler), bireysel davranışlar (diyet ve   yapılması gerektiğine odaklanılmalıdır.   sunmak, insanlara gıda ve sağlık
       milyardan fazla insanı etkileyen gerçek   fiziksel aktivite seçimleri), sosyal yaşam   Bireyde dönüşüm yaratmak için yeni   arasındaki karmaşık ilişki hakkında daha
       anlamda küresel bir salgın haline gelmiş ve   (aile ve arkadaşlarla bağlantılar), çevre   davranışları ve her düzeyde yeni bir   fazla bilgi sağlamak ve tüketicinin daha
       birçok ülkede artış eğilimi göstermiştir.  (yiyecek bulunabilirliği, fiziksel aktivite için   yaşam biçimini destekleyebilen NE,   sağlıklı seçimler yapma motivasyonu.
                                      yeşil alanlar) ve daha büyük toplumsal   NASIL, NEDEN’i birleştirmenin gerekli   Nihayetinde, davranışsal bir değişikliğin
       İnsanlık tarihinde vücut ağırlığı kontrolünde   güçler (ekonomi, politika, eğitim, sağlık   olduğu bildirilmektedir ve burada NEDEN   meydana gelmesi için, üç faktörün
       fizyolojik sisteme yönelik birincil zorluk,   bilinci ve kültür) dahil olmak üzere   özellikle önemlidir. Günümüzde insanlara   de mevcut olması gerekir. İnsanlar
       negatif enerji dengesini ve vücut enerji   farklı düzeylerde seyreden birçok faktör   her gün göze çarpan davranış değişikliği   seçimlerinin sonuçları hakkında çok iyi
       kaybını önlemek için yeterli enerji alımını   içeren obeziteyi ele almak için bir sistem   için yeterince iyi bir neden verilmemiştir.   bilgilendirilebilirler, ancak sağlıklı seçimler
       sağlamak olmuştur. Bununla birlikte,   yaklaşımının uygulanması önerilmektedir.   Sosyal ve ekonomik çerçeve, iyi sağlık   yapmaya motive olmazlarsa, bu bilginin
       günlük yaşam için minimum fiziksel                             ve hastalıkların önlenmesinin gerçek   hiçbir etkisi olmayacaktır. Bu nedenle, ilk
       aktiviteye ihtiyaç duyulan ve gıdanın yaygın   Enerji dengesi çerçevesinden bakmak,   değerini paradigmaya dahil etmemiştir.   adım, tüketicilerin bilgi ve motivasyonunun
       olarak bulunabildiği ve enerji yoğunluğunun   obeziteyi azaltmak için strateji   Sağlık yeterince zorlayıcı bir “NEDEN”   mevcut seçim seçenekleri arasından
       yüksek olduğu mevcut ortamda, kontrol   fırsatları sağlamaktadır. Bu stratejiler,   sağlamayabilir. İş verimliliği/performansı,   seçimlerini nasıl yönlendirdiğini anlamaktır.
       sistemine yönelik zorluk, pozitif enerji   popülasyonlarda fiziksel aktivite düzeylerini   sosyal adalet küresel rekabetçilik,
       dengesini önlemek için fiziksel aktiviteyi   artırmak, enerji dengesini yönetmek için   akademik ve iklim değişikliği dahil   Kaynaklar
       yeterince artırmak haline gelmiştir.  içsel biyolojik mekanizmaları en üst düzeye   olmak üzere diğer motivasyon kaynakları   •  Besler, H. T.,  Uyar, M. Sabri Ulker Food Research
                                      çıkarmak ve gıda kısıtlamaları olmaksızın   belirlenmeye çalışılmalıdır.   Foundation Nutrition and Healthy Lifestyles 2017
       Obezitenin salgın hale gelmesinde   daha bilinçli yemeyi teşvik etmeye                           Summit Proceedings May 4, 2017, Istanbul,
       fiziksel aktiviteyi engelleyen ve aşırı   odaklanma üzerine olmalıdır. Enerjinin   Obeziteyi tersine çevirmek için, bir nedeni   Turkey.
       enerji alımını teşvik eden koşullar   korunumuna meyilliyiz ve daha fazla enerji   yönlendirebilecek zorlayıcı bir NEDEN   •  Grunert, K. G. (2018). Drivers of Food Choice:
       altında sağlıklı beslenme ve fiziksel   elde etmeye ve iyi bir sebep olmadan   belirlemeyi, biyoloji ile çalışmayı, bireysel   A Cognitive Structure Approach To The
       aktivite modellerini sürdürmede çevre ile   fiziksel veya bilişsel enerjiyi harcamamaya   ve kolektif amacı aynı noktaya getirmeyi ve   Determinants of Food Choice And Implicatıons
       metabolizma arasındaki bir uyumsuzluktan   yatkınız. Bu nedenle, mevcut çevremizde,   davranışsal amaç ile motivasyonel bağlamı   For Affecting Behavior Change. Nutrition, 55, S4.
       kaynaklandığı düşünülmektedir. Bugüne   çoğu insan için sağlıklı bir vücut ağırlığını   içeren yeni bir şekilde problem hakkında   •  Hill, J. O. (2018). Why Aren’t We Makıng Progress
       kadar, mevcut politikalar ve müdahaleler   korumak, enerji alımını enerji harcamasıyla   düşünmek gerektiği vurgulanmalıdır.   In Promotıng Healthy Lıfestyles?. Nutrition, 55,
       bu eğilimleri tersine çevirmemiş, bu durum   eşleştirmeye yardımcı olmak için bilinçli   Obezite oranlarını gerçekten düşürmek   S2-S3.
       da obezitenin önlenmesi ve kontrolünü   çaba ve bilişsel beceriler kullanmayı   için yenilikçi düşünceye hem gıda hem
       dönüştürmek için yenilikçi yaklaşımlara   gerektirir.          de fiziksel aktivitenin önemli olduğunun
       ihtiyaç olduğunu göstermektedir. Hastalığın                    farkına varmalı ve tüm toplumu değişiklik
       tek bir nedenin olmaması, geniş kapsamlı                       yapmaya nasıl dahil edeceğimiz konusunda
       etkileri ve çözümlerin başarısızlığı, doğrusal   Sağlam beslenme, aktivite planları ve   açık fikirli olmamız gerekiyor.
       neden-sonuç ilişkileri basit bir problemin   davranışsal dönüşümün uzun vadeli
   41   42   43   44   45   46   47   48   49   50   51