Labmedya - Laboratuvar ve Sağlık Gazetesi

Meyve sineklerinin bambaşka bir damak tadı vardır. Menüye göz gezdiren bir gurme gibi potansiyel olarak kendilerine zarar verebilecek acı besinlerden kaçınıp tatlı ve besleyici kalori kaynaklarına ulaşmak için uzun vakit harcarlar. Ancak besinlerini seçtikleri anda beyinlerinde neler gerçekleşir?

Yale araştırmacıları bunu ilginç bir yolla test ettiler. Onları kandırdılar. İnsanların da besinlerini nasıl seçtiklerini aydınlatabilecek çalışmada araştırmacılar aç meyve sineklerine acı kininle kaplanmış tatlı ve besleyici besinler ile acı olmasa da daha az tatlı ve düşük kalorili besinler arasında bir seçim yaptırdılar. Daha sonra da nörogörüntüleme kullanarak bu zorlu seçimleri yaparken beyinlerinde gerçekleşen nöral etkinliği izlediler.

Peki hangisi kazandı? Kaloriler mi yoksa lezzet mi?

Çalışmanın da baş yazarı ve Yale Tıp Okulu’nda hücresel ve moleküler fizyoloji, genetik ve nörobilim profesörü Michael Nitabach “Ne kadar aç olduklarına bağlı. Aç kaldıkça daha fazla kalori alabilmek için acı tada razı geliyorlar” diye söyledi

Naure Communications’da yayınlanan çalışmaya göre sineklerin bu kararlara nasıl vardıklarının cevabı biraz daha karmaşık. Yale’de öğretim görevlisi ve araştırmacı bilim insanı Preeti Sareen liderliğindeki araştırma ekibine göre sinekler duyusal bilgiyi, beyinlerinde sinyallerin birleştiği ve sineğin kesin bir yargıya varmasını tetikleyen yelpaze biçimli cisimcik isimli bir bölgeye gönderiyorlar. Araştırmacılar yelpaze biçimli cisimcikteki nöral etkinliğin, sineklerin karşılarına çıkan yeni besin seçeneklerine uyacak şekilde değişim geçirdiğini fark etti, bu da sineğin ne yiyeceğine dair karar verdiğine işaret ediyor.

Ancak araştırmacılar bir adım daha ileri gitti. İşler iyice karmaşıklaştı. Beyinde yelpaze biçimli cisimciğe katılan nöronları manipüle ederek sineğin ne tür bir tercihte bulunacağını değiştirebildiklerini fark ettiler. Örneğin metabolizmayla ilişkili nöronların etkinliğini düşürdüklerinde aç sineklerin düşük kalorili besinlere yöneldiğini gördüler.

Nitabach “Bu büyük bir geri bildirim döngüsü, yukarıdan aşağı bir karar verme mekanizması değil. İnsanların besin seçimleriyle bağlantısı olan nokta da burası, diye söyledi.”

Sinek ve insan beyinleri, nöropeptitler ve insanlarda ödül algısının düzenlenmesine yardımcı olan dopamin nörotransmitteri salgısı aracılığıyla kontrol ediliyor. Bu ağdaki değişimler beynin farklı besin çeşitlerine nasıl cevap vereceğini etkileyebilir. Diğer bir deyişle, bazen bilinçli olarak yaptığımızı düşündüğümüz besin seçimlerimizi nörokimyamız yönlendiriyor olabilir.

Nitabach “Çalışma açlık ve içsel duygu durumumuz gibi şeylerin davranışlarımızı nasıl etkilediğine dair bir örnek oluşturabilir” diye söyledi.

Kaynak:  www.sciencedaily.com/releases/2021/07/210705094725.htm