Page 28 - LabMedya - 41

28 www.labmedya.com

Laboratuvarınıza uygun

bir çözüm önerimiz mutlaka vardır...

Prof Dr AZİZ EKŞİ
Lefke Avrupa Üniversitesi
Gastronomi Bölümü
GIDA ETIKETLERINDE

BAHAR TEMIZLIĞI

algılanmıştır. Gıda endüstrisi tarafından da tüketicinin gıda etiketinde görmek genellikle bildiği veya kullandığı bileşenler
benimsenmiş ve uygulanmaya başlamıştır. istemediği bileşen ve katkıların ne olmalarıdır.
olduğudur. Avrupa’da yapılan tüketici
GIDA SEKTÖRÜNDE “TEMIZ Uygulamanın hızlıca yayıldığı araştırmaları; genel olarak katkıların İkinci grupta; askorbik asit, mısır
ETIKET” UYGULAMASI görülmektedir. Avrupa’da ambalajlı (koruyucu, renklendirici, aroma verici vb), nişastası, pektin, whey proteini, lesitin,
GIDEREK YAYGINLAŞIYOR. gıdalardaki temiz etiket oranının 2013 bunların özellikle sentetik olanlarının, patates lifi, modfiye nişasta, tapyok
UYGULAMA “TEMIZ ETIKET” yılında ortalama yüzde 27 olduğu kimyasal çağrışımı yapan veya E kodu nişastası gibi bileşenler yer alıyor. Bunlar;
DIYE ADLANDIRILSA DA belirtiliyor. 2017 yılında da temiz etiket taşıyan bileşenlerin istenmediğini tüketicinin kuşku ile baksa da tolere
KASTEDILEN GERÇEKTE uygulamasının gıda alanında en zirvedeki göstermektedir. edebildiği bileşenlerdir. Bunlar hakkındaki
“TEMIZ GIDA” DIR. ÇÜNKÜ trend olacağı vurgulanıyor. Henüz 10 Tüketicinin gıda etiketindeki bileşen düşüncenin medya etkisi ile ülkeden
yıllık geçmişi olan bu kavramın bu
ETIKETIN IŞLEVI, AMBALAJ kadar yaygınlaşmasının başlıca nedeni; listesinde görmek istedikleri ise tanıdığı, ülkeye farklı olduğu belirtiliyor.
IÇERIĞINI OLDUĞU GIBI endüstriyel gıdalara kuşku ile bakılması bildiği ve mutfağında da bulundurduğu ve Üçüncü grupta; tüketicinin kaçındığı
YANSITMAKTIR. ve sağlıklı beslenmeye duyulan ilginin bizzat kullandığı gıda bileşenleridir. bileşenler yer alıyor. Bunların başlıcaları
giderek artmasıdır. ise guar gam, maltodekstrin, monosodyum
Dedik ya tanım aynı ama kapsam satış glutamat, hidrojene yağ, karragenan,
Güncel ve yaygın olsa da “temiz etiket” zincirine göre farklı olabilmektedir. Temiz kazeinat, karboksimetilselüloz vb dir.
Dolayısı ile etiketin temiz olması için uygulamasının yasal bir tanımı yoktur. etiket kategorisindeki gıdalarda bulunması Kaçınma nedeni; kimyasal çağrıştırması
önce gıdanın temiz olması gerekiyor. Ancak çok sayıda güncel tanımı vardır. En kısıtlanan bileşen veya katkı sayısı WHOLE ve bazılarının adının uzun olması olarak
Temizlikten kastedilen ise kısaca kestirme yoldan; “gıdanın en doğal ya da FOODS zincirinde 84, KROGER zincirinde tanımlanıyor.
tüketici gözüyle gıdadaki fazlalıkların doğala en yakın durumunda tüketilmesi” 101, SAFEWAY zincirinde ise 130’dur.
atılması ve etiketin gereksiz bilgilerden olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımı yapan Bunların hangi bileşenler olduğuna Temiz etiket uygulamasında en zor iş
kurtarılmasıdır. gerçekte tüketicidir. Ancak kapsamı gelince; IFIC(2013) araştırmasına göre
ve kriterleri tüketici grubuna, satış azalan sıra ile tuz, HFCS, trans yağ, yine üretici firmalara düşüyor. Bu amaçla;
Fazlalıkların başında ise gıda katkıları, zincirine ve gıda üreticisine bağlı olarak kolesterol, MSG, yapay boya, büyüme mevcut bileşeni ya değiştirmesi ya
sentetik bileşenler ve kimyasal prosesler değişmektedir. Onay makamı da yine hormonu, sakkarin, yapay aroma, formülasyondan çıkarması ya da prosesi
geliyor. Bu uygulama, gıda zincirine tüketicinin kendisidir. aspartam, yapay katkı (BHT) ve rafine modifiye etmesi gerekiyor. Ancak bu;
kendini gözden geçirme fırsatı sağlıyor. şekerdir. gerek tüketici beğenisi, gerek raf ömrü,
Bu kapsamda tüketicinin gıdadan Bu konuda INGREDION(2013) tarafından 9 gerek maliyet ve gerekse mezuata uyum
Tıpkı uzun kış mevsimi sonrası evin beklentileri üç başlık altında Avrupa ülkesinde yapılan bir araştırmaya açısından sanıldığı kadar kolay değildir.
havalandırılması ve fazlalıkların atılarak toplanmaktadır. Bunlardan birincisi göre tüketici gözüyle gıda bileşenleri üç
güneşli günlere hazırlanılması gibi. tüketicinin gıda etiketinde görmek grupta toplanabiliyor: Zor olsa da tüketici tarafından esen temiz
Uygulamanın yaklaşık on yıllık geçmişi istemediği bileşen ve katkılardır. İkincisi, etiket rüzgarının yönü doğrudur. Gıdaları
vardır. ABD ve Avrupa’da başlamıştır ve gıda etiketindeki bileşen listesinin Birinci grupta; tüketici tarafından kabul aşırı bileşenden, etiketi fazla bilgiden,
doğuya doğru yayılmaktadır. olabildiğince kısa ve açık olmasıdır. gören bileşenler var. Bunlar; doğal aroma, endüstriyi gereksiz eleştiriden koruması
Üçüncüsü ise gıdanın geleneksel doğal renklendirici, nişasta, patates ve sağlıklı beslenmeye katkıda bulunması
İtici gücü tüketicidir, tüketicinin ambalajlı yöntemlerle işlenmesi veya minimal niaşastası, mısır nişastası, pirinç nişastası, bekleniyor.
gıdadan beklentileri ve talepleridir. Bu proses uygulanmasıdır. Bunlardan en şeker, bitkisel yağ, jelatin, soya proteini vb
talep öncelikle gıda satış zinciri tarafından önemlisi kuşkusuz birincisidir. Yani olarak sıralanıyor. Ortak yanları; tüketicinin