Page 14 - LabMedya - 58

14 GIDA www .labmedy a.c om

Osman EREN
Gıda Yüksek Mühendisi
LAKTOZSUZ SÜT

Bilimin ve bilim insanının birçok amacı intöleransı yetişkinlerde çok daha fazla ve beslenme bozukluğu yüzünden de
olabilir; ama bunlardan biri de kesinlikle olup bebeklerde bu sorun nispeten azdır. oluşabilir. Bir kez daha belirtelim ki,
sorunlara çözüm bulmaktır. Eğer bir Ayrıca kuzey Avrupa halklarından güneye laktozsuz ürünlerin tüketimi ile dahi laktoz
sorunu-zarar vermeden- bertaraf ve Asya halklarına doğru gidildikçe laktoz intöleransı şikâyetlerinin kaybolmadığı
edebiliyorsa bunu yapmalıdır. O sorunu intöleransı artar. İnsanları yanlış yönlendirip kişiler/bebekler olabilir. Fakat bu oran çok
görmezden gelin demek doğru bir yaklaşım (Laktoz intöleransı çoğu kişide laktozsuz düşüktür. Ayrıca farklı bağırsak problemleri
değildir. Mesela hepinizin bildiği gibi süt tüketmekle giderilebilen bir sorundur) de laktoz intöleransını tetikleyebilir ve
bazı insanlar süt içtikleri zaman laktozu süt tüketmeyin, süt yerine başka ürünler bu rahatsızlıkların ortadan kalkmasıyla
sindiremediklerinden dolayı bir şişkinlik, mevcuttur demek doğru bir yaklaşım sorun düzelebilir. Eğer laktoz intöleransı
hazımsızlık, bulantı gibi şeyler olur. Bunun değildir. Ve ayrıca bu alanda herhangi bir şikâyetleriniz varsa ve laktozsuz ürün
sebebi ince bağırsakta laktozu parçalayan uzmanlığı-eğitimi olmayanların vereceği bir tüketerek dahi bu sorun düzelmiyorsa
laktaz ismindeki enzimin eksikliğidir. Laktaz tavsiye de değildir. yapacağınız en iyi şey bir doktora
enzimi, laktoz isimli süt şekerini glukoz ve görünmek olacaktır.
galaktoz’a parçalar. Eğer vücudumuzda bu Dipnot olarak belirtelim ki laktoz intöleransı
parçalanma olmazsa; şişkinlik, hazımsızlık, olanlar yoğurdu genellikle rahat şekilde Bazı yabancı kaynaklarda ülkemizde laktoz
bulantı gibi şeyler görülür. tüketebilirler; çünkü yoğurt oluşurken intölerasnının %70-80 civarında olduğuna
laktoz parçalanır; tıpkı bağırsaklarda olduğu dair veriler mevcut ise de ülkemizde
Bilim insanları, bu sorunu çözmek için gibi. Fakat yoğurt ve süt %100 bir birinin yapılan çalışmalar bu oranın daha az
paketleme esnasında süte laktaz ilave yerini tutan ürünler değildir. olduğu (%40-50) ve kesin olarak laktoz
edip laktozun parçalanmasını sağlarlar. Bu intöleransının belirlendiği kişi sayısının ise
sayede sütün sindirimi, laktoz intöleransı Ayrıca tat olarak sütü daha tüketilebilir % 2-3 olduğu belirtilmektedir. Yukarıda
olan kişilerin çok büyük kısmında bulanlar olacaktır o nedenle sütü içilebilir da ifade ettiğimiz gibi laktoz intöleransına
gerçekleşir ve süt gibi çok faydalı bir hale getirmek daha uygun bir bilimsel sahip olduğunu düşünen; ama bu konuda
ürün tüketebilir hale gelir. Piyasada yaklaşımdır ve ürün yelpazesini geliştirmek kesin teşhis alamayan kişilerde sorun süt
kolaylıkla laktozsuz sütler bulunabilir; hatta daha az ürün sunmaktan iyidir. Laktoz alerjisi veya farklı bağırsak problemlerinden
bebekler için mamalar da bulunur. Laktoz intöleransı ile süt alerjisi bir birine kaynaklanıyor olabilir. Ayrıca düzenli şekilde
karıştırılmamalıdır. Süt alerjisi Kazein isimli süt tüketilerek sonradan ortaya çıkan
bir süt proteininden kaynaklanıp genelde laktaz eksikliği sorunu çözülebilir. Laktoz
inek sütü içirilen bebeklerde görülür; fakat intöleransı için süt ve süt ürünleri yerine
yetişkinlikte de ortaya çıkabilir. farklı besinlerin tüketilmesi tavsiye edilse
de süt-yoğurt gibi ürünlerin tüketilmemesi
Laktaz enzimi eğer yeterli seviyede halinde ortaya çıkacak sorunlar ve besin
mevcutsa, laktoz (yani süt şekeri) galaktoz eksikliği çok daha önemli hastalıklara
ve glukoz isimli daha alt şekerlerine neden olacaktır kaldı ki doğada bunların
parçalanır. Bu galaktoz ve glukoz bağırsak yerini tutacak her hangi bir besinde
cidarından hücre içine doğru emilir ve açıkçası bulunmamaktadır.
herhangi bir sorun oluşturmaz; fakat eğer
parçalanma olmazsa laktoz bağırsaktan Laktozun dışarıda parçalanıp laktozsuz süt
hücre içine giremez; çünkü hücre içine oluşturulmasında sütün herhangi bir besin
giremeyecek kadar büyüktür ve laktoz öğesinde azalma meydana gelmemektir.
hücerelere osmotik bir basınç uygular. Normal sütlerle tamamen aynı olup
Ayrıca bağırsak bakterileri laktozu fermente sadece bağırsaklarda olan işlem dışarıda
ederek çeşitli gazlar ve kısa zincirli yağ yapılmakta ve bu durum, laktoz intöleransı
asitleri meydana getirirler ve bu durum olan kişilerin sütü sindirmelerine yardımcı
çeşitli sorunlara neden olur. olmaktadır.

Laktozsuz sütlerde laktoz (yani süt şekeri) Gıda/beslenme alanı açıkçası spekülasyona
galaktoz ve glukoza parçalandığından ötürü çok açık ve hassas bir mevzu. Bu konu
içildiğinde daha tatlı olarak algılanabilir. yüksek düzeyde popülarite sağladığı için
Bunun sonucunda acaba süte şeker mi uzmanı olan-olmayan herkes tarafından
ilave edilmiş gibi bir düşünce oluşabilir; konuşulmakta ve maalesef bilimden
ama içine ilave edilen herhangi bir şeker ve gerçeklerden uzak söylemlerle halk
yoktur. Laktoz intöleransı sonucu meydana yanlış yönlendirilebilmektedir. Bu konuda
gelen diarenin protein emilimini de müracaat edeceğimiz kişiler bu alanda
azalttığı belirtilmiş olup vitamin emilimi eğitimi olan ve sadece bilimsel hakikatler
üzerine ise herhangi bir etkisinin olmadığı doğrultusunda-kanıta dayalı şekilde
kaynaklarda belirtilmektedir. Gebelikte konuşan/yazan kişiler olmalıdır. Ellerinde
fetüste laktaz enzimi bulunmayıp doğuma hiçbir bilimsel delil olmadan; hatta bütün
yakın dönemden itibaren artar ve bu artış iddialarını çürüten on binlerce makale-
bebeklik döneminde de devam eder daha dergi-kaynak olmasına rağmen bu
sonra yavaş yavaş azalır. alanda asılsız söylemde bulunan kişilerin
safsatalarına lütfen kulak asmayın.
Laktaz eksikliği doğuştan olabileceği gibi
(genetik olarak enzim üretimi kodlanmaz) Tek yolunuz bilim olsun!
daha sonra sindirim sistemi rahatsızlıkları