Page 50 - LabMedya - 50

50 ENDOKRİNOLOJİ www .labmedy a.c om

Dr. Mahmut YAZICI
Endokrin ve Metabolizma
Hastalıkları Uzmanı

HİPERPROLAKTİNEMİ

(PROLAKTİN HORMON FAZLALIĞI)

Nedeni prolaktinomadan oluşmaktadır ve ilk tercih ilaç tedavisidir. Endokrin ve
• Hipofiz bezinde tümör: Prolaktinoma, kadınlarda daha sıktır. Hipofizdeki metabolizma hastalıkları uzmanının
• Hipofizin travmaya uğraması, tümörün çapı 1 cm’den büyük ise uygun göreceği ilaç (Türkiye’de
• Hipofiz bezindeki sarkoidoz veya makroadenom küçük ise mikroadenom kabergolin ve bromokriptin mevcuttur)
tüberküloz gibi hastalıklar,
VÜCUDUN HORMON • Hipofizin radyasyona (ışın tedavisine) denilir ve çoğu mikroadenomdur. Bu verilecektir. Bu ilaçların en sık rastlanan
tümörler göz sinirine bası yapabildiği
ÜRETİMİNİN maruz kalması, için önem taşırlar. Tanı konulduğunda yan etkileri; bulantı, tansiyon düşmesi,
halsizlik, nadiren depresyon ve kabızlıktır.
MERKEZ BANKASI • Tiroid bezi yetmezliği varsa prolaktin genelde kadınların büyük çoğunluğu İlacın dozu yavaş yavaş artırılarak ve
yükselir,
OLARAK KABUL • Kronik böbrek yetmezliği ve siroz gibi mikroadenom iken, erkekler gece alınması tercih edilerek yan etkiler
makroadenom halindedir ve göz
nispeten azaltılabilir. İlaç tedavisiyle hem
EDİLEN PROLAKTİN bazı müzmin hastalıklarda da prolaktin sinirine baskı yapabilir. Göz sinirine serum prolaktin düzeyi normale gelir ve
yükselebilir,
HORMONUNUN • Bazen polikistik over sendromunda da baskı yapmış olan prolaktinomalılarda hem de tümör küçülmeye başlar.
baş ağrısı (%50), görme alanı kaybı
AŞIRI SALGILANMASI hafif prolaktin yüksekliği olabilir. ve sakarlıklarla sık olarak karşılaşılır. En az iki yıllık tedaviyi takiben, tümör
DURUMUNA Yine makroadenomlularda diğer hipofiz boyutlarında en az %50’lik küçülme
HİPERPROLAKTİNEMİ KLİNİK hormonlarında oluşabilecek eksikliklere sağlandığında mikroadenomu
bağlı şikâyetler olabilir.
DENİLMEKTEDİR. Prolaktinomaların çoğu iyi huylu olan hastalarda cabergoline ya da
bromokriptin dozu yavaşça azaltılarak
tümörlerdir ve ilaç tedavisine cevap verir. TANI hasta değerlendirilir. Tümör büyükse
Prolaktinomalılarda prolaktin hormon tedavi kesilmeksizin ilaca devam
yüksekliğine bağlı olarak kadın hastaların Saydığımız şikayetlerden bir veya birkaçı edilmelidir.
çoğunda (%80’lere kadar) memeden bulunan kişilerde teşhis için serum
Prolaktin yüksekliği sadece hastalık süt gelmesi (galaktore), adet azalması prolaktin düzeyi ölçülür. Yaklaşık 15
nedeniyle olmaz. Gebelik, stres, veya olmaması (amenore), çocuk sahibi dakikalık aralıklarla salgılandığından Gebelik isteyenlerde bromokriptin
vücudun keselenmesi, vücuda masaj olamama (infertilite), cinsel istekte yarım saat ara ile ölçülmesi daha sağlıklı ilacı tercih edilmekte olup gebelik
uygulanması, iki gün içinde cinsel azalma, vajinal kuruluk, sıcak basması, bir sonuç getirecektir. Beraberinde gerçekleşince emzirme bitimine kadar
temas, aşırı proteinli beslenme, meme ağrılı cinsel ilişki, tüylenme, kemik alışılagelen tetkiklerde planlanmalıdır. ilaç kesilmelidir. Gebelik sırasında
başının uyarılması ve egzersiz ile bazı erimesi (osteoporoz) ve kilo artışı görülür. İlaç kullanımı özellikle araştırılmalıdır. mikroadenomun büyüme riski %1
ilaçlar (antidepresifler, bazı psikiyatrik Bu şikâyetlerin çoğu yüksek prolaktin Prolaktin düzeyinde yükseklik varsa civarındadır. Şikâyet olmadıkça bu
ilaçlar, bazı antihipertansifler, östrojen nedeniyle yumurtalıktan östrojenin az bunun tiroid yetmezliğinden kaynaklanıp hastalarda görme alanı ya da prolaktin
preparatları ve doğum kontrol hapları vs.) salgılanmasına bağlıdır. kaynaklanmadığını anlamak için tiroid düzeyi takibine gerek yoktur.
prolaktin düzeyini artırabilir. hormonlarına bakılır. Kadınlarda gebelik
Erkek hastalarda ise testosteron testi unutulmamalıdır. Eğer prolaktin İlaç tedavisini tolere edemeyen, tedaviye
azalması ve buna bağlı cinsel istekte yüksek tespit edilmiş ise, hipofizde tümör dirençli ya da gittikçe büyüyen, hipofiz
MAKROPROLAKTİN NEDİR?
azalma ve ereksiyon sıkıntısı (impotans), olup olmadığını anlamak için hipofiz köküne ciddi bası yaptığı belirlenmesi
vücut kıllarında azalma, testislerde MR tetkiki, yoksa tomografi yapılabilir. gibi durumlarda makroadenomaya
Makroprolaktin prolaktinin moleküler yumuşama, sperm sayısında azalma Hipofizde tümör varsa hipofizin diğer cerrahi tedavi düşünülmelidir.
yapısındaki bir bozukluktur. (Prolaktin ve memelerde büyüme (jinekomasti), hormonları incelenmelidir. Büyük tümör
hormonu ile immunglobulinG kompleks osteoporoz görülebilir. Bazı erkeklerde varsa görme alanı incelemesi şarttır. Bu operasyon hipofiz konusunda
bileşiği: big prolaktin) Yani bir hastalık enerji azalması, kas kitlesinde ve kan deneyimli beyin cerrahisi uzmanı ile
değildir. Prolaktin düzeyi yüksek hücrelerinde azalma olur. TEDAVİ endokrinoloji uzmanının bir araya gelerek
olan hastaların yaklaşık % 20’sinde oluşturacakları fikir doğrultusunda
makroprolaktin vardır. Hipofizdeki tümörlerin %30-40’nı Prolaktin yüksekliği olan hastalarda planlanmalıdır.