Page 48 - LabMedya - 72

48 GIDA

3 Mide asidiniz, bir jileti
eritebilecek güçtedir. Bunu
biliyor muydunuz?
3 1 kg bal elde etmek için Melike Naz ŞAYAN
yaklaşık olarak 1 arı
neredeyse 1 milyon çiçekten Yoğurt Türk kültüründe çok önemli yer tutan sonucu, fermantasyonu gerçekleştiren bazı bak- lisakkaridleri parçalayarak yaşayabilmektedirler
polen toplar. bir besin. Bir keresinde yurt dışında yaşayan bir terilerin insan bağırsak mikrobiyotasının yapısını ve onlar için en önemli polisakkarit kaynağı be-
arkadaşım yemekhanede her yemeğin yanına olumlu yönde değiştirdiği keşfedilmiştir. Bu bak- sin lifleridir. Bitkisel kaynaklı gıdalarda bulunan
3 Yetişkin bir insan vücudunda yoğurt aldığı için Türk olduğunu anladığı birinden terilere ‘probiyotik bakteriler’ diyoruz. selüloz insan sindirim sisteminde parçalanarak
yaklaşık 350 kemik bulunur. söz etmişti. Şimdilerde çalışan kadın nüfusunun enerji üretimine katkı sağlamaz fakat yine de
Yaşlandıkça bu sayı 206’ya da artmasıyla bu sayı azalmış olabilir ama eski- Probiyotik kavramı ilk kez 1974’de Parker tarafın- bitkisel beslenmek bizim için bir şarttır. Bunun
kadar düşer. den hemen hemen her evde yoğurt mayalanır- dan ‘konak sağlığına yararlı bir etkisi olabilen canlı en büyük sebeplerinden biri selülozun yapısındaki
3 Vücudumuzda bulunan yağla mış. Yoğurdun sağlığa faydaları hakkında çok mikroorganizmalar’ şeklinde tanımlanmıştır [3]. lifleri bağırsak bakterilerinin kullanıyor olmasıdır.
7 iri sabun kalıbı yapabiliriz. şey okumuşuzdur ama size bir sır vereyim bu Fermente gıdalar ve probiyotik gıdalar birbirine Bağırsak sağlığımız ve bağlantılı olarak genel sağ-
faydaların pek çoğunun sebebi bir mikroorga- sık karıştırılan kavramlardır fakat farklılardır. lığımız için bitkisel kaynaklı beslenmenin önemini
3 İnsan beyni ortalama olarak nizmadır (Şekil-1). Probiyotik gıdalarda fermente gıdaların aksine zaten biliyoruz ama uzmanların bu konuda bir
1,5 kilo ağırlığındadır ve mikroorganizma faaliyetlerinin minimum olması uyarısı da var. Sebzeleri yüksek sıcaklığa maruz
beden ağırlığının %2-3'lük beklenir ki gıdada mikrobiyal kaynaklı bir değişik- bırakmak veya uzun süre pişirmek hücre duvar-
kısmını oluşturur. lik olmasın. Fakat vücudumuza yapabileceğimiz larını parçalıyor. Bu sayede besin maddeleri ince
en güzel iyilik probiyotikli yoğurt gibi probiyotik bağırsakta daha kolay emiliyor ve böylece kalın
3 Bilim insanlarına göre insan bakterilerce fermente edilmiş fonksiyonel gıdalar bağırsakların ihtiyaç duyduğu besinler ince ba-
beyninin olgun hale gelmesi kullanmaktır. ğırsakta emilmiş olduğundan kolonlardaki faydalı
kişinin 25 yaşına gelmesiyle bakteriler besinsiz kalıyor ve ölüyor. Yerlerini ise
mümkün oluyor. zararlı bakteriler alıyor.
3 Güneş’in içine 1 milyon tane Kaynaklar:
Dünya sığabilir.
3 Ay, Dünya’dan her yıl 3,8 Şekil-1: Lactobacillus suşu bakteri ile fermente edilmiş süt Ê Ev yoğurdunun faydaları nelerdir? (2021)
santimetre uzaklaşmaktadır. yoğurt olarak adlandırılır [1]. ,Erişim adresi : https://www.haber7.com/
saglik/haber/2973696-ev-yogurdunun-fay-
3 Venüs gezegeninde 1 gün Fermantasyon, bakterilerin var oluşundan bu dalari-nelerdir-bagirsaklari-calistiran-yo-
243 dünya gününe denktir. yana sürekli olagelen bir durumdur fakat eski gurt-zayiflatir-mi , Erişim tarihi: 21.02.2022 ,

3 Beynin bir şaka merkezi çağlarda insanlar gıdaları koruma konusunda Ê Heperkan, D. (2013). Microbiota of table
vardır, beyinlerinin ön ve mikroorganizmalar hakkında çok fazla bilgiye Şekil-2 : Fermente Gıdalar olive fermentations and criteria of selec-
lobunda hasar olan hastalar sahip olmadıklarından fermantasyon işlemi do- tion for their use as starters. Frontiers in
şakaları anlayamazlar. ğada kendi kendine gerçekleşiyordu. Teknolojinin BAĞIRSAK MIKROBIYOTASI VE GIDA ILIŞKISI microbiology, 4, 143.
ilerlemesi ve özellikle bakteriler hakkında daha Ê Heperkan D. ,Kayacan Ç. (2021), Tıp ve
3 Işık hızında hareket edersek fazla bilgiye sahip olunması fermantasyon tekno- İnsan bağırsak mikrobiyotası , insan bağırsakla- mühendislik bakış açısıyla probiyotikler ve
Dünyamızı 1 saniyede 7 kere lojilerinin gelişmesine ve insanların bunu istemli rında bulunan toplam mikroorganizmaları ifade prebiyotikler , Bölüm 6: Gıda ve probiyo-
dolaşabiliriz. olarak gerçekleştirip yeni gıdalar üretmesine eder ve bu noktada devasa rakamlardan söz tikler.
sebep olmuştur. ederiz. Son değerlendirmelere göre insan bağır- Ê Sender, R., Fuchs, S., & Milo, R. (2016).
3 Güneş ışığının bize ulaşması saklarından en çok kalın bağırsakta olmak üzere Revised estimates for the number of
8 dakikadan fazla sürer. Dünya genelinde yoğurt, peynir, sucuk, zeytin, 3 trilyon bakteri bulunmaktadır [4]. Yetişkin bir human and bacteria cells in the body. PLoS
3 Dünya'nın kütlesine eşdeğer turşu, sirke, boza, şarap ve bira gibi 3500’den fazla insan bağırsağının 32 metrekarelik yüzey alanında biology, 14(8), e1002533.
kütlede olan bir karadeliğin fermente gıda olduğu düşünülmektedir (şekil-2) 1 kilogramdan fazla bir ağırlığa sahip miyarları Ê Turnbaugh, P. J., Ley, R. E., Hamady, M.,
yarıçapı, insan avucuna [2]. Fermente gıdalar mikroorganizmaların katkı- aşan bakterilerin tamamı ile bağırsak mikrobiyo- Fraser-Liggett, C. M., Knight, R., & Gordon,
sığacak kadar küçüktür. larıyla meydana geldiği için bu gıdaların üretimin- tası ‘süper organizma’ olarak adlandırılmaktadır J. I. (2007). The human microbiome proje-
de hammaddeye ilave edilen ‘kültür’ veya ‘maya’ [5,6]. Bağırsaktaki probiyotik bakteriler ile insan ct. Nature, 449(7164), 804-810.
3 Dünyanın en derin okyanusu kullanılır. Yani evinde yoğurt yapanların kullandığı arasında karşılıklı fayda sağlayan bir ilişki vardır. Ê Helander, H. F., & Fändriks, L. (2014). Sur-
Pasifik Okyanusu’dur. 4.637 hazır yoğurt mayası veya eski yoğurdun bir kısmı Bu bakteriler kişinin sindirim sistemini düzene face area of the digestive tract–revisited.
metredir ve en derin noktası fermantasyonu başlatacak olan mikroplardan sokar, vücut için gerekli pek çok hormonun ana Scandinavian journal of gastroenterology,
ise Marina Çukuru 11.033 başka bir şey değildir [2]. Bu şekilde söylendi- bileşenini sentezleyerek vagus siniri aracılığı ile 49(6), 681-689.
metredir. ğinde kulağa garip gelse de aslında aldığımız bu beyne iletilir, vücut için gerekli mineral ve vita- Ê Fermente gıdaları daha fazla tüketmek için
mikroplar bizim için çok önemli bir ihtiyaçtır. minlerin senzetlenmesinde önemli roller oynarlar 7 geçerli sebep (22.09.2017), Erişim adresi
3 İnsan beyni oldukça fazla ve bağışıklık sistemi için de oldukça önemlidirler. : https://www.uplifers.com/fermente-gi-
enerji üretir. Uyuyan bir Fermente gıdalar üzerinde yapılan çalışmalar tıp Karşılığında insan da içerisinde bu bakterilerin dalari-daha-fazla-tuketmek-icin-7-gecer-
beyin 25 watt'lık bir ampulü dünyası için de önemlidir. İlk olarak 1908 yılında yaşamı için olumlu bileşenler barındıran besinler li-sebep/#ixzz7LWaZaFLn, Erişim tarihi :
çalıştırabilir. Elie Metchnikoff yoğurt üzerinde yaptığı çalışma- tüketerek onlara bağırsaklarında güzel bir yaşam 21.02.2022
3 Domates, sebzelerle birlikte lar sonucu içerisindeki Lactobacillus suşu bakte- alanı sağlar. Ê https://www.drbioengineer.com/post/
rilerin sindirim sistemindeki olumsuz durumları
saklanıp yenildiğinden sebze yenilebilen-mikroplar
diye sınıflandırılır fakat nötralize etme yeteneği olduğunu keşfetmiştir. Bağırsak mikrobiyotamızı doğduğumuz günden
bu yana etkileyen çok fazla faktör olmakla bir-
İlerleyen zamanlarda Metchnikoff’a Nobel ödülü
gerçekte meyvedir. de kazandıran bu çalışma ışığında geliştirilen likte en önemli etken beslenme yoluyla aldığımız
diğer fermente gıdaları da kapsayan çalışmalar Bacteroides türü bakterilerdir. Bu bakteriler po-