Page 48 - LabMedya - 90

48 GIDA

SAĞLIĞIN

SOSYAL BELİRLEYİCİLERİ,

GIDA VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK

İş yeriniz, sosyal hayatınız ve yaşadığınız mahallenin olarak tanımlanmaktadır. Bu sosyal belirleyiciler, konut, hava ve 3. Sosyal ve topluluk bağlamı: Bu sosyal belir-
sağlığınız üzerinde güçlü bir etkisi vardır. Bunları ve su kalitesi, sosyal ve ekonomik faktörler ve insan davranışı dahil leyici, sağlığınız ile yaşadığınız, çalıştığınız ve
diğer faktörleri hesaba katmak, kültürel olarak yetkin olmak üzere fiziksel çevreyi içermektedir. Sosyal belirleyicilerin zamanınızın çoğunu geçirdiğiniz yer arasındaki
bakımın amacıdır. Kişinin sağlıklı olması, tipik olarak Prof. Dr. insanların yaşadığı mahallelerde kümelenme eğiliminde olduğunu bağlantıya odaklanır. Bir topluluk içindeki uyu-
diyet, egzersiz ve daha yakın zamanda zihinsel sağlık Y. Birol SAYGI, ve bunun tütün kullanımı, diyet ve egzersiz, alkol ve uyuşturucu mu, arkadaşlar, aile ve komşulardan oluşan
açısından değerlendirilmesidir. Bu unsurlara dikkat İstanbul Topkapı kullanımı ve cinsel aktivite gibi davranışları etkileyebileceği gerçektir. sosyal destek ağınızı, sivil katılımı, ayrımcılığı,
ediliyorsa, kişinin genel sağlığının iyi durumda oldu- Üniversitesi Bu nedenle, sosyal belirleyicilerin sağlık sonuçlarını nasıl etkilediğini işyeri koşullarını ve hapsetmeyi içermektedir.
ğunu varsaymak kolaydır. Bu bir düzeyde doğru olsa / anlamada mahalle kalitesi kritik değişkendir. Bazı topluluklar, ayrımcılık, ırkçılık, sosyal
da kişinin ne kadar sağlıklı olduğunu belirleyen başka adaletsizlik, mikro saldırılar ve nefret suçları
faktörler de bulunmaktadır. Son zamanlarda daha SAĞLIĞIN BEŞ FARKLI SOSYAL BELİRLEYİCİSİ NELERDİR? gibi stres faktörlerinden orantısız bir şekilde
fazla dikkat çeken önemli bir grup faktör, sağlığın etkilenmektedir. Kısa bir süre boyunca ve
sosyal belirleyicileridir. Bunlar, yetiştirilme ve günlük Sağlıklı ve 1. Sağlık hizmetlerine erişim ve kalite: Bu belirleyici unsuru, özellikle uzun bir yaşam süresi boyunca bu
yaşamın sağlıklı uygulamalarını ve alışkanlıklarını şe- yüksek kaliteli bir doktora görünme, önemli taramalardan stresörler, vücutta hastalığa ve kötü sağlık so-
killendiren sosyal ve fiziksel çevrenizdeki olgulardır. sürdürülebilir bir geçme ve ihtiyaç duyulduğunda bir hastanede tedavi görme nuçlarına neden olan değişikliklere yol açabilir.
Onlar hakkında bilinçli olarak düşünmesek de güçlü gıda sistemine yeteneğini olarak tanımlanır. Bir doktor ziyaretinde ödeme Birkaç çalışma, örneğin stresin, hipertansiyon
bir etkiye sahiptirler. yapmak için sigorta kapsamı yoksa veya taramaya gitmek için ve Alzheimer hastalığı gibi durumlar için riski
ulaşmak, ulaşım yoksa kişinin zorlanması doğaldır. Sigortası olmayan artıran ve daha kısa yaşam sürelerine yol açan
Sosyal belirleyiciler, sağlık söz konusu olduğunda ve bu nedenle bakım için cebinden ödeme yapmak zorunda yüksek inflamatuar seviyelere yol açtığını gös-
önemlidir. Çünkü bir kişinin sağlığını ve geçimini hükümetler, olan kişilerin tarama veya tedavi aramaktan kaçınmaları termiştir. İnsanlar işlerinde, oyun alanında ve
doğrudan etkilerler. Sağlığımız fiziksel, zihinsel ve özel ve kamu daha olasıdır. Bu da daha fazla veya daha kötü semptomlar, hatta markette yani birçok yere bu stresörlere
duygusal sağlığımızdan oluşur ve sosyal belirleyi- hastalığın daha hızlı ilerlemesi ve bazı durumlarda daha kötü maruz kalabilirler.
ciler, çoğu durumda, birinin sağlığının tüm bu yön- sektörünün yanı sonuçlara maruz kalacakları anlamına gelmektedir. Yaşanılan
leri üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. En kötü sıra bireylerin bölgede sağlık hizmetlerine erişimin olması da önemlidir. 4. Ekonomik denge: Sağlığınız ile gelir, yaşam
durumlarda, sosyal belirleyiciler yaşam sürelerinin maliyeti ve sosyoekonomik durum gibi finansal
kısalmasına ve erken ölümlere yol açabilir. Sağlığın ortak çabalarına 2. Eğitime erişim ve kalite: Bu eğitimin sağlık ve esenlik ile yaşamınız arasındaki bağlantı olarak tanımlar.
sosyal belirleyicileri, sağlık eşitsizliklerini çözme ve bağlı olan acil bir bağlantısı olarak tanımlar. Mezun olduğu eğitim düzeyi, dil ve Yoksulluk, istihdam, gıda güvenliği ve barınma
kültürel açıdan yetkin sağlık hizmetini güçlendirme okuryazarlık, erken çocukluk eğitimi ve gelişimi gibi konula- istikrarı bu belirleyiciye dahildir. İnsanların geliri
konusundaki konuşmaların bir parçası haline gelen konudur. rı içerebilir. Kaliteli eğitim sistemlerine sahip bir toplulukta düşükse, her harcama kararı önemlidir. Finan-
nispeten yeni bir terimdir. Bilmeniz gerekenler, bu yaşamak, üniversiteye gitme olasılığını artırmaktadır. Bu da sal verilere dayanan satın alma kararları, bir
faktörlerin neden önemli olduğu ve sosyal belirle- önemli çünkü neredeyse istisnasız, daha yüksek sosyoe- kişinin sağlığını doğrudan etkileyebilmektedir.
yicilerinizi dikkate alacak bir doktor veya sağlayıcıyı konomik statü daha iyi sağlık sonuçlarına yol açmaktadır. Toplumunda sağlıklı kalmanın maliyeti vardır.
nerede bulacağınızdır. Üniversite diploması almanın, insanları daha yüksek ücretli Biri için bir fastfood yemek satın almak, salata
işler kazanma olasılığını artırdığı ve bunun da kaliteli sağlık yapmak için tüm malzemeleri satın almaktan
“SAĞLIĞIN SOSYAL BELİRLEYİCİLERİ” erişimi olasılığının daha yüksek olduğu gerçektir. Daha yük- çok daha kolay ve daha ucuzdur, ki bu da fast-
NE ANLAMA GELMEKTEDİR? sek düzeyde kaliteli eğitime sahip olanlar, daha iyi sağlık food'dan daha az doyurucudur.
okuryazarlığına sahip olma eğiliminde olup bu da onların
Sağlığın sosyal belirleyicileri, "insanların yaşadığı, anlamasını ve dolayısıyla sağlıkla ilgili temel bilgilere göre 5. Mahalle ve çevre: Bunun konutunuz, ma-
öğrendiği, çalıştığı ve oynadığı yerlerde çok çeşitli hareket etmelerini kolaylaştırır. halleniz ve çevreniz ile sağlığınız arasındaki
sağlık risklerini ve sonuçlarını etkileyen koşullar" kesişme noktasıdır. Konut kalitesi, ulaşıma