Page 48 - LabMedya - 50
P. 48

48                                                                                                        www .labmedy a.c om














       ŞAŞIR-


       TAN

       GER-


       ÇEKLER                         OBEZİTE BİLİŞSEL




      √  Amerika’da yapılan test      YETENEĞİ TEHDİT Mİ EDİYOR?
         sonuçlarına göre Dünya’da
         içinde mikroorganizma ve bakteri   Ebrar PEKER
         bulunmayan tek su ‘Zemzem’
         suyudur.                     ‘Araştırmacılar, yaşlılıkta daha yüksek   yanıtlamaya çalışmışlar. Kuzey İrlanda'daki   Önemli görülen bir başka molekül
                                      düzeyde karın yağına sahip olmanın,   St. James Hastanesi ve Trinity College   hemoglobin A1c (HbA1c)’ydi. HbA1c,
      √  Düzenli olarak bilgisayar oyunları   bilişsel işlevde bir azalma ile ilişkili olduğu   Dublin'den bir araştırma ekibi, Ulster   diyabetli kişilerde ortalama kan şekeri
         oynayan insanların karar verme   sonucuna vardı.’            Üniversitesi Beslenme ve Sağlık İnovasyon   konsantrasyonlarını değerlendirmek için
         mekanizmaları çok daha hızlı                                 Merkezi'nden bilim insanlarıyla İrlanda’da   kullanılan bir hemoglobin formu. Diyabetli
         çalışıyor.                   Alzheimer dahil olmak üzere demanslar   bir araya geldi.        kişilerde hipokampüsteki insülin duyarlılığı
                                      giderek artan bir endişe kaynağı. Nüfusun                       nedeniyle bilişsel yeteneğin azalmış olduğu
      √  NASA, bugüne kadar yaptığı   yaş ortalaması arttıkça, alzheimerın   Bilim insanları Trinity Ulster Tarım   görülmekte. Hipokampüs beyindeki hafıza
         bilimsel araştırmalarının    görülme sıklığı da artmakta. Şu an   Departmanı’nın yaşlanma kohort   merkezi. Hipokampal hücreler, önemli
         sonucunda ışık hızından daha hızlı   dünya çapında tahmini 47 milyon insan   çalışmasından elde edilen verilerine göz   işlerini yapmak için çok fazla enerji harcar,
         bir yolculuğun imkânsız olduğunu   demanstan etkileniyor. Bu sayının 2030'a   attı. Bu çalışma İrlanda ve Kuzey İrlanda'da   bu nedenle genellikle ekstra glikoza ihtiyaç
         söylüyor.                    kadar 75 milyona yükselmesi beklenmekte.  60 yaş üstü binlerce yetişkin hakkında bilgi   duyarlar. Hipokampüse normal glikoz
                                                                      içeriyor. 5.186 katılımcıdan her biri bir dizi   miktarını vermek için insülin gerekmese
      √  İnsan vücudu yaşamı boyunca   Bu hastalıkta yer alan risk faktörlerinin   bilişsel test kullanılarak değerlendirildi.   de bu özel glikoz artışları insülin gerektirir.
         2 adet olimpik yüzme havuzunu   dikkate alınması önemli bir konu.   Bulgular British Journal of Nutrition (İngiliz   Bu da hipokampüsün özellikle insülin
         doldurabilecek kadar tükürük   Yaşlandıkça gelişen demans riskini   Beslenme Dergisi)'nde yayınlandı. Analizler   açıklarına duyarlı olmasını sağlar. İnsülin
         salgılıyor.                  oluşturan faktörlerden biri de obezitedir.   sonucu daha yüksek bel-kalça oranına
                                      Obezite psikopatoloji riskini arttırdığı   sahip bireylerin bilişsel performansının   beyin fonksiyonlarını düzenleyerek mental
      √  Bir adet alüminyum içecek    gibi, psikopatoloji de obezite riskini   azaldığı tespit edilmiştir.  sağlığın gelişmesine yardımcı olur. Ayrıca
         kutusunu geri dönüştürerek   arttırmakta. Obezite ve psikopatoloji                           hafızada da önemli bir role sahiptir. Beynin
         tasarruf edilen enerjiyle bir   arasındaki ilişkinin aksine bazı çalışmalar,   İlginç olarak, daha yüksek vücut kitle   medial temporal bölgesinde yer alan
         televizyon tam 3 saat boyunca   yüksek kilolu insanların depresyon   indeksi (BMI) ölçümleri aynı eğilimi   insüline duyarlı glikoz taşıyıcıları ve insülin
         çalıştırılabilir.            riskinin daha düşük olduğunu savunan   göstermemiştir. Daha yüksek BMI'ların   reseptörleri normal bilişsel fonksiyonun
                                      “jolly fat” hipotezini dayanak göstererek   bilişsel performansı koruduğu görülmüştür.   sürdürülmesinde önemli bir role sahiptir. Bu
      √  Değerli taşların çoğu birkaç   obezlerin daha iyi mental sağlığa sahip   Araştırmacılar bu durumun BMI'nın her   nedenle insülin salınımındaki değişiklikler
         elementten meydana gelir, sadece   olduğunu ileri sürmekte. Ancak yapılan   zaman vücut yağının güvenilir bir ölçüsü   bellek fonksiyonunda bozukluklara neden
         pırlanta tamamen karbondan   çalışmalarda obezite ve major depresyon,   olmadığına inanıyor. Çünkü BMI sadece   olabilir. Yeterli insülin olmadan, savunmasız
         oluşur.                      bipolar bozukluk, agorafobi, düşük bilişsel   ağırlığı ve uzunluğu dikkate alır. Örneğin,   hipokampüs yeni anılar yazmak için
                                      fonksiyon, alzheimer gibi rahatsızlıklar   vücut geliştiriciler yüksek BMI'larına karşın   uğraşır, zamanla küçülmeye başlar.
      √  Dünya, bir bowling topundan bile   arasında ilişki saptanmıştır.  çok az vücut yağına sahiptir ancak sağlıksız   Hafızanın azalması alzheimerın en erken
         daha pürüzsüzdür.                                            değillerdir. Çünkü kas kütleleri fazladır.   belirtilerinden biri olup hastalığının sonunda
                                      Daha önceki çalışmalar, aşırı kilolu   Daha yaşlı bir popülasyonda ise, BMI   bütün beyni yok ettiği gerçeğini gözler
      √  Yakın zamanda çikolatada bulunan   yetişkinlerin bellek ve görsel görevlerde de   hesaplanırken genel yüksekliği etkileyebilen   önüne serer.
         bir bileşen, yaşlı insanlarda oluşan   yeterince başarılı olmadığını göstermiştir.   ancak insanlar üzerindeki etkisi farklı
         hafıza kaybının bir kısmının önüne   Ancak, bu ilişkinin ileri yaşta devam edip   şekilde gözlenebilen büzülme ve omurga   Son dönemlerde yapılan araştırmalar
         geçebilecek.                 etmediği tam olarak anlaşılmamıştır. Önceki   çökmesi gibi faktörler hesaba katılmaz.   obezite ve bilişsel bozukluk arasındaki
                                      araştırmacılar; bu konuyu sorgulamış                            ilişkiyi ortaya koymuştur. Obezite vücutta
      √  Günümüzde bir USB bellek, Apollo   olsalar da her defasında çelişkili sonuçlar   KARIN YAĞI BİLİŞSELLİĞİ NEDEN   insülin direnci ve benzeri birtakım
         uzay aracının Ay’a gitmek için   elde etmişler ve her bir çalışmada farklı   ETKİLER?        komplikasyonlara sebep olarak bilişsel
         kullandığı bilgisayar sisteminden   bilişsel test türleri buldukları için sonuçları          fonksiyon üzerinde olumsuz etkilere neden
         çok daha güçlüdür.           bir araya getirmekte ve analiz yapmakta   Bilim insanları, karın yağının bilişsel   olmaktadır. Hem obezite hem de bilişsel
                                      zorlanmışlar.                   yetenek üzerindeki etkisinin; inflamatuar
      √  1981’den beri iklim değişikliklerinin                        belirteçlerin artmasına bağlı olabileceğine   gerileme; bireyler ve toplum üzerinde
         yılda ortalama beş milyar dolar   KARIN YAĞI VE BİLİŞSEL     inanmakta. Obezitede, C-reaktif proteinin   büyük bir sorumluluk oluşturduğundan, bu
         değerinde tarım ürünü kaybına yol   FONKSİYON BAĞLANTILI MI?  (CRP) ve çeşitli metobolitlerin seviyesinde   araştırma hattı hayati önem taşımaktadır.
         açtığı tahmin ediliyor.                                      artış olduğu çeşitli çalışmalarda rapor   Potansiyel olarak obezite seviyelerini
                                      Obezitede, organizmada pek çok metabolik   edilmiştir. C-reaktif protein seviyesindeki   azaltarak, demans prevalansı da
      √  Bazı psikologlar; internet trollerinin   ve fizyolojik değişiklik görülmekte. Bu   artışın bilişsel performans düşüklüğüyle   kısıtlanabilir. Böylece bilişsel fonksiyonlarda
         narsisist, psikopat ve sadist olduğu   değişiklikler bilişsel fonksiyon üzerinde   bağlantılı olduğu bulunmuştur.   görülen bozukluklar da önemli ölçüde
         sonucuna varmış. Ne dersiniz   etkili olabilmekte. Artmış kilo ve azalmış                    azaltılabilir.
         doğru olabilir mi?           bilişsel fonksiyon arasında bu muhtemel   Çalışmalar, semptomlar ortaya çıkmadan
                                      ilişkiyi destekleyen çalışmalar mevcut.   önce kandaki inflamatuar belirteç   Kaynaklar:
                                      Son zamanlarda, araştırmacılar bu   seviyelerinin demansa kadar artış   Medicalnewstoday / Marmara Üniversitesi Sağlık
                                      soruyu daha geniş çaplı bir araştırmayla   gösterdiğini belirtmekte.   Bilimleri Enstitüsü Dergisi
   43   44   45   46   47   48   49   50   51   52   53