Page 54 - LabMedya - 54

54 TOPLUM www .labmedy a.c om

Prof. Dr. Aziz EKŞI
Lefke Avrupa Üniversitesi
Gastronomi Bölümü

YENİDEN KÖYKENT PROJESİ

TARIMIN, “AİLE ÇİFTÇİLİĞİ VEYA ŞİRKET TARIMI” YOL AYRIMINA GELDİĞİ NOKTADAYIZ. ŞİRKET
TARIMI, VERİM AÇISINDAN OLUMLU FAKAT TARIMIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ VE EKOLOJİK DENGE
AÇISINDAN TARTIŞMALIDIR. AYRICA KENTE GÖÇÜ HIZLANDIRACAĞI AÇIKTIR. AİLE ÇİFTÇİLİĞİ
İSE VERİM AÇISINDAN TARTIŞMALI FAKAT TARIMIN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ VE EKOLOJİK DENGE
AÇISINDAN OLUMLUDUR. KENTE GÖÇÜ İSE YAVAŞLATACAĞI AÇIKTIR. ANCAK YAŞAMASI VE
YAYGINLAŞMASI İÇİN KÖYKENT YAKLAŞIMI İLE UYGULANMASI GEREKLİDİR.

Köykent projesine ilişkin bilgilerimizi gelinemez. Cumhuriyet köyü; köylere artması ve yaşam kalitesinin yükselmesidir. açısından çok yenilikçi ve önemli olduğunu,
yenilemenin zamanıdır. Gerçi kamuoyunda öğretmenevi, mesire yeri vb. yapılmasını Eğer uygulama devam etseydi ve bunlar dünyanın çeşitli yerlerinde de benzeri
bu projenin başarısız olduğu yaygın öngören fakat o yıllarda hayata gerçekleşmeseydi kuşkusuz projenin projeleri desteklediklerini fakat burada
bir kanıdır. Fakat bu algının gerçeği geçirilemeyen bir projedir. başarısızlığından söz edilebilirdi. Fakat uygulanan köykent projesinin kendine özgü
yansıtmadığını bir gerçektir. Gerçek olan, bu gün bunların tam tersini yaşıyoruz. karakteristikleri olduğunu ve başka birçok
projenin “başarısız olduğu” değil “yarım 1960’lı yıllarda tasarlanan köykent projesi, Çiftçi tarlasını terk ediyor, tarımsal üretim yerde de örnek alınabileceğini” belirten
bırakıldığı”dır. ilk kez 1978 yılında iki farklı yörede geriliyor ve kente göç devam ediyor. Demek sözleri de bunu doğrulamaktadır. Ecevit’in
uygulanmaya başlamıştır. Bunlardan birisi ki başarısız olan köykent projesi değil de Ordu/Mesudiye/Çavdar yöresi köykent
Bilindiği gibi köykent projesi, B. Ecevit 13 köyü kapsayan Van/Özalap/Dorutay köykent karşıtı alternatif tarım politikasıdır. projesinin açılışında söylediği; “Köykent
ile özdeşleşen bir kırsal kalkınma köyü ve çevresidir. Diğeri ise 16 köyü Bu tip projelerin sürdürülebilirliği başlıca iki ile birleşecek olan köyler değil köylülerin
kavramıdır. O’nun “40 yıllık hayalim” kapsayan Bolu/Mudurnu/Taşkesti köyü faktöre bağlıdır. Bunlardan biri “kamunun gücüdür” sözü hala kulaklarımdadır.
dediği bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım ve yöresidir. Fakat bu uygulama 1979’da kalıcı desteği”, diğeri ise “halkın gönüllü Bunun gibi köylülerin taşıdığı; “Eskiden
1960’lı yıllarda; “ortanın solu” hareketi yarım kalıyor. Nedeni, yapılan ara-seçim katılımı”dır. Bunlardan birisi eksikse proje komşuyduk, köykentle kardeş olduk”
ile gündeme gelmiştir. Hareketin en güçlü sonucunda Ecevit’in iktidardan ayrılması başlasa bile devam edemez. 1979 ve 2002 pankartı da gözlerimden gitmiyor.
söylemlerinden biri de “kalkınmanın ve gelen iktidarın projeden kamu desteğini yılında köykent uygulamasının başına gelen
köylüden başlayacağı”dır. Köykent projesi, çekmesidir. budur. Giden ve gelen iktidarın projeye Köykent projesinin amacı, kısaca kırsalda
işte bu hedefi gerçekleştirmenin yoludur. yaklaşımının farklı olmasıdır. Gelen iktidarın yaşam koşullarının iyileştirilmesi ve
O dönemde köylü oldukça yoksuldur ve Köykent projesinin ikinci uygulaması projeden desteğini çekmesi ve ortada
kırsal yaşam gerçekten çok geridir. Bu 2000 yılında Ordu/Mesudiye/Çavdar köyü bırakmasıdır. tarımsal üretimin geliştirilmesidir. Içeriği
nedenle söylem; kırsal kesimde karşılığını ve yöresinde başlıyor. Toplam 9 köyü ise; temel altyapıların (yol, su, elektrik,
bulmuş ve dağdan, taştan yankılanmaya kapsayan uygulamada ulaşım, elektrik Konu hakkında, dönemin başbakanı iletişim vb.) ve sosyal hizmetlerin (eğitim,
başlamıştır. iletişim sistemleri yenileniyor. Sağlık R. T. Erdoğan ile B. Ecevit arasındaki sağlık, kültür vb.) köy grubu yaklaşımı
merkezi, ilköğretim okulu, ağaç işleme konuşma ilginçtir. GATA’da hasta ziyareti ile gerçekleştirilmesidir. Bu, projenin
Köykent projesinin en önemli özelliği bize fabrikası kuruluyor. Köylüler kalkınma (10 Mayıs 2003) sırasında gerçekleşen kamuya düşen kısmıdır. Köylüye düşen
özgü olmasıdır. Bir yönü ile Mithat Paşa’ya kooperatifi çatısı altında toplanıyor ve bu konuşmada B. Ecevit özetle; “Köykent kısmı ise; üretimin kooperatif üzerinden
kadar uzanmaktadır. M. Paşa, ilk tarım- yörede yaşam değişmeye başlıyor. Tam bu projesinin yararlı olduğunu, dünyaya örnek gerçekleştirilmesi ve geleceğin birlikte
kredi kooperatifini kuran (1862) kişidir ve B. noktada proje bir kez daha yarım kalıyor gösterildiğini ve iptal edilmesini yanlış tasarlanmasıdır.
Ecevit’in de etkilendiği bir devlet adamıdır. ve neden aynı. 2002 yılındaki erken genel bulduğunu” vurguluyor. Başbakan ise;
Söz konusu kooperatifin kurulduğu kasaba seçim sonucunda Ecevit’in iktidardan “Konu ile ilgileneceğini ve bilgi vereceğini” Köykent yaklaşımı ile kooperatifleşme; aile
(Pirot) o dönemde Şarköy (şehirköy) adını ayrılması ve gelen iktidarın projeye soğuk belirtiyor. Fakat Dünya Bankası’nın projeye çiftçiliğini yaşatmanın, tarımsal üretimi
taşımaktadır. bakmasıdır. sağladığı 300 milyon dolar düzeyindeki artırmanın ve kente göçü yavaşlatmanın
destek nedense kullanılmıyor ve geri da temel koşuludur. Bu nedenle köykent
Köykent projesinin, M. Kemal Atatürk’ün Dolayısıyla söz konusu olan “başarısız bir çekiliyor. Oysa Dünya Bankası’nın köykent projesini raftan indirmenin ve bu kez yerel
“Köylü milletin efendisidir” sözü ve 1932 proje” değil, “yarım kalan bir uygulama”dır. projesine bakışı oldukça olumludur. yönetimler üzerinden de tartışmanın tam
yılında tasarladığı “Cumhuriyet köyü” Projeden beklenen; kente göçün önlenmesi, Dönemin DB Türkiye Temsilcisi Ajay zamanıdır.
projesi ile de tarihsel bağı görmezden çiftçinin tarlasını ekmesi, tarımsal üretimin Chipper’in; “Köykent projesinin Türkiye