Page 23 - LabMedya - 40
P. 23

23


       PATLAMIŞ MISIRIN KIMYASI









       PATLAMIŞ MISIR                    ısıtılan kaplarda mısır taneleri tereyağıyla   Ayrıca patlayan tek tohum mısır değil;
       EN SEVILEN                        patlatılırdı.                    pirinç, buğday, arpa, amarant tohumu da
                                                                          patlatılabilir. Ama bunların patlamışı mısır
       ATIŞTIRMALIKLARDAN                Popped Culture adlı kitabında Andrew   kadar genişlemez.
       BIRIDIR. PEKI NASIL               Smith, Illinoisli Charles Cretors adlı
       BIR KIMYASAL TEPKIME              şekercinin fıstık kavurmak için yaptığı   Kaynak: Veronique Greenwood BBC Future
                                         denemelerde bu aleti bulduğundan, 1893
       SONUCU PATLAR MISIR?              Dünya Fuarı’nda reklamını ve satışını
       AMERIKALILAR                      yaptığından söz eder. B
       KIŞI BAŞINA YILDA                 ugün patlamış mısır fazla tuz ve yağın
       ORTALAMA 50 LITRE                 yanı sıra katkı maddesi içermediği sürece
       PATLAMIŞ MISIR                    sağlıklı yiyecekler arasında sayılıyor.
       TÜKETIYOR.




       İngiltere’de ise en popüler atıştırmalık
       cips iken, son beş yılda patlamış mısır
       satışında yüzde 169 artış kaydedildi.

       Patlamış mısırın Amerika kıtasında
       çok eskilere dayandığı, Avrupa’ya
       sonradan geldiği biliniyor. Sapı üzerinde
       yediğimiz közlenmiş ya da haşlanmış
       mısır türü patlayan türünden farklıdır.
       Arkeologlar Güney Batı Amerika’daki çok
       sayıda mağarada patlayan türden mısır
       tohumlarına rastladı.
       Şilili bir arkeolog, California Üniversitesi
       Botanik Bahçesi’nin kurucusu Botanist
       Thomas Harper Goodspeed’e antik
       çağlardan kalma mısır taneleri hediye
       etmiş.


       Bin yıl öncesinden kalan bu mısırları bir
       gün evde otururken patlatmayı denemiş
       Goodspeed. Ve mısırlar patlamış. Bu
       mısırların kabuğu diğer türlerin dört katı
       kadar kalın olduğundan bu kadar yıl
       boyunca mısırı dış etkenlerden korumuş.



       MISIR PATLATMANIN KIMYASI
       Mısırın patlaması işte bu kalın kabuk
       sayesindedir. Bu kabuk yanmadan
       ısıtıldığında ısıyı nişastalı iç kısma doğru
       iletir. Isı arttıkça kabuğun içinde biriken
       buhar dışa doğru basınç uygular. Isı 200
       dereceye ulaşıp atmosferdeki basıncın
       dokuz katına çıktığında mısır kabuğu
       parçalanır ve içindeki nişasta ile buhar
       dışa doğru yayılır.


       Mısırların ısıtıldığı kaptaki basınç vakum
       yoluyla düşürülerek patlamış mısırların
       daha büyük olması sağlanabilir. Çin’de ise
       geleneksel yöntem, ateş üzerinde çevrilen
       ve kapağı tamamen kapatılan demir bir
       kaba dayanır. Kabın ısısı belli bir noktaya
       ulaştığında kapak açılır ve kabın ağzına
       yerleştirilen çuvalın içine doğru hep
       birden patlar mısır taneleri.
       SADECE MISIR MI PATLAR?


       Mısır patlatma kaplarının yaygın üretimine
       1885’te başlandı. Buharlı motorlarda
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28