Page 40 - LabMedya - 84

40 PSİKOLOJİ

SANAL

MÜKEMMELLİK ARAYIŞI

FİLTRELERİN ZİHİNSEL

SAĞLIĞIMIZA ETKİSİ

için oldukça kuvvetli bir araçtır. Kullanıcılar, genellikle yaşamları üzerindeki etkilerini anlamak açısından ol-
3 İnsan elinin en yavaş uzayan idealize edilmiş ve dikkatlice seçilmiş içerikler payla- dukça önemlidir. Sosyal medya platformları, kullanıcı-
tırnağının baş parmak şarak, kendilerini en iyi yönleriyle sunma eğilimindedir. ların kendilerini ifade etme biçimlerini çeşitlendirirken,
olduğunu, en çabuk uzayan Bu, diğer kullanıcılar tarafından yapılan paylaşımları aynı zamanda ruh sağlığı ve kendilik algısı üzerinde de
tırnak ise orta parmağınki görme ve kendileriyle karşılaştırma sürecini tetik- derin izler bırakmaktadır. Bu nedenle, sosyal medya ve
olduğunu biliyor muydunuz? ler. Özellikle gençler, sosyal medya platformlarında filtre kullanımının ruh sağlığı üzerindeki etkilerini anla-
Psikolog
3 Hawaii alfabesinde sadece Suna Naz ÖZEL sürekli olarak mükemmeliyetçi güzellik ve başarı mak ve bu etkileri yönetmek, modern toplumun karşı
12 harfin bulunduğunu, / standartlarına maruz kalarak, kendi yaşamlarını ve karşıya olduğu önemli bir meydan okumadır. Sosyal
fiziksel görünümlerini bu standartlarla karşılaştırır.
Karşılaştırma Kuramı bu açıdan incelendiğinde, bireyin
3 Başkan John J.Kennedy, Bu karşılaştırmalar, özgüven eksikliğine, yetersizlik sürekli olarak başkalarıyla karşılaştırma yapma eğili-
yirmi dakikada dört gazete hissine ve hatta depresyon, anksiyete gibi ruh sağlığı mini hangi şekilde arttırdığını bizlere göstermektedir.
okuyabildiğini, sorunlarına da yol açabilmektedir. Kullanıcılar, başkalarının hayatlarını ve görünümlerini
3 Eskiden mumyaların ayak gözlemleyerek kendi hayatlarını ve görünümlerini bu
parmaklarının tek tek FİLTRELİ GERÇEKLİK mükemmel imgelerle karşılaştırırlar. Özellikle gençler,
sarılarak mumyalandığını, Sosyal medya, hayatımıza girdiği andan itibaren mil- sosyal medyada gördükleri idealize edilmiş bedenlere
yarlarca insanın günlük yaşamının ayrılmaz bir parçası Bu etkilerin önemli bir boyutu olan sosyal medya filtre- ulaşmak için sağlıksız diyetler ve aşırı egzersiz gibi
3 Sallanan sandalyede haline geldi. Facebook, Instagram, Twitter, TikTok ve lerinin, akıllı telefonların yaygınlaşması ve kamera tek- riskli davranışlara yönelebilirler. Gençler arasında
hiç durmadan sallanma Snapchat gibi platformlar, kullanıcılarına geniş bir kit- nolojilerinin gelişmesine paralel olarak hızla geliştiğini yaşıtları ile yapılan karşılaştırma ise sürekli olarak bir
rekorunun 440 saat leyle etkileşim kurma, düşüncelerini paylaşma, güncel görmekteyiz. 2011 yılında piyasaya sürülen Snapchat, yetersizlik duygusu ve buna bağlı telafi davranışlarını
olduğunu, olaylardan haberdar olma ve kişisel deneyimlerini ser- kullanıcıların fotoğraf ve videolarına çeşitli filtreler ortaya çıkarmaktadır. Bu durumda bir araç olarak
3 Bir camın kırıldığında, gileme fırsatı sundu. eklemelerine olanak tanıyarak bu alana öncülük etti. kullanılan filtreler, gençlerin kendilik algısını bozarak
gerçeklikten kopmalarına neden olabilir. Sürekli olarak
Snapchat’in yüz tanıma teknolojisi kullanarak geliştirdi-
ufalanan parçaların saatte üç
bin millik bir yol aldığını, 2000’lerin başında MySpace ve Friendster gibi plat- ği filtreler, kullanıcıların yüz hatlarını değiştirebilmeleri- filtrelenmiş ve mükemmel görünüşlere maruz kalan
formlarla başlayan bu yolculuk, 2004 yılında Facebo- ne, efektler ekleyebilmelerine ve hatta sanal maskeler gençler, kendi doğal görünümlerini yetersiz ve kusurlu
3 İnsan saçının 3 kg. ağırlık ok’un kurulmasıyla yeni bir döneme girdi. Facebook, kullanabilmelerine imkan sağladı. 2016 yılında Instag- olarak görmeye başlayabilirler. Bu durum, özgüven
kaldırabilecek esneklikte kullanıcıların fotoğraf ve videolarını paylaşabilecekleri, ram, Snapchat’in popülaritesine yanıt olarak kendi yüz kaybına ve düşük benlik saygısına yol açar.
olduğunu, mesajlaşabilecekleri ve çeşitli içerikler oluşturabile- filtrelerini tanıttı. Instagram’ın filtreleri, kullanıcıların fo-
cekleri bir alan sunarak sosyal medya etkileşimle- toğraflarını ve videolarını anında düzenleyebilmelerine,
3 Günümüzde evlenenlerin rini derinleştirdi. 2006 yılında Twitter, kısa ve anlık çeşitli efektler ve süslemeler ekleyebilmelerine olanak
%50’sinin boşandığını,
paylaşımlar yapma imkanı sunarak sosyal medyanın tanıdı. Bu filtrelerin yarattığı mükemmeliyetçi güzellik
3 Köpeklerin ter bezlerinin dinamiklerini değiştirdi. 2010 yılında ise Instagram, algısı, gençler üzerinde ciddi psikolojik etkiler yarattı ve
ayaklarının altında olduğunu, kullanıcıların fotoğraf ve videolarını estetik bir şekil- bu etkilerin bir sonucu olarak ‘Snapchat Dismorfisi’ adı
de paylaşmalarına olanak tanıyan özellikleriyle dikkat verilen fenomeni ortaya çıkardı. Snapchat Dismorfisi
3 Salatalığın %96’sının su çekti. İnsanlara her geçen gün farklı dünyaların kapısını terimi, ilk kez 2018 yılında İngiliz estetik cerrah Dr. Tijion
olduğunu, açan bu dönüşümün sadece sosyal etkileşimler üzerin- Esho tarafından ortaya atıldı.
3 Beethoven’ın beste de değil, aynı zamanda bireylerin kendilik algısı ve ruh
yapmadan önce kafasını sağlığı üzerinde de derin ve karmaşık etkileri vardır. Dr. Esho, hastalarının kendilerine Snapchat filtreleriyle
soğuk suya soktuğunu, oluşturulmuş fotoğraflarını göstererek bu görünüme
Sosyal medya, bireylerin kendi kimliklerini oluşturma ulaşmak için cerrahi müdahaleler talep ettiklerini be-
3 Türkiye’de her 25 kişiden ve başkalarıyla karşılaştırma süreçlerini şekillendirmek lirtti. Bu durum, sosyal medya filtrelerinin, bireylerin
birinin astım hastası estetik algılarını ve beklentilerini nasıl dramatik bir
olduğunu, şekilde değiştirdiğini gözler önüne serdi. Snapchat
3 Dünyadaki hayvanların Dismorfisi’nin ortaya çıkışı, aynı zamanda toplumun Sonuç olarak, sosyal medya ve filtrelerin kullanımı, mo-
%80’inin 6 ayaklı olduğunu, güzellik standartlarının dijital dünya tarafından na- dern yaşamın vazgeçilmez bir parçası haline gelirken,
sıl şekillendirildiğini de ortaya koydu. Sosyal medya bireylerin ruh sağlığı ve kendilik algısı üzerinde karma-
3 Tarih boyunca yeryüzünde filtreleri, geleneksel güzellik algılarını dönüştürerek, şık ve çoğu zaman olumsuz etkiler yaratmaktadır. Bu
bulunan altını 200 kat daha daha homojen ve erişilmesi zor standartlar yarattı. etkilerin farkında olmak ve gençlerin dijital dünyanın
fazlasının okyanuslarda Bu durum, bireylerin kendilerini sürekli olarak yetersiz bu yönleriyle başa çıkmalarını sağlamak, hem birey-
bulunduğunu biliyor hissetmelerine ve dijital dünyada kabul görmek için ler hem de toplum için büyük önem taşımaktadır. Bu
muydunuz? gerçek dışı standartlara ulaşma çabalarına yol açtı. bağlamda, dijital okuryazarlık eğitimleri, pozitif beden
Sosyal medyanın ve filtre kullanımının tarihi, tekno- algısı kampanyaları ve sosyal medya platformlarının
lojinin ve dijital kültürün nasıl evrildiğini ve bireylerin sorumlu politikalar geliştirmesi gerekmektedir.