Page 44 - LabMedya - 60

44 GIDA www .labmedy a.c om

GIDA SEÇİMİNİ ETKİLEYEN

FAKTÖRLER VE LEZZET

Prof. Dr. Y. Birol SAYGI
Beykoz Üniversitesi

İnsan yaşamı boyunca ortalama 200 bin Tutumlar, Alışkanlıklar, Benlik’tir. Mevcut kaynaklar, Pazara Ulaşım, Meslek için yemek ve içmek aynı zamanda
kez yemek yemekte, bu da yaklaşık 30 Psikolojik Faktörler: Gıda ve Finans Gücü belirlemektedir. bir keyif alma eylemidir. Aldığımız
ton gıda demektir. Bu miktardaki gıdanın seçimlerimizde psikolojik faktörler keyifteki en büyük rol tüketilen ürününü
büyük bir kısmı beslenmek yani gıdaların diğer faktörlere göre daha baskın rol İnsanın doyumu iki aşamada lezzetidir. “Lezzet” ve “Tat” kelimeleri
içerisinde bulunan besin öğelerinden oynayabilmektedir. Bunlar Motivasyon, gerçekleşmektedir. İlk aşaması karıştırılmaktadır. İkisi anlamları farklı
yararlanmak amacıyla tüketilir. Gıda, Sezgi, Öğrenme, Algı, Tavır, Kişilik “Psikolojik Doyum” olup ikinci aşaması olan kelimelerdir. Tat ve aroma birleşerek
insanların günlük yaşamlarının ayrılmaz Özellikleridir. ise “Fizyolojik Doyum” dur. Yani lezzeti oluşturmaktadır. Lezzet = Tat
bir parçasıdır. Gıda, basit bir günlük tüketiciler önce gözleri (görsel), burunları (%20) + Aroma (%80) formülü ile
fonksiyon olmanın ötesinde, insan sağlığı Sosyal Faktörler: İnsanların yaşadığı (koku), dilleri (tat), elleri (dokunma) ve açıklanabilir. Lezzetin ise %80’nini
ve mutluluğu için önem taşımaktadır. kültürler ya da toplumlar, bireylerin kulakları (ses) ile yani duyusal organları aromalar oluşturmaktadır. Yani lezzet
birbirleriyle (sosyal faktörler) sahip ile gıdayı tüketmektedir. Bu aşamadan üzerinde baskın rolü vardır. Temelde
Beslenme, insanın büyümesi ve olduğu temasla birlikte, gıda seçimlerini geçen gıda fizyolojik amaçla tüketilir. lezzet almak koku meselesidir. Ne kadar
gelişmesi, dokuların yenilenmesi ve etkiler. İnançların, geleneklerin ve Psikolojik doyum olmadan fizyolojik iyi koku alırsak o kadar iyi lezzet alırız.
çalışması için gerekli olan enerji ve besin tabular etkili faktörlerdir. Ayrıca, günlük doyum gerçekleşmez. Bu nedenle, Tat alma duyusunu veya bir kısmını
öğelerinin her birinin yeterli ve dengeli yaşamın bir parçası olan medyanın gıdaların duyusal özelliklerinin (renk, kaybettiğine inanan kişi çoğu defa koku
miktarlarda alınması ve vücutta uygun kişileri belirli gıda tercihlerini yapmasında şekil, doku, kıvam, tat, koku) tümü duyusunda bir bozulmadan dolayı bu
şekilde kullanılmasıdır. etkinliği tartışılmaz. Yiyecek seçimi önemlidir ve birbiri ile de ilişkilidir. Fakat duruma düşmektedir.
yaparken yaşam tarzı, iş ve eğitim, akla ilk gelen duyusal özellikler tat
Gıda yapısal olarak karmaşık bir ailenin büyüklüğü ve misafirperverliğin ve kokudur. Bu ikili genellikle birlikte Elbette lezzet alma aynı zamanda kültürel
yapıya sahip olup tüketici tercihleri ön toplumsal grup içindeki önemi ve yeri algılanarak, ortaklaşa etkileri lezzet ve sosyal bir meseledir. Kişiler lezzetini
plandadır. Tüketici tercihleri ise birçok de de önemlidir. Etkili parametreler ise olarak tanımlanarak beğeni ve kabul tanıdığı ve beğendiği gıdaları yeme-içme
faktörün bir araya gelmesi ile oluşan Kültür, Alt Kültür ve Gelenekler, Yaşam edilebilirliği belirlemektedir. eğilimindedirler. Koku anne karnından
bir kesişimdir. Tüketicilerin seçimlerini tarzı (Meslek, Eğitim, Coğrafi konum itibaren, tat ise anne sütünden sonra
etkileyen bu karmaşık yapının faktörlerini (Ekoloji), Sosyal Etkileşim, Aile, Hane Tat ve Koku, her ikisi de sindirim beslenmeye başlamamızla beynimizde
incelemek başarılı bir ürün yaratmak ve Halkı Yapıları ve Rolleri), Roller ve Statüler, sistemimizde ortak çalışır. Etkin olarak kayıtlarımıza girmeye başlar. Annemizin
sürdürülebilir bir başarı için önemlidir. Sosyal sınıf ve Sosyal Etkileşim, Referans aromanın hissedilmesinde lezzeti hazırladığı lezzetler bizi şekillendirir.
Grupları, Medya, Arkadaş Çevresi ve oluşturan tat ve kokunun yanı sıra
Fizyolojik Faktörler: Fizyolojik faktörler Akran Gruplar, Evde misafirperverliktir. ağız dolgunluğu ve “X Faktörü” olarak Annemiz mutfağında yeniliklere açıksa
vücudun ihtiyacını ve besin arzusunu tanımlanan parametrelerde etkindir. bireyde yeniliklere açık olup farklı
etkiler. Vücudun sağlıklı kalması ve doğru Ekonomik Faktörler: Kişinin ekonomik Ağız dolgunluğu ağzımızın tümünde lezzetleri deneyimler. Mutfak konusunda
bir şekilde çalışması için gerekli besin durumu, ürünü ve marka seçimini hissettiklerimiz olup, “X Faktörü” tutucu ise birey yaşamında lezzetler
maddelerini yeterli miktarda içermelidir. etkileyen başlıca faktörlerdendir. ise diğer tüm duyu organlarımızla, konusunda tutucudur. Yaşamımızda koku
Fizyolojik faktörler ise Açlık Düzeyi, İştah, Ekonomik durum, harcanabilir gelirin hatıralarımızla, kalbimizle ve o andaki ve tat aldığımızda çok hızlı olarak beyin,
Beslenme Gereksinimleri (vücut boyutu düzeyine, istikrarına, ele geçiş zamanına, ruh halimizle gıdanın ağzımıza alıp tat ve koku bankası ile verileri eşleştirir.
/ türü, yaşı, aktivite düzeyi, cinsiyet ve tasarruflarına ve likiditeye, aktif yutkunduğumuz sürede hissettiklerimiz Yeni ise kaydeder. Günümüz tüketicisinin
sağlık durumu olmak üzere beş farklı değerlerine, kredisine ve harcama ile veya algıladıklarımızdır. tüketimlerinde öncelikli tercih sebebi
kategori vardır), Kişisel Yeme-İçme tasarruf arasındaki tercihlerine bağlıdır. gıda ve içeceklerimizde “Lezzet”
Reaksiyonları, Değerler, İnançlar ve Ekonomik Koşullar, Gıdanın Maliyeti, Temel ihtiyaçları sağlanmış insan beklentilerinin tam olarak karşılanmasıdır.

Labmarkershop.com Türkiye’nin En Büyük ONLINE Laboratuvar Alışveriş Sitesi