Page 27 - LabMedya - 77

BILIM 27

Aşık olduğumuz kişiye sarılmak gibi fiziksel deneyimler Dopamin ve noradrenalinin kanda artışı sersem ve aşırı bulunmakta ve yeni keşiflere ihtiyaç duyulmaktadır.
oksitosin salınımını artırır. Bu durum kişinin sakinleş- enerjik (öforik) olmamıza, hatta iştahımızın azalması ve
mesine yol açar. Bu nedenle; “aşk, bağlılık veya sarılma uykusuzluk gibi semptomlara neden olacaktır. Bu da Kaynaklar:
hormonu” olarak da isimlendirilmektedirler. Kıskançlık aslında aşka tutulduğumuzda yerimizde duramayaca- 1. Are you in love or just high on chemicals in
AŞKIN duygusu da oksitosin hormonu artışı ile açıklanabilir. ğımız, mantıksız davranışlar sergileyeceğimiz, yemek your brain? Answer: Yes (https://edition.cnn.
com/2020/02/14/health/brain-on-love-well-
yiyemeyeceğimiz ve uyuyamayacağımız anlamına ge-
lir. Dopaminerjik sistem ayrıca sağlıklı düşünme için
Yapılan araştırmalar sonucu tutkulu bir aşkta oksito-
ness/index.html)
NÖROANATOMİSİ sinin çok önemli bir rol oynadığı tespit edilmiştir. Ok- de önemlidir ve anormalliği düşünce bozukluklarına 2. Aşkın Nörobiyolojisi. https://eskulapdanisman-
yol açabilir. Ayrıca REM uykusu ile ilişkili olduğu da
sitosin, karşı cinse olan sevgiyi artıran etnosentrizmde
lik.com/blog/askin-norobiyolojisi
(etnik merkezcilik) önemli bir rol oynar. Bu nedenle aşık bilinmektedir. 3. Love, Actually: The science behind lust, attra-
olanların gözü sevdiğinden başkasını görmez. Orgazm ction, and companionship (https://sitn.hms.
gibi aşırı şehvet durumlarında bu hormon kan dolaşımı- SONUÇ harvard.edu/flash/2017/love-actually-scien-
na girer. Uzun dönem ilişki de bu iki hormonun varlığı tedir. Ancak konunun yukarıdaki anlatım kadar basit ce-behind-lust-attraction-companionship/)
ile sürdürülebilir. Tutkulu bir aşk, farklı sinir sistemlerinin aracılık ettiği olmadığı bilinmelidir. 4. The Science of Falling In Love (https://thes-
değişken yapı taşlarından oluşan dinamik bir sürecin ciencestar.org/2265/features/the-science-of-
Oksitosin, dopamin ile etkileşimler yoluyla ödül sistem- sonucudur. Aşk, sevgi ve şefkat ilişkileri, güven ve Tüm sinir hücreleri benzer histolojik yapıya ve fizyolojiye falling-in-love/)
lerini aktive eder. Vazopresin ise fiziksel ve duygusal inancın yanı sıra beyindeki ödüllendirme sisteminin sahip olmasına karşı, farklı bölgelerdeki sinir hücreleri- 5. The Science of Falling In Love (https://upload.
mobilizasyon ile ilişkilidir ve eşini korumak için gerekli aktivasyonuna dayanan, karmaşık ve nörobiyolojik nin uyarılması farklı fonksiyonlar ile sonuçlanmaktadır. wikimedia.org/wikiversity/en/6/6c/Science_of_
uyanıklığı destekler. Bu iki hormon eşini tercih etme, olaylardır. Aşk ve şehvet duygularının basit elektriksel Sinir bilimleri ve davranışa ait tüm konularda olduğu Falling_in_Love.jpg)
bağ kurma ve çiftleşmeyi kolaylaştırır. İkisi arasın- ve hormonal etkiler sonucu ortaya çıktığı görülmek- gibi, bu konuda da açıklanmayı bekleyen çok soru
daki fark oksitosin stres azaltıcı etkilere sahipken,
vasopressin korkuyu artırarak stres tepkisi oluşturur
ve böylece duygu ile ilişkilendirilen amigdalayı tam
ters yönde etkiler. Sadakat problemi yaşayan veya
hiç evlenmemiş erkeklerde vazopresin hormon sevi-
yesinin düşük olduğu görülmüştür. Buna karşılık tek
eşli olmayı seçen ve bu konuda herhangi bir problem
yaşamayan erkeklerin vazopresin düzeylerinin yüksek
olduğu gözlenmiştir.
Bağlılık ile ilgili olan oksitosin hormonunun sadece
aşk duygusu ile ilgili olmadığı bilinmelidir. Bağlılık ve
sadakat anne ve baba ile çocuklar arasındaki bağı
kuvvetlendiren bir duygudur. Burada şefkat duygusu
ön plana çıkmaktadır. Yeni doğum yapan annelerde
süt üretimini artıran ve bebekle bağ kurmayı sağlayan
en önemli etken olan oksitosin aynı zamanda sarılma
ihtiyacına da yol açar.

Sinir Büyüme Faktörü
Sinir sisteminde sinaptik fonksiyonların kontrolü,
plastisite, sinir yaşam morfolojisi ve farklılaşmasını
sürdürmek için gerekli bir hormondur. Diğer görevle-
rinin yanında, “romantizm duygusu” ile ilişkilidir. Aşık
olan kişide dopamin ile birlikte sinir büyüme faktörü
üretimi de artar. Özellikle aşkın ilk evrelerinde olan
kişilerde kan sinir büyüme faktörü yüksektir. Erken aşk
dönemindeki kişiler ile karşılaştırıldığında, aşık olmayan
veya uzun süreli ilişkide bulunan kişilerin kanında bu
hormon daha düşük olarak bulunmuştur.

AŞKTA ETKİLİ OLAN HORMON VE
NÖROMEDİYATÖRLERİN OLUMSUZ ETKİLERİ

Vücudumuzun biyokimyası ve fizyolojisi için gerekli
ve yararlı olan bu hormon ve nöromediyatörler, aşkın Proje ve
olumsuz yönlerinden de sorumludur. Tutkulu bir aşkta
genellikle kıskançlık ve mantıksız davranışlar ile birlikte Laboratuvar
pek çok olumsuz duygular eşlik eder.
kurulumlarında
Örneğin dopamin beyin ödül yolunun büyük çoğunlu-
ğundan sorumlu olan hormondur. Bu hem iyiyi hem de
kötüyü kontrol etmek anlamına gelir. Hem erdemlerimiz s zi iç Mimari, Elek rik
hem de ahlaksızlıklarımızda dopamin dalgalanmaları ve Mekanik Projeleri
yaşarız. e r Anahtar Teslim
Bağımlılık beynin farklı bölgelerindeki nöral devrelerde laboratuvar Kurulumu
meydana gelen değişiklikler sonucu oluşan kronik ve
tekrarlayan bir beyin hastalığıdır. Ödül merkezleri olarak a r s Temiz Oda Kurulumu
bilinen ventral tegmental alan ve akkumbens çekirdek-
lerine ek olarak prefrontal korteks ve amigdala gibi
yapılar beyinde bağımlılık ile ilişkilidirler. Madde alımıyla
ödül merkezinden aşırı miktarda dopamin salınımı,
uzun dönemde bu anatomik devrelerde yapısal ve kim-
yasal değişiklikleri tetikleyerek bağımlılığa yol açmak- +90 212 641 33 18
tadır. Bağımlılık ile ilgili olarak, dopamin yolu özellikle Merkez Mh. Atatürk Cd. Karaca Sk.
iyi çalışılmıştır. Cazibe hissettiğimizde ateşlenen aynı No:11/A Güngören / İSTANBUL
bölgeler, uyuşturucu bağımlıları kokain aldığında ve
aşırı şeker yediğimizde aktive olmaktadır. Tutkulu aş-
kta da benzer değişikliklerin olduğu düşünülmektedir.