Page 60 - LABMEDYA 62

60 SAĞLIK w w w .labm edy a. c om

GIDA

KAYNAKLI

ANTİBİYOTİK

DİRENCİ

Osman EREN
Yüksek Gıda Mühendisi

Tıp ve gıda başta olmak üzere bilimsel olarak, kullanılmadığını bilemiyoruz. ilk ülke 1986’da İsveç olmuştur. Ülkemizde yatay-dikey geçmesi ile de oluşur.
sonuçlarıyla 19.yy’a damga vuran Louis Antibiyotiklerin balık ve kara hayvanlarında bu yasak 2006 yılında yürürlüğe girmiştir. (Bildiğiniz gibi bakteriler farklı metotlarla
Pasteur’ün, şarbon bakterisi üzerine düşük düzeyde kullanımının kilo alımını gen alışverişi yapabilirler. Zaten bugün
bazı maddelerin etki ettiğini göstermesi arttırdığını bilimsel çalışmalar neticesinde Yemlerde büyüme faktörlerinin GDO’nun temel mantığı da bu metotlar
mikrobiyal dünyaya girişimizin ana bilmekteyiz. Bu konuda ilk antibiyotik yasaklanması antibakteriyel direnç üzerine bina edilmiştir)
unsurlarından birini oluşturur. Daha kullanımı 1940’lı yılların başına kadar gelişimine büyük darbe indirecektir, Hayvan kaynaklı antibiyotik kullanımı
sonra 1928 yılında Alexander Fleming’in gider. Bu yıllarda tetrasiklin içeren yapılar Danimarka’da antibiyotiklerin insanlarda bağırsak yapısını bozabilir,
penisilini keşfetmesi, antibiyotikler çağını kümes hayvancılığında kullanılmış ve yasaklanması sonucu, daha önce % 60- yapılan bir araştırmada, yemlerine
başlatmıştır. Enfeksiyon hastalıklarında hayvanların daha fazla kilo aldıkları 80 arası antibakteriyel direnç gösteren antibiyotik ilave edilen tavuklarda, çoklu
adeta yeni bir çağ açan antibiyotikler, görülmüştür. Daha sonra antibiyotikler enterokokların direnç düzeylerinin antibiyotik direnci gelişmesinin yanı
ne yazık ki dirençli ve süper bakteri büyükbaş hayvan yemlerinde de %5-35 arası azaldığı belirlenmiştir. Bir sıra çiftlik çalışanlarında ve ailelerin
denilen bakterilerin oluşmasına da neden kullanılmaya başlanmıştır. Büyüme yanıtı, araştırmaya göre Ocak 2006’da kanatlı %30’undan fazlasında 6 ay sonra
olmuştur. Süper bakterileri kullanımda hayvanın türüne ve diğer şartlara bağlı yemlerinin %80’inden fazlasının antibiyotik tetrasiklin’e dirençli bakteriler izole
olan antibiyotiklerle yok etmek neredeyse olarak değişmektedir. büyütme faktörü içerdiği belirlenmiştir. edilmiştir. Komşu çiftlikte yapılan analizde
imkânsız. Bu sebeple sürekli yeni ve güçlü Tabi tarih biraz eski ve bu kadar yüksek bir ise bu oran %6,8 çıkmıştır. Bu deneyde
antibiyotik arayışlarımız sürmektedir. Antibiyotiklerin büyümeyi bağırsak oranın nedeni, dünyanın en büyük kanatlı kullanılan antibakteriyel ajanın tek bir çeşit
florası üzerine etki ederek sağladığı öne üreticileri olan ABD, Brezilya gibi ülkelerde olmasına rağmen çoklu direncin geliştiğine
Antibiyotik direnci denilince, sadece sürülmüştür. Buna dair kanıtlar olmasına resmi bir yasağın o tarihlerde olmaması. dikkat ediniz. Yemden antibakteriyel ajanın
doğrudan tükettiğimiz antibiyotiklerin bu rağmen, aksini söyleyen yayınlar da 2017 itibarıyla ABD’de de antibiyotiklerin çıkarılması sonucu antibakteriyel direncin
duruma sebep olduğu aklınıza gelmesin, mevcuttur. Bu konuda birkaç farklı kullanımı yasak. İyi haber şu: kanatlı azaldığını da ifade edelim.
aynı zamanda gıda ve su üzerinden teori daha bulunmaktadır. Örneğin bu üretiminde dışa bağımlı olmadığımız için
de antibiyotik direnci oluşur. Hayvan antibiyotiklerin safra asidine etki ettiği yurt dışından gelen antibiyotik direncine Almanya’da yapılan bir çalışmada daha
hastalıklarında kullanılan antibiyotik ve bu yolla büyümeye neden olduğu, bu sahip ürünleri tüketmiyoruz ve ülkemizde önce Campylobacter spp.de kinolon
miktarı, ne yazık ki insanlarda kullanılan teorilerden biridir. Özetle bu konuda fikir de belirttiğimiz gibi 2006 yılından beri için % 0 olan direnç, (tavuklarda ve bu
miktar kadar; hatta daha fazla bile olabilir; birliği olduğunu söyleyemeyiz; fakat bu yasak. Fakat piyasada kullanılan yemlerin çiftliklerde çalışanlarda) enrofloksasin
çünkü denetlenmesinin daha gevşek yazının konusu olmadığından detaylara denetimini kamu adına Tarım Bakanlığı ve saksifloksasin gibi antibakteriyellerin
olduğunu ifade edebiliriz. Bir diğer sorun giremiyoruz. yapmaktadır ve denetimin etkinliği kullanıma girmesiyle tavuklarda % 14
da hayvan yemlerine hormon, antibiyotik hakkında da en sağlıklı bilgiyi yetkililer ve çalışanlarda % 11’e yükselmiştir.
vb. ürünlerin ilave edilmesi. ABD kaynaklı Hayvansal yemlerde veya hastalık ancak verebilir, bu konuda bizlerin bir şey Tayvan’da siprofloksasin dirençli S.
bazı verilere göre hayvancılık sektöründe durumlarında kullanılan antibiyotiklerin söylemesi zor. Enterica salgınının kaynağının bir domuz
tedavi amaçlı yılda 900 bin kg antibiyotik gıda zinciri yoluyla insanlara geçmesi ve çiftliği olduğu belirlenmiştir. Washington’da
kullanılırken tedavi amacı dışında burada antibakteriyel bir direnç gelişimine Bugün büyüme faktörü olarak kullanılan yapılan bir çalışmada süper marketlerden
kullanılan antibiyotik miktarı ise yılda 11 sebep olma ihtimali çok yüksektir. Nitekim etkenlerin insanlarda direnç gelişimine tavuk, hindi, sığır ve domuz karkaslarından
milyon kgdır. İnsanlarda kullanılan miktar 1979 yılında insanlarda % 0,6 oranında neden olduğunu biliyoruz, bu konudaki ilk izole edilen bakterilerin büyük kısmının
ise 1.3 milyon kg/yıldır. görülen salmonella kaynaklı hastalık, endişeler 1969 yılına kadar gitmektedir. en az bir antibiyotiğe dirençli olduğu,
1996’da %34’e çıkmıştır. Bu yükselişin O dönem Swan Committee endişesini % 53’ünün en az 3 antibiyotiğe
Mevzuatımızda Koksidiyostatlar ve tek müsebbibi antibakteriyel direnç dile getirmiş ve daha sonra aşamalı dirençli olduğu belirlenmiştir. ABD’de
histomonostatlar haricinde, yem katkı olmasa da (sağlık hizmetlerine erişim, olarak yasaklamalar başlamıştır. Şunu da süpermarketlerde satılan tavuklardan izole
maddesi olarak antibiyotiklerin, ilaç tanı durumunda teknolojik ve bilimsel belirtmekte fayda var: antibiyotikler zararlı edilen E. Faecium suşlarında Quinupristin-
niteliğindeki maddelerin, hayvansal gelişmeler vb. faktörler de etkilidir) olan bakterilerin dirençli olmasına neden dalfopristin direnç oranı %58 olarak
proteinlerin (Et-kemik unu, kemik unu, kayda değer şekilde etkisinin olduğunu olabilirken yararlı florayı da yok edebiliyor. bulunmuştur.
kan unu ve diğer kan ürünleri, tavuk söyleyebiliriz. Bu arada bir dipnot olarak Ayrıca direnç sadece antibiyotiklerden
unu, balık unu vd.) kullanımı yasak olsa belirtelim, hayvansal yemlerde antibiyotik değil, direnç kazanan bakteriden başka Yenidoğan servisinde çoklu dirençli
da bunun gayrı resmi şekilde, kesin büyütme faktörlerini tamamen yasaklayan bir bakteriye/bakterilere direnç genlerinin salmonella kaynaklı salgının indeks vakası