Page 18 - LabMedya - 91

18 SAĞLIK

ÇOCUKLARDA

HİPERAKTİVİTE

Uzm. Dr. Şaban KARAYAĞIZ

Memorial Kayseri Hastanesi
Psikiyatri Uzmanı

Okul çağına gelmiş çocuklarda sık görülen dikkat önemli bir rahatsızlıktır. Bu sorunun teşhisi ise psikiyatrik değer- ni veremez, çok sık hata yapar, işleri yarım
eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, zamanla veli- Çocuğunuz gereksiz lendirme, ölçüm araçları ile aileden ve öğretmenden alınan bilgi- bırakır ve kendisiyle konuşulurken dinlemi-
leri ve öğretmenleri de stres altında bıraktığı için lerin ışığında konulmalıdır. 4 yaşından önce çocuğun hareketleri yormuş gibi görünür.
sosyal bir sorun haline gelebiliyor. Yaramaz olduğu yere sağa sola ve mizacı sık değiştiği için sıklıkla hastalık okul çağında teşhis
düşünülen bu tip çocuklar için vakit kaybetmeden edilir. Bu nedenle hiperaktivite tanısı konulabilmesi için çocuğun Ê Ev ödevi ve ders içi etkinlikleri yapma konu-
uzman yardımı alınması gerekiyor. İlkokul çağına koşturup sürekli 6 yaş ve üzerinde olması, mevcut belirtilerin 6 aydan uzun süre sunda dirençlidir.
gelmiş çocuklar ile ortaokul ve liseye geçiş dö- hareket halindeyse, görülmesi gerekir.
neminde velilerin ve öğretmenlerin “Derste sakin Ê Eşyaları sürekli olarak kaybeder. Günlük et-
kalamıyor ve dikkatini toplayarak derslere odak- gereğinden fazla DIKKAT EKSIKLIĞI /HIPERAKTIVITENIN BELIRTILERI kinliklerde ise en önemli belirti unutkanlıktır.
lanamıyor” şeklindeki söylemleri çocukta aslında konuşuyorsa, VE TEDAVI YÖNTEMLERI
dikkat eksikliği ve hiperaktivitenin belirtisi olabili- Ê Aşırı derecede hareketlidir. Oturdukla-
yor. Bu tip çocuklar toplumda “Yaramaz, tembel ve sakin bir şekilde Okul çağındaki çocukların ortalama %5’inde görülen dikkat eksik- rı yerde elleri ve ayakları sürekli hareket
haşarı” olarak nitelenirken, asıl problem genellikle kalamayıp sürekli liği ve hiperaktivite doğru bir şekilde tedavi edildiğinde, çocukta eder. Belli bir alanda uzun süreli oturamaz.
gözden kaçıyor. Hiperaktif çocukların yaşıtları ile olumlu değişimler ve topluma adapte olması yönündeki davranış Eşyaların üzerine çıkıp, sağa sola koşturur.
karşılaştırıldığında aşırı hareketliliği hemen fark el ve ayaklarını şekilleri kendini göstermektedir. Sorunun sosyal ve akademik bir Bitmek bilmeyen bir enerjileri olduğu düşü-
edilebilir. Eğitim hayatına yansıyacak bu sorunun oynatıyorsa bu boyuta ulaşmaması, hiperaktif çocukların davranışlarının anne- nülür. Çok konuşur, sakin bir şekilde oyun
daha da karmaşık bir hal almaması için tedavi edil- baba ve diğer aile fertleri üzerinde stres yükü oluşturmaması, bile oynayamaz.
mesi gerekir. belirtiler dikkat okul ve arkadaş ilişkilerindeki sorunlar yaşanmaması ve tüm
bunların bir bütün olarak çocuğun hayatı boyunca başarısızlık-
HIPERAKTIVITE NEDENLERI VE TANISI eksikliği veya larla karşılaşmaması için etkili bir tedavi gereklidir. Bu süreçte Ê Sorulan soru daha bitmeden yanıt verir.
hiperaktivite öncelikle ilaçlar, davranışçı yaklaşım, aile ve oyun terapileri ile Başkaları konuşurken araya girer, sırasını
Erkek çocuklarda yaygınlığı 2-3 kat daha fazla olan destekleyici cihazlı tedaviler kullanılmaktadır. beklemede sabırsızdır. Oyun oynarken de
hiperaktivite sorununun oluşmasında; biyolojik, bozukluğuna işaret araya girerek, sonuçlarını düşünmeden ey-
psikolojik, genetik ve sosyal etkenlerin katkısı oldu- edebilir. Konuyla Hiperaktif çocuklarda; dikkat, hareketlilik ve dürtüsellik olmak leme geçer.
ğu düşünülmektedir. Anne karnında bebeğin aşırı üzere 3 alanda belirtiler ortaya çıkar. Dikkat eksikliğinin ön plan-
hareketli olması, doğum sonrası gözlenen hareket- ilgili ayrıntılı bilgiyi ve da olduğu tip, hiperaktivite ve dürtüselliğin ön planda olduğu tip Ê Bazı durumlarda dürtüsellik ön planda ola-
lilik ve uyku düzeninin bozuk olması gibi belirtiler tedavi yöntemlerini ve her ikisinin karışık olarak bulunduğu tip olmak üzere 3 farklı bilir. Kardeşe karşı uygulanan şiddet, an-
nedeniyle bu sorunun erken yaşta başladığı düşü- görülme şekli vardır. ne-babaya karşı direnç, akran oyunlarında
nülmektedir. uzmanımızdan uyumsuzluk ve öfkeye meyil, bağımlılık ya-
öğreniyoruz. AŞAĞIDAKI BELIRTILER SORUNUN TEŞHISI IÇIN ÖNEMLIDIR: pıcı maddelere eğilim, sonu düşünülmeden
Çocuğun sosyal etkileşimini ve akademik başarısı yapılan tehlikeli eylemler dürtüselliğin belir-
etkileyen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu Ê Dikkat söz konusu olduğunda belli bir işe ve oyuna kendi- tileri içerisinde olabilir.