Page 37 - LabMedya - 84
P. 37

BİYOLOJİ             37




                                                                                                      Bu aşamada kortizol hormonuna benzer şekilde ani
                                                                                                      değişiklik yaratan olayların üstesinden gelebilme-
 inLux™ SEM Raman arayüzü                                                                             karaciğer ve kaslarda buna benzer ani durumlar
                                                                                                      miz için kan glukoz seviyesini artırmak amacıyla
                                                                                                      için depolanan glikojenin yıkılarak glukoz formunda
                                                                                                      kana geçişini sağlamaktadır, buna ilaveten lipolizisi
                                                                                                      artırarak yağ dokunun parçalanmasına katkı sağ-
 In-situ SEM Raman analizi için evrensel bir çözüm                                                    lamaktadır. Adrenalin aynı zamanda uzayan açlık
                                                                                                      dönemlerinde de vücut strese girdiği için kandaki
                                                                                                      glukoz miktarını artırmak ve beynin tek yakıtı olan
                                                                     EN                               glukozun kana geçmesini sağlamak için de işlev
                                                                                                      görebilmektedir.

                                                            HEYECANLI                                 Gelelim şimdi adrenalin hormonunun egzersiz ile
                                                                                                      olan ilişkisine; şiddetli egzersiz yapıldığı durum-
                                                                                                      larda biliyoruz ki enerji gereksinimini karşılamak
                                                               HORMON                                 için  kaslarda  laktik  asit  oluşumu  yöntemi  ile
                                                                                                      kaslar kendine enerji temin edebilmektedir. Tabi
                                                    adrenalin                                         kaslardaki asidik ortam gittikçe kişinin kendisini
                                                                                                      bu aşamada kaslarda laktik asit birikimi arttıkça
                                                                                                      daha yorgun hissetmesine neden olmaktadır. Kaslar
                                                                                                      bu aşamaya gelene kadar ise kaslarda bulunan
                                                                                                      glikojeni yakarak enerji teminini sağlamaktadırlar.
                                                                                                      Bu aşamalar adrenalin hormonu tarafından aktive
                                                                                                      edilerek süreç başlamaktadır ve yapılan çalışmalara
                                                                                                      göre spor esnasında kan adrenalin miktarları kişi-
                                                                                                      lerde dinlenme haline göre daha yüksek bulunmuş-
                                                                                                      tur. Adrenalin salındıktan sonra glikojenin glukoza
                                                                                                      yıkımı için kalsiyum ve adrenalin hormonu bir nevi
                                                                                                      tetikleyici görev görmektedir. Bunun haricinde bir
                                                                                                      de heyecanla yapılan spor türleri için adrenalin
                                                                                                      bir vazgeçilmezdir. Örneğin rafting, dağ tırmanışı,
                                                                                                      yamaç paraşütü bunlardan birkaç tanesidir. İnsan-
                                                                                                      lar için bir tutku haline gelen adrenalin ile yapılan
                                                                                                      sporların bu şekilde tercih edilmesinin ve bir tutku
                                                                                                      haline gelmesinin nedeni büyük oranda hormonlar
                                                                                                      ve hissettirdikleri ile ilgilidir.

                                                                                                      Adrenalin bazı durumlarda tıpta tedavi edici olarak
                                                                                                      da kullanılan bir hormondur. Kalbin durması gibi
                                                                                                      durumlarda hastalara direk adrenalin takviyesi
                                                                                                      yapılarak kalbin yeniden atması sağlanmaktadır.
                                                                                                      Genel olarak anlaşılacağı üzere kalp ile birebir
                                                                                                      ilişkisi bulunan adrenalinin yerli yersiz salımı da
                                                                                Dr. Öğr. Üyesi        gerçekleşebilmektedir. Böyle durumlarda kişiler
                                                                               Ceren TÜRKCAN          panik hallerde gösterdikleri belirtileri gösterdik-
                                                                               Biyomedikal Müh.       leri için (örneğin kalpleri çok hızlı attığı için) kalp
                                                                              Öğretim Üyesi ve Ct     krizi geçirdiklerini düşünebilmektedirler ancak bu
                                                                               Biyoteknoloji A.Ş.     durum bazen bir panik bozukluk olan ‘’panik atak’’
                                                                                                      ile karışabilmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere
                                                                                  Kurucusu            vücut gereksiz yere ‘’dövüş ya da kaç’’ sinyali aldığı
                                                                                     /                için bu belirtileri göstermektedir ve yapılan kalp ile
 Bilgi açısından zengin. Aynı lokasyondan Raman analizi ve SEM görüntülemesi ile birlikte,            ilgili tetkikler sonucu herhangi bir problem olmadığı
 fotolüminesans (PL) ve spektral katodolüminesans (CL) analizi gerçekleştirilir.                      ortaya çıktığı anda genellikle panik bozukluktan
                                                                                                      şüphe edilebilmektedir. Bu farkı ayırt edebilen ki-
 inLux arayüzü, farklı üreticilerden gelen çok çeşitli SEM modellerine, farklı chamber boyutlarına   Hepimizin heyecan hormonu olarak bildiği adrena-  şiler bu panik bozukluğun biraz daha iyi bir şekilde
 uygun olarak ve herhangi bir SEM modifikasyonuna gerek olmadan monte edilebilir.   lin genel olarak aslında ‘’savaş ya da kaç’’ hormonu   üstesinden gelebilmektedir. Haliyle birçok kişinin
                                                                      olarak da bilinmektedir. Böbreküstü bezlerimizden   isteyerek yaşadığı heyecan durumu bazıları için
 İnvaziv olmayan. inLux probu tek bir tıklamayla tamamen geri çekilebilir. Bu, probun   salınan adrenalin hormonu vücudumuzda tirozin ami-  pek de iyi gelmeyebilir. Bu heyecan durumunun en
 kullanılmadığında diğer SEM işlevlerine veya iş akışlarına müdahale etmemesini sağlar.  no asidinden sırasıyla dopa, dopamin, norepinefrin   güzel yaşandığı olaylardan biri ise genellikle aşık
                                                                      sentezlendikten sonra küçük bir reaksiyon sonucu   olduğumuzu hissettiğimiz anlardır. Gözbebeklerimiz
 Dağılımı belirleyin. Konfokal Raman görüntüleri ile örneklerinizin heterojenliği kolayca ölçümlenir.  sentezlenebilmektedir.  Adrenalin hormonunun salımı   büyür, kalbimiz pır pır atar örneğin ya da sevdiğimiz
                                                                      sinir sistemi tarafından var olan durum değişikliklerine   bir kişinin uzun bir yolculuk sonrası onu göreceği-
 Örnek görüntüleme. Numunenizi görsel olarak izlemek ve Analiz edilmek istenilen bölgeyi    bağlı olarak kontrol edilmektedir. Örneğin ani duygu   miz anda hissettiklerimiz de bunlar değil midir?
 hedeflemek için geniş alan optik görüntüleme ve montaj yapabilme yeteneği.  durum değişiklikleri yaşandığı zamanlarda; birinden   Mutlu olduğumuz anlar ile heyecanlı olduğumuz
                                                                      kaçarken, yüksek bir yerden atlarken, paraşüte biner-  anlar birçoğumuz için hayatında hiç unutamayacağı
 Konfigürasyon. İki farklı lazer ile iki farklı dalga boyuna kadar konfigüre edilebilir, artı isteğe bağlı   ken gibi anlarda adrenalin salımı gerçekleşmektedir.   duyguları kişilere yaşatan anlar ve hislerle doludur.
 bir CL modülü de ilave edilebilir.                                                                   Hepinizin mutluluk içinde yaşayacağı heyecanları
                                                                      Kendimizi heyecanlı hissettiğimiz anlar adrenalin   olması dileğiyle…
 Otomatik kontrol. Zorlu numunelerin Raman analizi için lazer dalga boyları arasında yazılım   salımının olduğu anlardır ve bazı belirgin şekilde
 üzerinden  tek bir tıklamayla geçiş yapabilme.                       hissettiğimiz belirtilerine ek olarak hissedemediğimiz   Kaynaklar:
                                                                      bazı değişikliklere de yol açmaktadır. Kan damarlarını     Ê  Jan Koolman, Klaus-Heinrich Röhm, Jürgen
                                                                      daraltarak kan basıncını artırması hissedilir bir belirtisi-  Wirth, Color Atlas of Biochemistry, Nobel Tıp
                                                                      dir, böyle anlarda hepimiz kalbimizin ağzımızdan çıka-  Kitabevi, 2003.
 www.renishaw.com/inlux                                               cakmış gibi çarptığını hissederiz. Buna ilave olarak da
                                                                      bronşları genişleterek vücudumuza daha aktif şekilde     Ê  Vatan Kavak, Zuhal Arıtürk, Kenan İltümür,
                                                                      oksijen alabilmemizi sağlamaktadır. Böyle anlarda da   İsmail Hamdi Kara, Sait Alan, Sporcularda
 Renishaw Teknoloji Çözümleri Ltd Şti, Şerifali Mah. Turgut Özal Blv. No:193  raman@renishaw.com  genellikle hızlı hızlı nefes alarak veririz. Bu belirtileri   Kalpteki Strüktürel Ve Fonksiyonel Değişiklik-
 Ümraniye / İstanbul 34775 – Türkiye - +90 216 380 92 40              hissedebileceğimiz belirtileridir, bunun yanı sıra bizlerin   lerin Hipertansif Hastalar ve Spor Yapmayan
 © 2024 Renishaw plc. All rights reserved.                            hissedemediği birkaç değişikliğe daha yol açmaktadır   Sedanter Bireyler İle Karşılaştırılması, Dicle Tıp
                                                                      ve bu değişiklikler metabolizma ile yakından ilgilidir.   Dergisi, 2006, 33(3) 139-144.
   32   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42