Page 44 - LabMedya - 90

44 PSIKOLOJI

CEPTE.WEBDE.TABLETTE
www.labmarket.com.tr | / labmarketcomtr

Endişelenmeyin; laboratuvarınız
için aradığınız her şey burada!

LabMarket, artık

parmaklarınızın ucunda!

Cep uygulamamızla STRESLE
size daha yakınız.
SAVAŞAN BEYNİN

GİZEMLİ DÜNYASI

Anksiyete, modern toplumun en yaygın psikolojik ra- rıca, anksiyetenin uzun vadeli etkileri beyin yapısında
hatsızlıklarından biridir ve beyin üzerindeki etkileri ko- kalıcı değişikliklere yol açabilir, özellikle amigdala ve
nusunda yapılan araştırmalar, bu durumu anlamada prefrontal korteks arasındaki bağlantıların zayıflaması
önemli ipuçları sunmaktadır. Stres ve kaygı, vücudun ile sonuçlanabilir.
"savaş ya da kaç" tepkisiyle doğrudan bağlantılıdır,
ancak bu tepkilerin beyindeki yolları, anksiyete bozuk- Anksiyetenin tedavisi konusunda son yıllarda ya-
luğu olan bireylerde farklı şekilde işler. Anksiyetenin pılan araştırmalar, çeşitli psikoterapötik yaklaşım-
beyindeki kimyasal ve yapısal değişikliklerle nasıl ların etkinliğini göstermektedir. Bilişsel Davranışçı
ilişkili olduğunu inceleyen bilimsel araştırmalar, has- Terapi (BDT) ve Mindfulness (Farkındalık) teknikleri,
talığın tedaviye nasıl daha duyarlı hale getirilebileceği anksiyeteyi tedavi etmek için kullanılan en yaygın
konusunda önemli bilgiler sunmaktadır. yöntemlerdir. 2018 yılında yapılan bir çalışmada, BDT
uygulamalarının, anksiyetesi olan bireylerin beyin-
Birçok psikolojik araştırma, anksiyete bozukluğu ya- lerinde amigdala ve prefrontal korteks arasındaki
şayan bireylerin beyinlerinde özellikle amigdala adı bağlantıyı güçlendirdiği bulunmuştur (Goldin et al.,
verilen bölgenin aşırı aktif olduğunu göstermektedir. 2018). Bu tür terapiler, bireylerin stresli durumlarla
Amigdala, duygusal yanıtları işleyen ve tehlike sin- başa çıkabilme yeteneklerini artırarak, kaygıyı yö-
yallerini algılayan bir yapı olarak bilinir. Anksiyetesi netmelerine yardımcı olur.
yüksek olan bireylerde, amigdala normalden daha
fazla çalışarak tehdit algısını artırır. Bu da kişinin, Sonuç olarak, anksiyete, beynin kimyasal ve yapısal
durumu olduğundan daha tehlikeli veya korkutucu al- yapılarındaki değişikliklerle derinden ilişkilidir. Bey-
gılamasına yol açar. 2017 yılında yapılan bir araştırma, nin amigdala bölgesinin aşırı aktivitesi ve kimyasal
amigdala ve prefrontal korteks arasındaki bağlantıla- dengesizlikler, bu psikolojik rahatsızlığın temel se-
rın zayıfladığını ve bunun da anksiyetenin artmasına beplerindendir. Ancak, psikoterapi ve ilaç tedavisi
neden olduğunu ortaya koymuştur (Etkin et al., 2017). gibi yöntemler, anksiyetesi olan bireylerin beyinlerinin
bu değişikliklere karşı daha sağlıklı bir şekilde tepki
Bununla birlikte, anksiyeteyle ilişkili beyindeki kimya- vermesini sağlamak için etkili araçlar sunmakta-
sal dengesizlikler de bu durumu daha karmaşık hale dır. Zihinsel sağlık alanındaki bu tür araştırmalar,
getirmektedir. Özellikle serotonin ve GABA (gamma-a- anksiyetenin tedavisinde önemli adımlar atılmasını
minobutirik asit) gibi nörotransmitterlerin eksiklikleri, sağlamaktadır.
anksiyete bozukluğunun gelişmesinde önemli bir rol
oynamaktadır. Serotonin, ruh halini dengeleyen bir Kaynaklar:
kimyasal olarak bilinirken, GABA, beyinde inhibe edici
bir etki yaparak anksiyeteyi hafifletir. Anksiyetenin Ê Etkin, A., et al. (2017). The Neural Basis of
tedavisinde kullanılan ilaçlar, bu kimyasalların dü- Anxiety Disorders: Insights from Brain Imaging
zeylerini artırmayı amaçlar. and Clinical Neuroscience. Journal of Clinical
Psychiatry, 78(2), 45-59.
Beyindeki bu değişiklikler, kişinin stresle başa çıkma Ê Pine, D. S., et al. (2020). Understanding Anxiety
becerisini de etkiler. Bir 2020 araştırması, anksiyetesi and the Brain: The Role of Neural Circuitry.
olan bireylerin, stresli bir durumla karşılaştıklarında American Journal of Psychiatry, 177(3), 251-260.
daha fazla beyin aktivitesi gösterdiklerini ve bunun Ê Goldin, P. R., et al. (2018). Mindfulness-Based
da daha fazla kaygı yaratabildiğini gözlemlemiştir Stress Reduction and Brain Function in Patients
(Pine et al., 2020). Beynin aşırı tepki vermesi, kişinin with Anxiety Disorders. Psychiatry Research:
sakinleşmesini engeller ve kaygı seviyesini artırır. Ay- Neuroimaging, 282, 17-23.