Page 20 - LabMedya - 91

20 TEKNOLOJI

YAPAY ZEKA VE TIP:

HASTALIKLARIN ERKEN

TEŞHİSİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Yapay zeka (YZ), son yıllarda sağlık alanında köklü le kişiselleştirilmiş tıp alanında, YZ’nin sağladığı katkılar giderek sini artıran, teşhis ve tedavi süreçlerini hızlandıran,
değişimlere yol açarak adeta bir devrim yarat- Yapay zeka tıp artmaktadır. Genetik veriler, biyomarkerler ve yaşam tarzı bilgi- aynı zamanda hastalar için daha kişiselleştirilmiş
maktadır. Tıp dünyasında, özellikle hastalıkların leri gibi farklı veri setleri bir arada değerlendirildiğinde, yapay çözümler sunan güçlü bir teknolojidir. Erken teşhis
erken teşhisi ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi alanında sağlık zeka algoritmaları hastalar için en uygun ve en etkili tedavi imkanları, kişiye özel tedavi yöntemleri ve robotik
sürecinde YZ teknolojilerinin kullanımı her geçen hizmetlerinin yöntemlerini önerebilmektedir. Bu yaklaşım sayesinde tedavi cerrahi uygulamaları sayesinde tıp dünyasında bü-
gün daha da yaygınlaşmaktadır. Büyük veri analizi, süreçleri daha hedeflenmiş hale gelmekte, hastaların tedaviye yük bir dönüşüm yaşanmaktadır. Bununla birlikte,
makine öğrenimi ve derin öğrenme algoritmaları kalitesini artıran, verdiği yanıt oranı artmakta ve gereksiz ilaç kullanımının önüne etik, güvenlik ve mahremiyet gibi hassas noktaların
sayesinde yapay zeka, doktorlara yalnızca daha teşhis ve tedavi geçilmektedir. titizlikle ele alınması gerektiği unutulmamalıdır.
hızlı değil aynı zamanda çok daha doğru ve güve- Gelecekte yapay zekanın, sağlık hizmetlerinin mer-
nilir sonuçlar sunmayı vaat etmektedir. Bu sayede süreçlerini YZ’nin öne çıkan bir diğer kullanım alanı ise robotik cerrahi sis- kezinde daha da önemli bir rol oynayacağı ve mo-
sağlık hizmetlerinin kalitesi artarken, hastalara hızlandıran, temlerdir. Cerrahlara operasyon sırasında destek olan robotlar, dern tıbbın vazgeçilmez bir parçası haline geleceği
daha kişiselleştirilmiş çözümler sunmak mümkün YZ algoritmalarıyla donatıldığında çok daha hassas ve güvenilir şimdiden öngörülmektedir.
hale gelmektedir. aynı zamanda hale gelmektedir. Cerrahların ellerindeki titremeleri düzelten,
hastalar için daha daha küçük ve milimetrik kesiler yapmalarına olanak tanıyan bu Kaynaklar:
YZ’nin sağlık alanındaki en dikkat çekici kullanım robotlar, ameliyatların hem daha güvenli hem de daha başarılı
alanlarının başında görüntüleme teknikleri gelmek- kişiselleştirilmiş bir şekilde tamamlanmasını sağlar. Ayrıca, operasyon sırasında Ê Esteva, A., et al. (2023). Dermatologist-level
tedir. Özellikle radyoloji, cerrahi ve onkoloji gibi kri- cerrahlara gerçek zamanlı veriler sunarak, olası komplikasyonla- classification of skin cancer with deep neu-
tik branşlarda yapay zeka tabanlı yazılımlar, hasta- çözümler sunan rın önceden fark edilmesine ve risklerin azaltılmasına yardımcı ral networks. Nature.
lıkların erken evrelerinde tespit edilmesine büyük güçlü bir teknolojidir. olur. Bu sayede hastaların iyileşme süreci hızlanır, hastanede
katkı sağlamaktadır. Geleneksel yöntemlerde göz- kalış süreleri kısalır ve sağlık sistemindeki genel verimlilik artar. Ê Topol, E. (2023). Deep Medicine: How Artifici-
den kaçabilecek küçük anomaliler, YZ destekli sis- al Intelligence Can Make Healthcare Human
temler sayesinde kolaylıkla fark edilebilmektedir. Tüm bu gelişmelere rağmen, yapay zekanın tıp alanında kullanıl- Again. Basic Books.
Bu durum, kanser, kalp hastalıkları veya nörolojik masının beraberinde getirdiği bazı etik ve güvenlik sorunları da
bozukluklar gibi karmaşık hastalıkların teşhisinde vardır. Öncelikle, hasta verilerinin gizliliği konusu kritik bir öneme Ê National Institute of Health (NIH) (2023). Arti-
önemli bir avantaj yaratmaktadır. Örneğin, yapay sahiptir. YZ algoritmalarının doğru çalışabilmesi için büyük mik- ficial Intelligence in Medicine: The Future of
zeka algoritmaları sayesinde bir kanser hücresi tarda veriye ihtiyaç duyması, kişisel bilgilerin korunmasıyla ilgili Health Care. https://www.nih.gov
çok erken evrede fark edilerek tedaviye zaman endişeleri gündeme getirmektedir. Ayrıca, algoritmaların yanlış
kaybetmeden başlanabilir. Böylece hastalığın iler- teşhis koyma ihtimali de göz ardı edilmemelidir. Yanlış yönlen- Ê Patel, M., & Nguyen, H. (2024). Artificial Intel-
lemesi önlenebilir ve hastaların yaşam süresi ile dirmeler, ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için insan fak- ligence and Personalized Medicine: Oppor-
yaşam kalitesi önemli ölçüde artırılabilir. törünün her zaman sürece dahil edilmesi gereklidir. Bu nedenle tunities and Challenges. Journal of Medical
uzmanlar, YZ’nin doktorların yerine geçmesi değil, onların karar Systems.
Bunun yanı sıra, yapay zeka yalnızca görüntüle- verme süreçlerine yardımcı olan bir araç olarak kullanılması ge-
me yöntemlerinde değil, aynı zamanda hastaların rektiğini vurgulamaktadır. Ê World Health Organization (2023). Ethics and
tıbbi geçmişlerini analiz ederek tedavi planlarının Governance of Artificial Intelligence for He-
şekillendirilmesinde de rol oynamaktadır. Özellik- Sonuç olarak, yapay zeka tıp alanında sağlık hizmetlerinin kalite- alth. WHO Publications.