Page 55 - LABMEDYA 62

w w w .labm edy a. c om KİMYA / BİYOLOJİ 55

merkezinde iki ana bileşen bulunur: kostik yapımında %100 güvenilir bir yöntem değil.
yani kimyasal adı ile sodyum hidroksit
(NaOH) ve yağ. Oldukça basit fakat DOĞAL SABUN YAPIMINDA
kontrollü bir işlemle bu iki içerik kimyasal NEDEN ZEYTINYAĞI?
olarak yeni bir bileşiğe bağlanır – Sabun! DOPAMİN
Sabun yapımı esas olarak asit olan yağlar Sadece saf zeytinyağından üretilen ve
ve bir baz olan kostik arasındaki kimyasal yüksek ısıl işlem uygulanmaması nedeniyle
reaksiyondur. İki malzeme reaksyiona de zeytinyağına has, beta karoten, vitamin BEYİNDEKİ
girdiğinde PH’ı neredeyse nötr olacak E, skualen gibi faydalı bileşenleri içeren
tamamen yeni bir malzeme oluşturacaktır. zeytinyağı soğuk sabunu doğal sabunlar
arasında en çok tercih edilendir. Zeytinyağı NÖRAL
KOSTIK NEDIR? sabununda gliserolden ayrılan tekli
doymamış başta oleik asittir. Optimum FAALİYETLERİ
Beyaz renkte nem çekici bir maddedir. oranda Na (Sodyum) bağlar ve bu sayede
Kimya ve birçok endüstride kullanılan temel Na’un tahriş edici etkisini azaltır.
bir bileşiktir. Herhangi bir kokusu olmayan Sabunlaşmayan tekli doymamış yağ asitleri, NASIL ETKİLİYOR?
kostik, suda kolaylıkla çözünür ve sabun
hissi uyandıran yumuşak ve kaygan bir diğer bitkisel yağlardaki çoklu doymamış
çözeltiye dönüşür. yağ asitlerine kıyasla, oksidasyona
daha dirençlidir. Zeytinyağı sabunu; deri MIT sinirbilimcileri özel olarak geliştirilmiş bir
Genellikle lavabo açıcı olarak kullanılır. üzerinde tahriş ve sertleşme yapmadığı
Çıplak elle dokunulduğunda kaşındırıcı bir gibi, yumuşatıcı etkisi vardır. Soğuk proses manyetik rezonans görüntüleme (MR) sensörü
etkisi olan kostik, doğal olarak meydana sabunun yaklaşık % 70’i yağdan oluşur kullanarak, beynin derinliklerinde salınan dopaminin
gelmez ancak üretimi oldukça kolaydır. ve bu nedenle de maliyeti diğer ticari hem yakın hem de uzak beyin bölgelerini nasıl
sabunlara göre çok daha yüksektir. Bu
KOSTIK ZARARLI MI? nedenle doğal sabun yapımında en çok etkilediğini keşfetti.
tercih edilen yağ zeytinyağıdır.
Kostik bilinçsiz olarak kullanıldığında
oldukça zararlı (aşındırıcı etkisi olan) DOĞAL SABUN YAPIMI
bir malzemedir. Bu nedenle sabun Dopamin beyinde birçok rol oynuyor. Yapılan yeni çalışmada, araştırmacılar
yapımında korumalı giysiler giymeye Malzemeler: 750 mililitre zeytinyağı, 200 Bunların en başta gelenleriyse hareket, farelerin striatumundan salınan
özen göstermek, kostiği direkt olarak mililitre su, 90 gram Kostik (NaOH). motivasyon ve davranış pekiştirmeyle dopaminin hem o bölgedeki hem
solumamak ve etrafında çocuk veya hayvan ilişkili. Ama şimdiye kadar bir dopamin de başka beyin bölgelerindeki nöral
bulundurmamak için özen gösterilmelidir. Yapılışı: akışının beyin genelindeki nöral faaliyetleri nasıl etkilediğini incelemek
1. Doğal sabun yapımına başlamadan faaliyetleri nasıl etkilediğini kesin bir istediler. Araştırmacılar önce, dopamin
KOSTIKSIZ DOĞAL SABUN önce tüm güvenlik önlemlerinizi şekilde incelemek zor oldu. sensörlerini hareketi kontrol etmekte
YAPIMI MÜMKÜN MÜ? alın. Eldivenlerinizi giyin, maskenizi önemli bir rolü olan ve beynin derin bir
takın, koruyucu gözlüğünüzü takın Yeni tekniklerini kullanan MIT ekibi, noktasında yer alan striatuma enjekte
ve üzerinize uzun kollu bir giysi giyin. dopaminin beynin korteksindeki iki ettiler. Ardından davranışı ödüllendirmek
Kostik olmadan kendi doğal sabununuzu
yapmanız mümkün değil. Birçok insan, Havalandırmanın iyi olduğu açık bir bölgede önemli etkiler meydana ve beynin dopamin üretmesini sağlamak
alanda, hayvanlar ve çocuklardan uzak
kostik sodayı kişisel bakım ürünlerine bir ortamda çalışın. getirdiğini buldu. Bu bölgeler motor için yaygın olarak kullanılan bir
sokma düşüncesi onları korkuttuğu veya korteks ve beynin uzak bir bölgesi olan deney tekniğini kullandılar ve lateral
uzaklaştırdığı için sabun yapmaktan 2. İlk olarak bir kabın içerisinde bulunan insular korteks. İnsular korteks, fiziksel hipotalamus isimli beyin bölgesini
kaçınmaktadır. suya kostik azar azar dökülerek tahta bir ve duygusal durumların da arasında elektrikle uyardılar.
çubuk yardımı ile iyice karıştırılır. Kostik olduğu vücudun iç durumlarının algısıyla
suyla temas ettiğinde çabuk reaksiyona ilgili birçok kognitif fonksiyon için çok
Sabun yapmak istiyorsanız, ancak Sodyum giren bir kimyasal olduğundan suyun FONKSIYONEL MR YÖNTEMI ILE
Hidroksit yani kostik kullanımıyla ilgili hala içerisine yavaş yavaş eklemek sıçrama önemli bir bölge. BULGULARA ULAŞILDI
emin değilseniz, hali hazırda bir sabunu yapma olasılığını önleyecektir. Karıştırma
eriterek kullanabilirsiniz. Sabunu eriterek sırasında bir miktar duman oluşabilir, Diğer nörotransmitterler gibi, dopamin Araştırmacılar dopamin sensörlerini
içerisine dilediğiniz esans ve malzemeleri dumanı kesinlikle solumamak ve içeriyi de nöronların kısa mesafelerde striatum genelindeki dopamin
ekleyerek kalıplara dökebilirsiniz. birbirleriyle iletişim kurmasına yardımcı seviyelerini ölçmek için kullandılar.
mutlaka iyice havalandırmak bu noktada oluyor. Motivasyon, bağımlılık ve Ayrıca striatumun her bir kısmındaki
oldukça önemli. Parkinson da dahil bazı nörodejeneratif
KÜL SUYUNDAN SABUN YAPIMI 3. Su ile kostik tepkimeye girdiğinden nöral faaliyeti ölçmek için de geleneksel
GÜVENILIR MI? oluşan karışım yaklaşık 75 dereceye hastalıklardaki rolü nedeniyle fonksiyonel MR yöntemini uyguladılar.
sinirbilimciler dopaminle özellikle
kadar ulaşıyor. 15 dakika bekledikten ilgileniyor. Beyindeki dopaminin çoğu Ve kendilerini şaşırtan bir şekilde,
Kül suyu tıpkı kostik gibi bir alkalidir. Eski sonra karışım kendiliğinden 45 dereceye yüksek dopamin konsantrasyonlarının
çağlarda hazır kostik bulunamadığından kadar düşecek. beynin orta bölgesinde; dopaminin nöronları daha aktif hale getirmediğini
salgılandığı yer olan striatuma bağlanan
doğal sabun yapımı için kullanılmıştır. Kül 4. Oluşan karışım soğuduktan sonra nöronlar tarafından üretiliyor. gördüler. Ancak daha yüksek olan
suyunun lavabo temizleyici özelliği vardır ve zeytinyağı dolu kabın üzerine yavaşça dopamin seviyelerinin nöronları daha
Ph’ı kostik gibi 12 ve üzeridir ve kostik gibi akıtılarak, blender ile sürekli karıştırılır. uzun bir süre boyunca aktif halde
yakıcıdır. 5. Karışım işlemi tamamlandığında karışım ÇALIŞMADA FARELER tuttuğu bulgusuna ulaşıldı. Araştırmacılar
boza kıvamında koyu bir kıvam alacak ve KULLANILDI striatumdaki dopamin salınımını
Kostik ile olan tek farkı kostik üretimi sabunlaşma işlemi sona ermiş olacaktır. incelerken, dopaminin daha uzak beyin
standarttır ve oranı bilebilirsiniz. Ancak 6. Oluşan kıvamlı sabun kalıplara dökülerek Nature’da yayınlanan çalışmanın bölgelerindeki etkisini görmek için bir
kül suyunda, külün oluşumunda hangi uygun ortamda, 2-3 gün kadar araştırmacılarından Alan Jasanoff’un yandan da beynin fonksiyonel MR’ını
malzemenin yanması sonucu küle sertleşmeye bırakılır ve ardından bıçakla laboratuvarı yaklaşık 10 yıl önce çekti. Sonuçta, dopamine karşılık olarak
dönüştüğünü bilmediğimiz için saflığını kesilerek kalıptan çıkarılır. dopamine bağlanabilen manyetik faaliyetlerdeki en büyük artışın motor
ve alkali değerini net olarak bilemeyiz. Bu 7. Nemsiz bir ortamda yaklaşık 1,5- 2 ay proteinlerden oluşan MR sensörleri korteks ve insular kortekste meydana
nedenle yağ ile tepkimeye girdiğinde bir kadar kurumaya bırakılır ve doğal sabun geliştirdi. Bu bağlanma meydana geldiği görüldü. Eğer başka çalışmalar
miktar kostik ile karşılaşmamız olasıdır. artık kullanıma hazırdır. geldiğinde, sensörlerin çevre dokularla da bu sonuçları onaylarsa, bu bulgular
olan manyetik etkileşimleri zayıflıyor araştırmacıların dopaminin bağımlılık
Aynı zamanda satın aldığınız küle yabancı Kaynak: http://ekolojist.net/dogal-sabun-yapimi/ ve dokunun MR sinyali azalıyor. Bu ve öğrenmedeki rollerini de içeren
maddeler de karışmış olabileceğinden Pınar Özurgancı Eşkin durum, araştırmacıların beynin belirli bir insan beynindeki etkilerini anlamasına
ve cildimiz üstüne sürdüğümüz her kısmındaki dopamin seviyelerini devamlı yardımcı olabilir.
şeyin %70’ini emdiğinden doğal sabun olarak izleyebilmesine olanak tanıyor. Kaynak: www.bilimoloji.com