Page 60 - LabMedya - 65
P. 60

60               GÜNDEM









               Doğuş Mert EREN



               PORTAKALDAN


























       Değişik bir başlık gibi geldi size değil   şekilde ne kadar kalacağı belirsiz ve bu   kısıtlarken başka kişilerin umursamazlıkları   ve orada bazı arkadaşlarınızı ve
       mi? Ya da portakal ile COVİD-19 ne alaka   durum onu daha çok kaygılandırıyor. Bu   kişilerin birbirleri ile şiddete varan temasları   meslektaşlarınızı gördüğünüzü düşünün,
       dediniz içinizden, aslında hem alakası var   verdiğim örneği insanlara uyarlayalım.   getireceği öngörülebilir bir durumdur.  birden yere doğru bakıyorsunuz ve
       hem yok diyebilirim size. Küresel olarak   Sosyal bir varlık olan ve kendini sürekli   Korona virüsü hayatımıza girdiğinden beri   üzerinizde hiçbir giysinin olmadığının
       çok sıkıntılı dönemlerden geçmekteyiz ve   sosyal ortamlarda geliştiren bir varlık.   toplumlar yeni bir düzene adapte olmak   farkına varıyorsunuz.” Bu durumda ne
       bu zamanlardaki sıkıntılarımızın nedeni   Ancak siz bu varlıktan sosyal imkanlarını   zorunda kaldılar. Uyum sağlamayan kişiler   hissedersiniz aşırı bir utanç ve kaygı
       olan virüsü mizahi bir şeye benzetmek   alın, evde yaşamasını isteyin, sürekli maske   ise psikolojik rahatsızlıklara maruz kaldılar   hissedersiniz değil mi? İşte rahatsızlığın
       istedim. Psikolojik Danışmanlık okumuş   takmasını sosyal mesafeyi korumasını   Bunlardan birkaçı;  temelinde yatan durum budur. Birey toplum
       ve Psikoloji alanına ilgisi olan biri olarak,   isteyin. Gezmek yasak spor yapmak              içindeyken sürekli böyle hisseder ve
       güncel sorunumuz olan COVİD-19 bulaşıcı   yasak rutin olarak günlük yaptığı tüm   ANKSIYETE (KAYGI DURUMU)  kendini sosyal ortamlara girmekten korur.
       hastalığının toplumlar üzerindeki psikolojik   aktiviteler yasak. Ve bu yasaklar gerekli       Bu rahatsızlığın temelinde utançtan ve
       etkileri üzerine bir yazı yazmasam olmazdı.  olmasına karşın kişiye verdiği fiziksel,   Bir kez olsun hayatınızın bir yerinde   kabul edilmemekten dolayı yaşanılan kaygı
       COVİD-19 dediğimde ne geldi aklınıza?   ruhsal olumsuzluklar bir o kadar fazla. Gelin   bu terimi duyduğunuzu düşünüyorum.   ve korku vardır.
       Çıkma yasakları, ölüm, korku, panik,   bu olumsuzlukların psikolojik taraflarını   Anksiyete birey hayatında olan önemli
       bunalım, korku, endişe, panik, güçsüz   inceleyelim.           bir olay öncesi yaşadığı korku panik   DEPRESYON
       hissetme, sinirli olma, kafa karışıklığı ve                    duyguları aslında son derece normaldir.
       daha birçok ruhsal, psikolojik sorun…  İnsanları en çok etkileyen belki de   Ancak bu durum önemli bir olay olmasa   Bu rahatsızlık toplum içerisinde
                                      psikolojilerinin bozulmasında ki en   bile bireyin hayatını olumsuz yönde ve   yaygın olarak bilinir. Hatta bilirsiniz
       Nedir bu COVİD-19 neyin nesi nereden   büyük etken kaygı (anxiety). Virüsün   zamansız bir şekilde etkiliyorsa herhangi   “depresyondayım unutuldum” diye bir
       çıktı? Hepimiz biliyoruz aslında bu virüsü   nedeninin ve tedavisinin bir yılı geçkin   bir zamanda gerçekleşiyorsa anksiyeteden   şarkı bile vardır. Buradan anlayın ne
       ancak birde ben açıklayayım. COVİD-19   süredir bulunamaması da insanların kaygı   bahsedebiliriz. Daha anlaşılır bir dille bir   kadar iç içeyiz bu rahatsızlıkla. Gününde
       Çin’in Vuhan kentinde insanlara bulaştığı   düzeyini artırıyor. Kaygılı bireyde hastalığın   olay sırasında korktunuz ve bir süre sonra   olmamak, kendini moralsiz hissetmek
       tespit edilen SARS-COV-2 virüsünün   çözümünün belirsizliğinin sürmesinden   bu korkunun geçmesi gerekirken devam   veya belli bir süreliğine “keyfin yerinde”
       insanlarda yol açtığı hastalığın adı.   dolayı kaygı yerini biraz daha fazla korkuya   ediyorsa bunun yanında ellerde titreme ve   olmaması. Anahtar kelimemiz bu olsun.
                                      bırakıyor. Ve bireyin günlük hayatında   aşırı terleme, kalp atış hızının hızlanması,   Bu durum her birey için gerçekleşir.
       Genellikle akciğeri etkileyerek solunum   elverişli yaşam standartlarını kaybetmesine   nefes almada güçlük gibi belirtiler   Ancak depresyondayken bu durum o
       güçlüğüne yol açıyor. Virüs ve hastalık   neden oluyor.        anksiyeteye işaret eder.        kadar uzun süreli bir hal alır ki sanki hiç
       adları arasındaki farkı, HIV virüsünün yol                                                     bitmeyecekmiş gibi bir duruma dönüşür.
       açtığı AIDS hastalığı gibi düşünebilirsiniz.   Korona virüs sebebiyle oluşabilecek bir   PANIK ATAK  Bunalımda diyebiliriz aslında depresyona.
       COVİD-19 çok bulaşıcı bir hastalık olduğu   diğer psikolojik problem ise depresyondur.         Dönemlik olabilir bazen kısa sürede sona
       için alınması gereken önlemlerde bir o   Kişinin kendisini eve kapatması ya   Panik atak, ani ve düzenli olarak bir panik   erebilir. Üç çeşidi vardır. Hafif, orta, ağır,
       kadar sert oldu. Evden çıkma yasakları,   da mutlu ve huzurlu hissettirecek   ya da korku hissinin etkisi altında kalınan   bitme süreleri veya şiddetleri verdiğim üç
       maske takma zorunluluğu, sosyal   aktivitelerden mahrum bırakması   bir anksiyete bozukluğudur. Aslında panik   kademeye göre farklılık göstermektedir.
       mekanların kapatılması çoğu insan yeni   sonucunda depresif ruh haline bürünebilir.   atak anksiyetenin içinde yer alır. Nedeni
       alınan önlemlere ayak uydurmak zorunda   Bu durumun devamında ise kendini sosyal   veya sebebi tam olarak bilinmemektedir.   BIPOLAR BOZUKLUK (DUYGU
       kaldı. Aslında bu durumu örnekle açıklamak   ortamdan soyutladığı için asosyallik ile   Ancak anksiyetenin biraz daha şiddetli ve   DURUM BOZUKLUKLARI)
       istersek. Okyanusta yüzen bir balığı alalım   kendini özdeşleştirebilir. Korona virüsünden   nöbet halinde gerçekleşen hali diyebiliriz.
       ve bir akvaryuma koyalım. Düşünsenize   kurtulsa dahi asosyallik ile ilgili büyük   Bu rahatsızlığında temeline bakarsak kaygı   Sosyal aktiviteleri tamamlamada
       bu balık hayatı boyunca serbest sularda   sıkıntılar boy gösterebilir.  ve korku yer almaktadır.  bozulmalar, duygularda ani iniş çıkışlar
       sınırları olmadan yüzdü ve bu şekilde                                                          gibi. Bu rahatsızlığı anlaşılır olarak
       yaşamayı öğrendi. Sonra bir gün onu küçük   Bunalımdan ve kaygı duyulmasından   SOSYAL FOBILER  anlatmak istiyorum. Hepimiz burçları
       ve sınırları olan bir eve koyduk. Artık bu   dolayı birey öfke patlamaları yaşamaya            biliriz. Koç, Oğlak, Yengeç. İkizler burcu en
       camdan evde yaşamak zorunda tek başına   başlayabilir. Bunlar öfke patlamaları, öfke   Aslında özgün ifadelerimi kullanmaya   çok kaçınılan en sevilmeyen en korkulan
       dışarı çıkması yasak, görüşebileceği kişi   nöbetleri, kendine zarar verme bu şekilde   çalışırım her zaman ama bu rahatsızlıkla   burçlardandır bir nevi. Nedeni ikizler
       yok. Balık yeni geldiği ortamda tıkılıp kaldı   sorunlar oluşabilir. Bu durumun ilerlemesi   ilgili verilen en gerçekçi ve net örnek   burcunun iki uçlu bir direk gibi olması iki
       ve bir zaman sonra istemsizce öfkelendi,   ise bireyi öfke kontrol sorunları olan asabi   sanırım bu. “Sadece bir saniye için   ucu da ayrı bir kişilik ve ayrı bir özellik
       bunaldı, kafası karıştı ve yoruldu. Bu   bir kişi haline getirebilir. Bireyler kendilerini   gözlerinizi kapatın ve bir odaya girdiğinizi   gösterir. Mesela biran mutluysa bir an
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64